Jean-Christophe Brisard, Śmierć Hitlera w tajnych aktach KGB
Stosunkowo często śmierć postaci historycznej otacza nimb tajemnicy, ludzie wyobrażają sobie, że ta osoba nie umarła, że uciekła… Klasyczna śmierć nikomu się nie podoba – to zbyt proste, zbyt banalne. I tak jest również w przypadku samobójstwa jednego z większych zbrodniarzy w dziejach ludzkości – Adolfa Hitlera. Chyba każdy, choć trochę zainteresowany tematyką II wojny światowej, słyszał o potencjalnej ucieczce Führera do Ameryki Południowej. Czy w tej teorii spiskowej (tak modnego teraz nurtu „historiografii internetowej”) jest ziarenko prawdy?
Chęć znalezienia odpowiedzi na to pytanie, może zaprowadzić do archiwów rosyjskich. To przecież Armia Czerwona w 1945 roku zdobywała Berlin i właśnie służby sowieckie zabezpieczały miejsce, w którym znaleziono zwłoki wodza III Rzesz oraz jego żony. Takim tropem wyruszyli także Lana Pashina i Jean-Christophe Brisard. W ich książce znajdziemy nie tylko informacje dotyczące zagadki śmierci Hitlera, lecz również opis zmagań, które stoczyli z rosyjską machiną urzędniczą.
Praca została podzielona na cztery części, w których między innymi przedstawiono „śledztwo” przeprowadzone przez autorów oraz rekonstrukcję ostatnich dni życia przywódcy niemieckiego. Tekst przybiera formę mocno narracyjną, wyraźnie epicką, często przypominającą język, jaki można znaleźć w powieściach. Dzięki temu książkę czyta się bardzo przyjemnie. Poza tym praca została wzbogacona ilustracjami.
Niestety, rozważając kwestie związane ze składem, natrafiamy na jeden poważny minus. W książce nie ma spisu treści! Jest to bardzo zaskakujące. Moim zdaniem, ten komponent edytorski powinien znajdować się w każdej pracy, niezależnie czy jest to pozycja naukowa czy popularnonaukowa. Brak tego elementu utrudnia „poruszanie się” po poszczególnych częściach publikacji. Nie wprowadza też systematyzacji zagadnień, nie porządkuje materiału. Czytelnik – potencjalny nabywca – biorąc do ręki książkę w księgarni nie znajdzie w jednym miejscu pełnego zakresu problematyki.
Podczas lektury zainteresował mnie zwłaszcza „bój”, jaki autorzy musieli stoczyć, aby uzyskać dostęp do tajnych dokumentów znajdujących się w rosyjskich archiwach. Już na pierwszych stronach książki przedstawiono kłopoty i trudności, jakie napotykali Lana Pashina i Jean-Christophe Brisard, kiedy na przykład umówili się na rozmowę z dyrektorką Archiwum Państwowego Federacji Rosyjskiej. Niestety, do spotkania nie doszło, ponieważ 5 minut przed jego rozpoczęciem szefowa archiwum została wezwana w trybie nagłym do prezydenta Rosji…
Czytelnika może zaciekawić również szczegółowa rekonstrukcja zdarzeń związanych z ostatnimi chwilami Adolfa Hitlera. Ta część została oparta na relacjach najbliższego otoczenia wodza. Są to wyciągi ze wspomnień wydanych już po wojnie oraz fragmentów przesłuchań. Ta część pracy dobrze pokazuje, jaka atmosfera panowała w schronie znajdującym się pod Nową Kancelarią Rzeszy w końcu kwietnia 1945 roku.
Książka Lany Parshiny i Jean-Christophe’a Brisarda jest ciekawą lekturą. Temat śmierci Hitlera został ukazany jak śledztwo w procesie karnym. Czytelnik poznaje drogę jaką odbywa badacz dziejów podczas procesu docierania do materiałów źródłowych. Pozycję tę śmiało można polecić każdej osobie zainteresowanej historią III Rzeszy, ale i działaniami służb radzieckich. Osoby, które zastanawiają się, czy Hitler uciekł do Argentyny czy popełnił samobójstwo również znajdą odpowiedź na to pytanie w tej pracy.
Wydawnictwo: Wydawnictwo Sonia Draga
Ocena recenzenta: 5/6
Błażej Jankowski
