Społeczny Komitet Ochrony nad Starą Rossą poinformował o odnalezieniu grobu Kacpra Piłsudskiego, młodszego brata Marszałka Józefa Piłsudskiego. 14 Lipca prezes komitetu Dariusz Żybort wraz z współpracownikami odnaleźli grób jednego z braci Piłsudskich przypadkowo, w trakcie weryfikacji prac konserwatywno-restauracyjnym prowadzonych na Starej Rossie. Najmłodszy z braci Józefa Piłsudskiego, prowadził dość próżniaczy tryb życia, dlatego nazywany jest „czarną owcą” rodziny. Kacper Piłsudski zmarł w wieku zaledwie 34 lat w 1915 roku.
Józef Piłsudski swoją postacią całkowicie przyćmił historię swojej rodziny, powodując tym brak powszechnej wiedzy o historii rodziny marszałka, również jego braci, których miał aż pięciu. Chociaż legendarny Ziuk(zdrobniała odmiana jego imiena na kresach), jak nazywano w rodzinie Józefa, zdominował braci, oni również odegrali rolę w historii Polski. Najstarszy Bronisław w młodości spiskowiec, uczestnik przygotowań do zamachu na Aleksandra III, później etnograf, podróżnik, badacz japońskiego ludu Ajnów. Adam Piłsudski był politykiem, wiceprezydentem Wilna, senatorem Rzeczypospolitej IV kadencji oraz członekiem Zjednoczenia Państwowego na Kresach. Kazimierz w dwudziestoleciu pracował w bankowości, później dostał prestiżową posadę w Najwyższej Izbie Kontroli w Warszawie. Słowem – urzędnik, choć z nietypową pasją. Od 1937 r. bowiem Kazimierz Piłsudski był członkiem Honorowym Polskiego Związku Szachowego. Najdłużej żyjący z braci Jan był wicemarszałkiem sejmu oraz ministrem skarbu w rządzi Aleksadnra Prystora. Przyznawał się również do wolnomularstwa. Najmłodszym bratem był Kacper, nie licząc zmarłego zaraz po porodzie Piotra. Czarna owca, jak go nazywano w endeckiej prasie, urodził się w 1881 roku, został ochrzczony w kościele św. Jana w Wilnie. Imię otrzymał na cześć Kacpra Billewicza, marszałka szlachty powiatu rosieńskiego, późniejszego prezesa Sądu Głównego Wileńskiego, a przede wszystkim głównego wychowawcy matki po stracie rodziców. W niektórych źródłach można znaleźć informację, że ukończył jedynie dwie klasy Gimnazjum Nikołajewskiego w Lipawie, przez lata przebywał z ojcem w Petersburgu, a później prowadził dość lekkomyśłne, a właściwie próżniacze życie. Nigdy nie założył rodziny i był przedmiotem ,,wstydu dla całej familii”. To właśnie grób Kacpra Piłsudskiego odnaleziono na Wileńskiej Rossie, gdzie został pochowany w wieku 34 lat. Zmarł 28 lipca 1915 roku w Wilnie. Miejsce pochówku odnaleziono przypadkowo, kiedy to 14 lipca prezes SKOnSR Dariusz Żybort wraz z członkami Komitetu Romualdem Szumskim i Dariuszem Lewickim odwiedzili Starą Rossę w celu weryfikacji prac konserwacyjno-restauracyjnym na tym cmentarzu oraz wytypowaniu pomników nagrobnych, które mają być odnowione w 2020 roku.
,,Przechadzka pozwoliła na nowo odkryć mistyczność wileńskiej nekropolii i zrodziła mnóstwo ciekawych pomysłów do urzeczywistnienia, jednak największą sensacją było przypadkowe odnalezienie grobu Kacpra Piłsudskiego – brata Marszałka Józefa Piłsudskiego” – poinformował Komitet na Facebooku.
W okresie międzywojennym przewodniki pisały, że grób brata Piłsudskiego znajduje się „koło siostry Heleny i ciotki Stefanii Lipmanówny”, krzyż drewniany, napis na tabliczce blaszanej, mogiła ocementowana, bez ogrodzenia. We współczesnych przewodnikach miasta Wilna pisano, że ,,grób Kacpra Piłsudskiego nie został dotychczas odnaleziony”, ale w badaniach inwentaryzacyjnych cmentarza na Rossie, prowadzonych w latach 2013-2016 przez Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie we współpracy z Litewskim Uniwersytetm Edukologicznym (kierownik Anna Sylwia Czyż i Bartłomiej Gutowski), można znaleźć krótką wzmiankę o miejscu pochówku ,,czarnej owcy” rodziny Piłsudskich. „Nie zważając na te ciemne fakty z biografii Kacperka (tak do niego zwracał się starszy brat Bronisław), członkowie SKOnSR zastanawiają się na odnowieniu nagrobku jednego z rodziny Piłsudskich” – czytamy na Facebooku. Na Rossie spoczywa również brat Adam, siostra Ludwika oraz dwoje rodzeństwa bliźniaków, Piotr i Teodora. W mauzoleum przed cmentarzem spoczywa matka marszałka Maria Piłsudska, oraz serce Józefa Piłsudskiego.
Piotr Podsiadłowski
Źródło: dzieje.pl. Naszahistoria.pl, tvn24.pl
Fot. harodniaspring.org
