Naturalnych wielkości starożytny posąg Herkulesa został znaleziony w Rzymie nieopodal Via Appia
Park Archeologiczny Appia Antica poinformował, że odkryto starożytny posąg Herkulesa – marmurowy i naturalnej wielkości. Według archeologów, którzy mimo tego, że w Rzymie często znajdują starożytne artefakty, to znalezisko ma szczególne znaczenie.
Znaleziony w trakcie prac kanalizacyjnych posąg Herkulesa najwyraźniej pochodzi z okresu rzymskiego imperium. Odkryto go około 20 m pod ziemią starożytnej Via Appia (Droga Appijska), słynnej historycznej drogi.
Park Appia Antica ogłosił na Facebooku w zeszłym tygodniu, że obszar ten zarezerwował dla nas wielką niespodziankę: naturalnej wielkości marmurowy posąg, który dzięki obecności maczugi i płaszczowi lwa zakrywającego głowę, z pewnością możemy zidentyfikować jako postać przedstawiającą Herkulesa.
Znalezisko odkryto przypadkowo i nie spodziewano się takiego odkrycia. Przez tydzień prac nie natrafiano tam nic, co mogłoby przykuć uwagę archeologów. Jak posąg się tam znalazł i dlaczego akurat tam?
Z technicznego punktu widzenia, posąg został przypadkowo umieszczony pod Scott Park, gdzie go znaleziono, podczas budowy rury kanalizacyjnej w pierwszej połowie XX wieku.
W tamtym czasie nie było kontroli archeologicznej – więc mogło się to wydarzyć. Teraz przenieśliśmy znalezisko do jednego z naszych magazynów i badamy różne hipotezy, aby zrekonstruować jego pochodzenie i datowanie. (…) Posąg musi zostać wyczyszczony, po czym przejdziemy do porównań. Z rysów twarzy wynika jednak, że przedstawia ona postać przebraną za Herkulesa, a nie samego mitologicznego bohatera.
– wyjaśniła Francesca Romana Paolillo.
Dyrektor Parku Archeologicznego Simone Quilici powiedział, że zdjęcia nie oddają rzeczywistych wymiarów: kiedy je zobaczyłem, byłem zdumiony. Prawdopodobnie przedstawia ważną osobistość tamtych czasów. Oczywiście w Rzymie nierzadko można natknąć się na starożytne znaleziska, ale w tym przypadku odnosi się wrażenie, że jest to znalezisko o szczególnym znaczeniu. Posąg po badaniach zostanie wystawiony być może już w Casale di Santa Maria Nova w ramach „Patrimonium Appiae – Depositi emersi”, wystawy trwającej do 30 czerwca.
Kim był Herkules?
Herkules to rzymskie imię Heraklesa, postaci z mitologii greckiej. Pod tym imieniem był czczony jako bóg w starożytnym Rzymie. Według Tytusa Liwiusza kult Herkulesa był jedynym akceptowanym przez Romulusa przy założeniu Rzymu.
Zajrzyj do naszego innego wpisu o podobnej tematyce: Dwanaście prac Herkulesa odzyskane
W Armenii utożsamiany był z ormiańskim bogiem Vahagnem (Վահագն). Oprócz greckich opowieści o Heraklesie, które przejęli Rzymianie, istnieją również rzymskie opowieści. Na przykład Wergiliusz mówi w swojej Eneidzie, że ziejący ogniem potwór Cacus, który ukrył stado Geryonesa w swojej jaskini na Awentynie, został zabity przez Herkulesa. Z tego powodu sam Herkules lub Euander ustanowiliby kult Herkulesa na miejscu Ara Maxima na Forum Boarium. Było to odpowiednie miejsce do kultu Herkulesa, ponieważ Forum Boarium było jednym z centrów handlowych starożytnego Rzymu, a Herkules (podobnie jak Merkury) był uważany za obrońcę kupców.
Herkules został dodatkowo uhonorowany co najmniej dwunastoma innymi świątyniami i świątyniami w mieście.
Via Appia i Parco Appia Antica
Via Appia (Droga Appijska) jest, wraz z Via Latina (droga do Lacjum), Via Flaminia (droga Flaminiusza) i Via Salaria (droga solna), jedną z najważniejszych starożytnych dróg rzymskich. Droga biegła ze stolicy Rzymu do Brundisium (dzisiejsze Brindisi) na południowo-wschodnim wybrzeżu Półwyspu Apenińskiego. Oryginalna droga została zachowana tylko w kilku miejscach.
Via Appia Antica biegnie przez Parco Appia Antica. Jest to park archeologiczny i nazywany jest „najdłuższym muzeum na świecie”. Z miasta droga zaczyna się przy Porta San Sebastiano, dawniej zwanej Porta Appia. Po prawej stronie, na wpół zamurowanej ścianie, znajduje się pierwszy punkt orientacyjny poza Rzymem, poświęcony przez Nerwę i Wespazjana.
Nieco dalej, po prawej stronie, znajdują się pomniki nagrobne Oraziusa i Gety, a po lewej rzymskie mansio (miejsce postoju), pierwsze poza starożytnymi rzymskimi murami miejskimi. Można tu również zwiedzić pozostałości Villa Capo di Bove, rezydencji Heroda Attyka w Rzymie.
Jeszcze dalej znajduje się kościół Domine Quo Vadis, gdzie według legendy apostoł Piotr spotkał się z Jezusem. Kiedy Piotr zapytał: „Panie, dokąd idziesz?”, Jezus odpowiedział: „Idę do Rzymu, aby ponownie zostać ukrzyżowanym”. Piotr zmienił zdanie i wrócił do Rzymu, gdzie został uwięziony w Tullianum i ukrzyżowany do góry nogami w cyrku Nerona.
Interaktywna mapa potwierdza, że „wszystkie drogi prowadzą do Rzymu”! Zobacz!
Dalej znajdują się katakumby św. Kaliksta i katakumby św. Sebastiana. Wejście do katakumb św. Sebastiana jest możliwe przez kościół św. Sebastiana poza murami, który jest lokalnie nazywany Bazyliką San Sebastiano.
Najlepiej zachowana część Via Appia znajduje się około 2,1 kilometra poza murami miejskimi. Są to pozostałości Cyrku Maksencjusza, toru wyścigowego podobnego do Circus Maximus, ale lepiej zachowanego.
W 71 r. p.n.e. wzdłuż tej drogo Marek Licyniusz Krassus ukrzyżował około 6000 zwolenników Spartakusa, kończąc bunt niewolników – tzw. powstanie Spartakusa. Według niektórych źródeł, ich zwłoki wisiały wzdłuż drogi przez lata jako ostrzeżenie dla innych niewolników.
Źródła:
- Parco Archeologico dell’Appia Antica Facebook
- Ritrovata nel Parco Scott la statua di un Ercole a grandezza naturale: «Da restare a bocca aperta», Roma Corriere [dostęp” 31.01.2023].
Fot. Parco Archeologico dell’Appia Antica
