Legendy warszawskie. Antologia, Wybór legend: Anna Marta Zdanowska, Opracowanie i redakcja: Julia Odnous, Ilustracje: Wojciech Pawliński
Warszawa to miasto niezwykłe, dlatego też nie może dziwić mnogość legend i opowieści, które dotyczą tego miasta. Jest ich tak wiele, że wydanie ich w jednym tomie książki, okazuję się być rzeczą awykonalną. Stąd też Muzeum Warszawy zdecydowało się wybrać te legendy do swojej Antologii, które charakteryzują się nie tylko niewątpliwą wartością literacką, ale także różnorodnością. W Legendy warszawskie. Antologia znalazło się, aż 61 tekstów, spisywanych na przestrzeni ostatnich trzech wieków. Ich autorami są m.in. Walery Przyborowski, Kazimierz Władysław Wójcicki, Ewa Szelburg-Zaremba, czy Wanda Chotomska.
Dzieło wydane przez Muzeum Warszawy pozwala czytelnikowi na proste zobrazowanie topografii historycznej Warszawy, pomaga w tym zadaniu mapa załączona do niniejszego wydania. Większość legend, jak łatwo się domyślić skorelowana jest z najbardziej charakterystycznymi i historycznymi lokacjami w Warszawie. Przoduje tutaj rynek miejski, ale także Zamek Królewski, pałace, kościoły oraz Wisła.
Omawiając powyższą książkę należy jasno wskazać, iż przeznaczona jest ona raczej dla osób dorosłych. Za jej głównych odbiorców uznać można grono Varsavianistów, rodowitych warszawiaków mieszkających w mieście od pokoleń, czy też historyków. Nie oznacza to jednak wcale, iż Legendy warszawskie. Antologia znajdzie uznanie wśród tylko tak specyficznej grupy docelowej. Zastosowanie w spisie treści oznaczeń wskazujących, które z legend nadają się do odbioru dla młodego czytelnika jest bardzo przydatne dla rodziców, chcących przedstawić swym pociechom najważniejsze legendy warszawskie. Nie ma wtedy możliwości by dziecko zniechęciło się tekstami z powodu ich znacznej drastyczności, czy też problemami z ich interpretacją związaną z wiekiem.
Oczywiście w Antologii nie mogło zabraknąć tekstów najbardziej znanych warszawskich legend, jak tych o: Bazyliszku, Złotej Kaczce czy Syrence. Jednak są one tylko kilkoma z wielu znanych i mniej znanych opowieści. Jedną z szerzej znanych warszawskich legend jest „Legenda o Zapiecku”, przedstawia ona historię młodego chłopca o imieniu Kazik. Został on oddany przez swego ojca na nauki do majstra budowalnego. W niedługim czasie miał nauczyć się zawodu i kupić za pierwsze zarobione pieniądze ptaka, który siedziałby mu na ramieniu i uczył się ludzkiej mowy. Niestety realia okazały się mniej łaskawe dla młodego Kazika. Niewiele pomagał przy budowie, bo majster miał już pomocników, za to w domu wykonywał najróżniejsze rozkazy Pani Majstrowej, która w zamian nawet nie karmiła go należycie. Dlatego też Kazik zmuszony był sam zadbać o siebie. Pewnego razu wkradł się do rzeźnika i ukradł stamtąd sznur kiełbas. Uciekając po rusztowaniu wskoczył do komina, gdzie utknął za piecem chlebowym. Szukając ratunku z opresji zaczął szurać i pukać w ściany, co też usłyszeli w końcu piekarze. Wezwali majstra, który wyjął kilka cegieł i wypuścił małego złodzieja z pułapki. Historia ta kończy się jednak wielce szczęśliwie, majster wziął w końcu młodego Kazika na pomocnika murarskiego, a rzeźnik darował mu kradzież, gdyż cała sytuacja rozsławiła jego wyroby w okolicy. Od tego też momentu placyk przy Rynku pomiędzy ulicami Piwną i Świętojańską zaczęto nazywać Zapieckiem.
Legendy warszawskie. Antologia to niezwykłe dzieło będące zapewne najpełniejszym zbiorem legend warszawskich, jaki został kiedykolwiek wydany. Już samo to czyni z Antologii pozycje niezwykłą i godną polecenia czytelnikom.
Ocena recenzenta: 6/6
Mariusz Sioch
