Tego dnia 55 roku p.n.e. Ptolemeusz XII, zwany Auletes, co znaczy flecista, po obaleniu dzięki rzymskiej interwencji swej córki Bereniki IV, przejął ponownie władzę w Egipcie. Stracił on ją 3 lata wcześniej w wyniku przewrotu jastrzębi, uważających jego politykę za zbyt pobłażliwą wobec Rzymu
Ptolemeusz XII urodził się około 112 roku p.n.e. Około 88 roku p.n.e. dostał się do niewoli u króla Pontu, Mitrydatesa VI. W roku 81 p.n.e. przybył do Aleksandrii i został koronowany na faraona Egiptu.
W tamtych czasach Egipt był jedynie cieniem swej dawnej potęgi. Sam Auletes był w stanie sprawować swe rządy dzięki poparciu Republiki Rzymskiej, która w tamtym czasie wyrosła na jednego z głównych graczy w basenie Morza Śródziemnego.
W 78 p.n.e. roku zmarł Sulla, co doprowadziło do dużych z zawirowań politycznych w Republice. W Senacie coraz popularniejsza stawała się opcja przyłączenia Egiptu do Republiki i jedynie dzięki ogromnym łapówkom zapłaconym senatorom w Rzymie udało się Ptolemeuszowi XII utrzymać jakąkolwiek niezależność.
Kolejnej, tym razem oficjalnej płatności na rzecz Rzymu, musiał dokonać w roku 59, kiedy to pierwszy konsul Juliusz Cezar przeprowadził w Senacie uchwałę, według której wszyscy królowie zależni od Republiki mieli zapłacić trybut za prawo sprawowania rządów w swych królestwach.
Te i inne wydatki związane z utrzymaniem władzy przez Auletesa rujnowały skarbiec królewski, a uległy stosunek wobec Rzymu prowadził do narastającego niezadowolenia społeczeństwa z jego władcy.
Czarę goryczy przelała sprawa Cypru.
W tym czasie władca Cypru był brat Ptolemeusza XII, zwany Ptolemeuszem z Cypru. W 59 roku p.n.e. zapadła w Senacie decyzja o przyłączeniu Cypru do Republiki i konfiskatę wszelkich posiadłości Ptolemeusza Cypryjskiego. Świadom bezsensowności oporu wobec potęgi Rzymu, popełnił samobójstwo.
Opinia publiczna była oburzona biernością Ptolemeusza wobec swojego brata. W 58 roku p.n.e. wybuchło w Aleksandrii powstanie. Władzę w Egipcie przejęła jego córka, Berenika IV, a Auletes udał się na wygnanie. Ostatecznie trafił do Rzymu, gdzie po zaciągnięciu wielkich długów przystąpił do „przekonywania” wpływowych Rzymian do swej sprawy powrotu na tron aleksandryjski.
Ostatecznie, za ogromną łapówkę o wartości 10 000 talentów (czyli 330 ton złota dla porównania, wystawiony w tamtym czasie przez Republikę na aukcję majątek Ptolemeusza z Cypru został sprzedany za 7 000 talentów złota), przekonał on do pomocy wojskowej namiestnika Syrii, Aulusa Gabiniusza, oraz Marka Antoniusza, w tym czasie służącego jako praefectus equitum – dowódca jazdy.
W 55 roku p.n.e. wkroczył on na nowo Aleksandrii, pod osłoną rzymskich żołnierzy. Część z rzymskich legionistów, którzy pomogli mu w odzyskaniu władzy, utworzyła w Aleksandrii stały garnizon wojskowy, z którego pomocą Autules utrzymywał swą władzę.
Tuż po odzyskaniu władzy, Ptolemeusz XII skazał na śmierć swa córkę-uzurpatorkę oraz wszystkich jej popleczników. Po rozprawieniu się z opozycją, musiał przystąpić do spłacania zaciągniętych w Rzymie długów. Do pomocy przy tym zadaniu zatrudnił jako swego nowego Dioketa (ministra finansów) Rzymskiego bankiera Gajusza Rabiriusza Postumusa.
Zapał Postumusa w zbieraniu podatków doprowadził do zamieszek, w wyniku których został zwolniony i musiał uciekać do Rzymu, gdzie stanął przed sadem za przekupstwo Gabiniusza (bronił go Cyceron). Od 52 roku p.n.e. współrządził ze swymi dziećmi: Ptolemeuszem XIII i Kleopatrą VII.
Zmarł rok później, w testamencie zostawiając swą dynastię pod opieką Republiki Rzymskiej.
Bibliografia:
- Bravo B. E. Wipszycka, Historia Starożytnych Greków tom 3: Okres Hellenistyczny, Warszawa 2010.
