W związku ze zbliżającą się okrągłą 50 rocznicą tragicznych wydarzeń z grudnia 1970 r. Instytut Pamięci Narodowej zaprezentował inicjatywy upamiętniające zajścia na Wybrzeżu. W planach są publikacje, filmy oraz szczecińsko-gdańska wystawa pt. „Powstanie Grudniowe 1970 roku”.
W tym roku, 17 grudnia minie pięćdziesiąt lat od momentu kiedy wojsko i milicja użyły broni palnej wobec protestujących robotników żądających poprawy warunków życia.
Główne założenia obchodów upamiętnienia tragicznej rocznicy Grudnia ’70 zostały przedstawione przez prezesa IPN dr Jarosława Szarka, prof. Mirosława Golona dyr. Oddziału IPN w Gdańsku i Pawła Skubisz dyr. Oddziału IPN w Szczecinie na konferencji online „To nie na darmo”, która odbyła się 2 grudnia 2020 r. Mowa to m. in. o materiałach multimedialnych takich jak gra miejska „G-70” z wykorzystaniem aplikacji Action Track, mobilny spacer historyczny po Trójmieście, quiz na platformie Kahoot, infografiki oraz debaty online. Planowana jest także emisja w Internecie i w TVP krótkich filmów edukacyjnych o wydarzeniach na Wybrzeżu oraz biografii szczecińskich ofiar. Szczeciński IPN zrealizuje również film dokumentalny w reż. J. Pieciukiewicz pt. „Grudzień wasz i nasz”, będący opisem wydarzeń opowiedzianym przez uczestników strajków.
W Szczecinie przy ul. Antosiewicza 1 na ścianie Parku Przemysłowego zostanie zaprezentowany muralu z hasłem „Stoczniowcy, strajkujemy aż do zwycięstwa”. Oba oddziały IPN przygotowały także wystawę „Powstanie Grudniowe 1970 r”. W Gdyni na budynku kasy biletowej przy stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana nastąpi odsłonięcie pamiątkowej tablicy poświęconej sześciu ofiarom, które poniosły śmierć w pobliżu tejże stacji (niegdysiejsza Nawrotki). Natomiast na szczecińskim Cmentarzu Centralnym zaplanowano powstanie nowego pomnika ku czci ofiar Grudnia ’70. Ponadto oddziały IPN w Gdańsku i Szczecinie przygotowały także broszury na temat ofiar protestów i publikacje książkowe w formie albumów. Są to przede wszystkim: „Szczecińska rewolta i jej obraz utrwalony na kliszach”, „Zbrodnia bez kary. Grudzień ’70 w Gdyni. Przebieg wydarzeń, represje, walka o prawdę, najdłuższy proces III RP”, „Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia ’70”. Zredagowano także dodatek specjalny w nakładzie 300 tys. egzemplarzy, który trafi do gazet w całym kraju będących częścią koncernu Polska Press.
Z kolei na ulicach Trójmiasta i Szczecina już trwa kampania na city light’ach i bilbordach miejskich informująca o rocznicy.
W podsumowaniu konferencji prezes Szarek powiedział: Liczymy na to, że pamięć o Grudniu ‘70 dotrze do jak najliczniejszej grupy naszych rodaków.
Impulsem do otwartych wystąpień robotniczych było ogłoszenie 12 grudnia 1970 r. przez Władysława Gomułkę wzrostu cen produktów spożywczych. Podwyżka dotyczyła głównie mięsa, mąki, makaronu, dżemów, ryb. Rosły ceny towarów codziennej konsumpcji co uderzało głównie w najuboższych. Skala niezadowolenia społecznego osiągnęła punkt kulminacyjny w wyniku czego przez Wybrzeże przetoczyła się fala strajków. Pierwsze miały miejsce w Stoczni Gdańskiej im. Lenina oraz gdyńskiej Stoczni im. Komuny Paryskiej. Wkrótce strajki rozpoczęły się także na Szczecinie, Słupsku i Elblągu.
Najtragiczniejszy obrót miały protesty z 17 grudnia. Tego dnia, w tzw. czarny czwartek na ulicach Gdyni zastrzelono 18 osób, a w Szczecinie 13. Kilkaset osób odniosło poważne często w wyniku brutalnego pobicia. Łączny bilans ofiar to 45 zabitych i 1165 rannych. Współcześnie najbardziej znanym symbolem tych wydarzeń jest zdjęcie pochodu strajkowego niosącego na drzwiach ciało 18-letniego Zbigniewa Godlewskiego wraz z zakrwawioną flagą Polski.
Więcej informacji na temat inicjatywy można znaleźć na oficjalnej stronie IPN poświęconej rocznicy wydarzeń grudniowych z 1970 r.: polskiemiesiace.ipn.gov.pl
Źródła: dzieje.pl, ipn.gov.pl
Fot. Wikipedia
Marcin Marszałek
i like this wonderful article