Agnieszka Malinowska-Sypek, Robert Sypek, Daniel Sukniewicz, Przewodnik archeologiczny po Polsce
Tym razem Wydawnictwo Arkady oddaje do naszych rąk bardzo bogato ilustrowany przewodnik archeologiczny. Warto przy tym rozwinąć znaczenie samego terminu archeologia, który dotyczy nie tylko procesu badań dziejów ludzkości, ale także służy lepszemu zrozumieniu zjawisk i wydarzeń znanych z zapisek kronikarzy. Ma służyć odkryciu na nowo środowiska funkcjonowania człowieka i tym samym weryfikacje tak pozyskanych informacji z wcześniej posiadaną wiedzą.
Tym samym dochodzimy do wniosku, że termin archeologia w czasie ostatnich dziesięcioleci poddany został znacznej ewolucji. Nie jest to tylko pozyskiwanie artefaktów przeszłości w celu umieszczenia ich w przeróżnych tematycznych muzeach, ale odkrycie działalności człowieka sprzed wieków – co myślał, w co wierzył, czym się interesował itd.. Rozumiejąc złożoność kwestii, jakie podejmuje dzisiejsza archeologia, możemy przystąpić do wertowania kolejnych stronnic przewodnika.
Polskie odkrycia archeologiczne zdecydowali autorzy pogrupować za pomocą współczesnego podziału administracyjnego i tak uznać można, że każdym kolejnym rozdziałem książki są informacje dotyczące kolejnych województw.
W ramach województw za to wyszczególnione są lokacje, gdzie dokonano odkryć archeologicznych. Zazwyczaj są to miejsca znajdujące się dziś na terenach poddanych znaczącej eksploatacji człowieka.
Na przykład, poniższej recenzji niech posłuży wykopalisko z województwa mazowieckiego, a dokładnie dzisiejszej części Warszawy – Bródna.
Na terenie Bródna jednego z dużych warszawskich osiedli stanowiącego administracyjną część dzielnicy Targówek znajdują się pozostałości po warowni obronnej z końca X wieku bądź początku XI.
Teren grodu uważany jest dziś na najstarszy ślad osadnictwa na terenach współczesnej Warszawy. Obwarowania grodu są widoczne do dziś dzień. Z pewnością tak dobremu zachowaniu się pozostałości po warowni, dopomogła jej lokacja. Osada wraz z grodem znajdowała się na polanie w Lasku Bródnowskim, a więc terenie nie poddanym większym wpływom człowieka w kolejnych stuleciach.
Znalezione zabytki kultury wskazują, że gród utrzymywał kontakty z Rusią. Koniec istnienia warowni przyniósł pożar, który strawił ją w XI wieku i mimo dalszego osadnictwa w tym rejonie nie została już ona odbudowana.
Przewodnik archeologiczny po Polsce stanowi wprost nieograniczone źródło ciekawostek na temat procesów zachodzących na ternie dzisiejszego państwa polskiego. Oprócz historii wspomnianego Bródna dowiemy się również, że w okolicach dzisiejszego Pruszkowa znajdowało się jedne z największych centrum metalurgicznych w czasach rzymskich, które zapewne zbroiło niezliczone hordy barbarzyńskich Germanów atakujących pogranicza Cesarstwa.
Po resztę ciekawostek zachęcam czytelników do bezpośredniego sięgnięcia po niniejszą pozycję. Z pewnością jest ona warta poświęcenia wielu godzin na jej pełne przewertowanie.
Ocena recenzenta: 6/6
Mariusz Sioch
