Badacze udowodnili, że ryby gotowano już 780 000 lat temu. To najstarsze dowody na gotowanie w historii ewolucji ludzkości
Najstarsze dowody na gotowanie posiłku znaleziono w Izraelu. Badania przesuwają okres obróbki termicznej jedzenia o 600 000 lat. Do tej pory sądzono, że dopiero neandertalczyk używał ognia do gotowania jedzenia. Okazuje się, że ognia używał już Homo erectus. Choć znajdywano paleniska, to nie można było potwierdzić, czy służyły tylko do ogrzania się, czy także do przygotowania posiłku. Teraz po kilkunastu latach badań udało się ustalić, że już 780 000 lat temu zjadano gotowane ryby.
Do tej pory nie wiadomo było, kiedy i który gatunek hominidów zaczął używać ognia do obróbki jedzenia. Uważano, że najwcześniej rozpoczął ten proces stosować neandertalczyk. Najstarsze pozostałości homo neanderthalensis pochodzą sprzed około 430 000 lat. Znajdywano w różnych regionach także paleniska, ale nie można było potwierdzić, czy używano ich do podgrzania lub upieczenia jedzenia. Nie wiadomo było więc, kiedy dokładnie zaczęto termicznie obrabiać jedzenie. Teraz okazuje się, że ognia do przygotowania jedzenia prawdopodobnie używał już homo erectus.
Na stanowisku archeologicznym Gesher Benot Ya’aqov w Izraelu z okresu wczesnego plejstocenu od kilkunastu lat trwają badania. 14 listopada 2022 roku na łamach czasopisma Nature opublikowano artykuł Dowody na gotowanie ryb 780 000 lat temu w Gesher Benot Ya’aqov w Izraelu, który przedstawia wyniki tych badań.
Badania potwierdziły zmiany nawyków żywieniowych u praczłowieka i wykorzystanie ognia do przygotowania jedzenia do spożycia. Do badań wykorzystano ości ryb z różnych warstw archeologicznych i zęby, znalezione blisko palenisk fantomowych. Badanie wykazało, że ryby znalezione w danych warstwach archeologicznych, były poddane obróbce cieplnej i spożyte na miejscu. Tym samym jest to najstarszy dowód na gotowanie jedzenia przez hominidów.
- materiały archeologiczne i paleontologiczne wykorzystane w badaniach pochodzą z Narodowych Zbiorów Historii Naturalnej Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie,
- zbiór referencyjny ryb i próbki XRD są przechowywane w SMNH na Uniwersytecie w Tel Awiwie,
- zęby pobrane do analizy izotopowej znajdują się w Instytucie Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jana Gutenberga w Moguncji w Niemczech.
Dr Bethan Linscott, dr hab. na Uniwersytecie Oksfordzkim, powiedział:
Dowody na kontrolowane użycie ognia we wczesnej epoce kamienia… (…) zgromadzone i gotowane szczątki ryb tutaj opisane niewątpliwie będą miały szeroki wpływ na społeczność badawczą.
Badania pokazały, że ryby gotowano w temperaturze od 200 do 500 °C. Natomiast badanie uzębienia i szkliwa udowodniło, że ryby faktycznie poddawano obróbce cieplnej, a nie po prostu wrzucano resztki jedzenia do paleniska. Nie wiadomo jednak, w jaki sposób dokładnie gotowano ryby:
Nie wiemy dokładnie, jak ryby zostały ugotowane, ale biorąc pod uwagę brak dowodów na narażenie na wysokie temperatury, jasne jest, że nie były gotowane bezpośrednio w ogniu i nie zostały wrzucone do ognia jako odpady lub materiał do spalenia.
– powiedział dr Jens Najorka, kierownik laboratorium rentgenowskiego w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie.
Szkliwa zębów pokazały także, że spożywanie ryb nie było ostatecznością czy wyjątkowym posiłkiem, lecz regularną częścią diety.
Badanie przeprowadzono w ramach grantu Zmiany klimatu w Dolinie Górnej Jordanu między ok. 800 a 700 tys. temu – jego wpływ na środowisko i hominidy oraz jego potencjał jako prognoza przyszłych scenariuszy.
Źródła: GeekReporter, Nature
