Dół ofiarny i bliźniacze świątynie w rzymskim obozie w Niemczech. Niesamowite znalezisko archeologów
Bliźniacze świątynie wraz z dołem ofiarnym to niesamowite znalezisko – do tej pory nie odnaleziono takich pozostałości w dawnym obozie rzymskim.
Pozostałości budynków znaleziono na terenie byłego rzymskiego obozu znanego jako Haltern w północno-zachodnich Niemczech. To pierwsze znane przykłady świątyń znalezionych na rzymskim terenie wojskowym.
Podczas wykopalisk archeolodzy odkopali gliniane szkielety prostokątnych budynków. Miejsce zostało pierwszy raz odkryte w 1928 roku przez ówczesnego głównego archeologa Westfalii, prof. dr Augusta Sierena.
Pewne szczegóły planu Stierena piętra skłoniły go do przypuszczenia, że kompleks budynków był początkowo wykorzystywany jako „schola”, tj. jako dom spotkań dla personelu wojskowego. Po pewnych modyfikacjach mieścił się tam jednak również warsztat wojskowy, na co wskazują liczne znaleziska narzędziowe.
Z powodu braku czasu i pieniędzy Stieren pozostawił wiele znalezisk budowlanych w ziemi. Znaleziska zostały wówczas ponownie zakopane.
Bliźniacze świątynie były kiedyś częścią większego kompleksu budynków, który mierzył około 2 000 metrów kwadratowych. Nowe badania ujawniły również błąd pomiaru w 1928 roku. Budynki kultu znajdują się metr dalej na południe, niż wcześniej zakładano i zostały one wkomponowane w całą konstrukcję.
Drugi budynek wygląda niemal identycznie jak ten według planu Stiiena. Pomiędzy dwoma budynkami znajdował się przyziemny dół otoczony niewielkim budynkiem niszowym. To miejsce również zostało poważnie naruszone.
Wydaje się, że inne znaleziska, zwłaszcza te, które mogą być związane z kultem, nie wyszły na światło dzienne.
[Budowle] były oparte na typowych dużych świątyniach na podium wykonanych z kamienia, które można było znaleźć w wielu rzymskich miastach w czasach cesarza Augusta
– powiedziała Bettina Tremmel, archeolog z Regionalnego Stowarzyszenia Westfalii-Lippe (LWL) w Niemczech.
Pomiędzy tymi dwiema strukturami badacze znaleźli płytki, okrągły dół ofiarny. To zaskakujące znalezisko, biorąc pod uwagę, że budowa grobu w osadzie była zabroniona przez prawo rzymskie. Do tej pory nie znaleziono żadnych szczątków ludzkich.
W naszym obecnym stanie badań dwie małe świątynie i niszowy budynek z dołem są unikalną grupą budynków w rzymskim obozie (…) Już wcześniejsi archeolodzy zastanawiali się nad funkcją tych budynków.
– powiedział Michael Rind, dyrektor archeologii w LWL.
Źródła:
- Jennifer Nalewicki, Cult temples and sacrificial pit unearthed at ancient Roman camp in Germany, LiveScience [dostęp: 17.11.2023].
- Mini-Tempel im Römerlager von Haltern gefunden, LWL [dostęp: 17.11.2023].
Fot. LWL/C. Hentzelt
