Amnestia

22 lutego 1947 roku sejm RP uchwalił amnestię skierowaną do żołnierzy i działaczy polskiego podziemia antykomunistycznego

Tego dnia sejm RP uchwalił amnestię 1947 roku, skierowaną do żołnierzy i działaczy polskiego podziemia antykomunistycznego

Amnestia 1947 roku została uchwalona z okazji wejścia w życie małej konstytucji. Faktycznym celem amnestii była likwidacja zorganizowanego oporu przeciwników nowej władzy. Obietnic amnestyjnych nie dotrzymano. Zebrana w toku przesłuchań wiedza posłużyła do późniejszych represji wobec ujawnionych i dotarcie do osób nadal prowadzących walkę.

Była to już druga amnestia w powojennej Polsce (pierwsza trwała od 22 lipca – 15 października 1945 r.). Amnestia z 1947 r. obowiązywała przez dwa miesiące, od 25 lutego do 25 kwietnia. Żaden przepis jej nie przedłużał. Jej realizacja została powierzona w ręce Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP). Amnestia nie obowiązywała w stosunku do członków ukraińskich organizacji nacjonalistycznych.

Każda osoba, która chciała się ujawnić musiała oddać broń, wypełnić szczegółowy formularz, w którym musiano podać pseudonim, imię i nazwisko, adres, stopień, przynależność do oddziału; imię, nazwisko, pseudonim i adres dowódcy.

W rzeczywistości ankiety amnestyjne ułatwiały aresztowania osób, które się nie ujawniły. W okresie os 25 lutego do 25 kwietnia 1947 r. z podziemia wyszło 53 517 osób, swoją działalność ujawniło także 23 257 osób przebywających w więzieniach.

Łącznie amnestia objęła 76 774 osoby.

Głównie byli to żołnierze oddziałów niepodległościowego podziemia, członkowie organizacji podziemnych oraz dezerterzy z WP, MO, KBW i UB. Według szacunków MBP, podziemie opuściło około 90 proc. członków WiN i ok. 60 proc. żołnierzy podziemia narodowego. Dla porównania – w roku 1945 podziemie opuściło tylko 30 217 osób, część z nich jednak na powrót podjęła walkę z komunizmem.

W wyniku amnestii 1947 r. praktycznie przestało istnieć zorganizowane podziemie zbrojne w kraju. Dzięki informacjom uzyskanym przez UB od ujawniających się ludzi, przyspieszyła akcja wykrywania i niszczenia pozostałych grup partyzantów. Część ujawniających się osób UB siłą, bądź szantażem zmusiła do współpracy.

Ocenia się, że po 25 kwietnia 1947 roku, zbrojną walkę przeciwko wprowadzonemu siłą nowemu ustrojowi kontynuowało około 2 000 osób.

Comments are closed.