Czy wiesz, kiedy w Polsce wypłacono pierwsze „becikowe”?

„Becikowe” jest dziś już stałym elementem naszej rzeczywistości w dziedzinie polityki społecznej. Każdym rodzicom, którym rodzi się dziecko przysługuje od państwa jednorazowy zasiłek w kwocie 1 tys. złotych. W ten sposób „becikowe” jest ważnym elementem systemu świadczeń, którymi Państwo wspiera rodziny. I „becikowe” ma naprawdę sporo wspólnego z historią, bo pierwszy raz wypłacono je bardzo dawno temu.

Powszechnie uważa się, że jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, tzw. „becikowe”, narodziło się w 2005 roku w czasach sprawowania urzędu przez gabinet Kazimierza Marcinkiewicza. Jednak jego historia jest o wiele dłuższa i sięga średniowiecza, a dokładniej początków państwa polskiego i ma ścisły związek z pierwszym historycznym księciem w Gnieźnie- Mieszkiem I.

Choć brzmi to dziwnie i bardzo egzotycznie właśnie tak było. Choć nasi średniowieczni przodkowie nie nazywali tego świadczenia „becikowym” to chyba takie współczesne określenie mu najlepiej odpowiada. Ale po kolei!

Średniowieczne, pierwsze zasiłki rodzinne mają ścisły związek z patrymonialnym sposobem zarządzania państwem i wojskowością przez Mieszka I. Sięgając do naszych zasobów wiedzy o wczesnopiastowskiej drużynie książęcej, możemy ustalić, iż w zamian za służbę wojskową wojowie Mieszka byli w pełni utrzymywani przez księcia. Władca troszczył się o wszelkie potrzeby bytowe swych drużynników i zapewniał im wszelkie wygody, na jakie stać było średniowiecznych Polan. W zamian za to wojowie Mieszka prezentowali żelazną dyscyplinę, wysoki poziom wyszkolenia bojowego i niebywale wysokie morale. Taką przynajmniej wizję drużyny książęcej pozwalają nam stworzyć średniowieczne kroniki, które pierwszego historycznego Piasta opisują. Taką wizję pozostawia nam między innymi Ibrahim Ibn Jakub. To właśnie z jego zapisków wiemy też, iż to właśnie Mieszko I organizował swym wojom życie rodzinne i wypłacał im zasiłki socjalne, między innymi becikowe.

Oddajmy, zatem głos mistrzowi Ibn Jakubowi:

Daje on (Mieszko) tym mężom (drużynnikom) odzież, konie, broń i wszystko, czego potrzebują.
A gdy jednemu z nich urodzi się dziecko, on każe mu wypłacać żołd od chwili urodzenia, niezależnie czy będzie płci męskiej czy żeńskiej. A gdy dziecko dorośnie to, jeśli jest mężczyzną, żeni go i wypłaca za niego dar ślubny, jeśli zaś jest płci żeńskiej, wydaje ją za mąż i płaci dar ślubny jej ojcu.

Becikowe wypłacane przez Mieszka I tylko określonej grupie społecznej. Taki wniosek pozwala postawić ta właśnie relacji żydowskiego podróżnika. Jednak świadczenia Piasta na rzecz drużynników nie ograniczały się tylko da zapomogi z okazji urodzenia się dziecka. Książę wypłacał także na rzecz dziecka żołd, który dziś nazwalibyśmy zasiłkiem rodzinnym i świadczeniem wychowawczym (popularnym „500+”) w jednym.

Jak więc widać polityka społeczna pierwszych Piastów była silnie umocowana w patrymonialnym systemie zarządzania państwem, co pozwalało na jego sprawne funkcjonowanie, choć było bardzo kosztowne. Pierwsze świadczenia rodzinne z czasów Mieszka I stały się też początkiem rozwoju polskiej polityki społecznej i rodzinnej.

Dawid Siuta

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*