Blitzkrieg 1939 w Polsce
Krótka i krwawa kampania wrześniowa, będąca pierwszym sukcesem niemieckiego Blitzkriegu zapisała się w świadomości charakterystycznymi obrazami będącymi przede wszystkim owocem niemieckiej propagandy wojennej. Jednakże dokumentacja zdjęciowa będąca prywatną własnością poszczególnych żołnierzy buduje równie bogaty (jeśli nie bogatszy) i ciekawszy zapis ówczesnych wydarzeń. Zbiorem trzech takich prywatnych albumów jest właśnie Blitzkrieg 1939 w Polsce.
Blitzkrieg 1939 w Polsce, a właściwie Blitzkrieg 1939 w Polsce: Inwazja na Polskę w obiektywach najeźdźców (dla osiągnięcia dodatkowego efektu opatrzona jeszcze na dole okładki frazą Tragedia Polaków i buta agresorów) autorstwa Jona Sutherlanda i Diane Canwell jest książką małą (format zbliżony do A5, 122 strony), acz ciekawą z wielu względów.
Poza trzema rozdziałami stanowiącymi właściwą część książki jest ona opatrzona także wprowadzeniem, w którym autorzy przybliżajżą czytelnikowi czym była kampania wrześniowa oraz jak z grubsza przebiegła, oraz wstępem od tłumacza. Szczególnie ten drugi zasługuje na szczególną uwagę. Doktor Andrzej Murawski wspomniał tam o pewnych faktach, czy stwierdzeniach użytych przez autorów, które mogą się, szczególnie polskiemu czytelnikowi, wydawać krzywdzące. Co więcej, tłumacz wyjaśnił wszystkie wątpliwości dotyczące ich poprawności historycznej, klaryfikując jednocześnie kontekst co bardziej kontrowersyjnych fragmentów. Samo tłumaczenie także nie budzi zastrzeżeń i brak w nim jakichkolwiek błędów, poza może okazjonalnym, pojedynczym stylistycznym potknięciem.
Zasadnicza część książki, jak wcześniej wspomniałem, składa się z trzech rozdziałów, a każdy jest złożony ze zdjęć z jednego albumu opatrzonych miejscami bardzo bogatym komentarzem. Wszystkie trzy kolekcje pochodzą ze zbiorów prywatnych i ich autorzy nie są znani. Jonathan Sutherland i Diane Canwell po pozyskaniu zdjęć musieli więc wykonać kawał, jak to określił tłumacz, „detektywistycznej” roboty, co niewątpliwie jest ogromnym plusem książki. Dzięki m.in. żmudnemu odczytywaniu odznaczeń, analizowaniu kontekstu, czy pojazdów obecnych na zdjęciach autorom udało się ustalić, że fotografami byli kolejno: żołnierz wojsk łączności, członek służby medycznej oraz oficer żandarmerii bądź SS. Same zdjęcia, jak i analiza umożliwiająca ich sklasyfikowanie czynią tą pozycję unikatową, a w dodatku niedrogą.
Mimo tego pozycja ta ma także wady. Niska cena nie wzięła się znikąd – niewielki format książki i fakt, że użyto zwykłego papieru sprawia, że duża część zdjęć jest zbyt mała by można było się im dokładnie przyjrzeć i czytelnik nieraz przymruży oczy by wypatrzeć interesujące go szczegóły. Kolejnym, choć o wiele mniejszym minusem są opisy niektórych zdjęć, które choć bogate, zdają się niekiedy odbiegać od tematyki samego zdjęcia. Duża część z nich opisuje przebieg działań wojennych, czy inne fakty związane z kampanią wrześniową, samemu zdjęciu poświęcając zdecydowanie zbyt mało miejsca, co może wywołać u czytelnika zainteresowanego konkretną fotografią niedosyt.
Jako całość nie można jednak tej książki ocenić negatywnie, ponieważ może ona stanowić mały i ciekawy dodatek do kolekcji dla osób zainteresowanych II wojną światową. Mimo wszystko nie da się uciec od uczucia, że momentami Blitzkireg 1939 w Polsce zdaje się nie wiedzieć, czym dokładnie chce być – bardziej kompleksowym zapisem wydarzeń, czy albumem (czy biorąc pod uwagę rozmiary, albumikiem) skupiającym się na zawartych w nim zdjęciach.
Wydawnictwo: Bellona
Ocena recenzenta: 4/6
Jan Tyszkiewicz
