Kiedy w 1586 roku w Wilnie ogłoszono śmierć Stefana Batorego zrodziła się potrzeba obrania na tron krakowski nowego władcy, który poprowadziłby Rzeczpospolitą Obojga Narodów ku mocarstwowej pozycji w regionie. Jednak w czasie bezkrólewia, które rozpoczęło się właśnie wtedy najważniejszą rolę mieli odgrywać nie kandydaci do dziedzictwa Jagiellonów, ale Ci, którzy […]
Tag: pospolite ruszenie
Jazda obrony potocznej za czasów ostatnich Jagiellonów. Organizacja i liczebność
Obrona potoczna to według Małej Encyklopedii Wojskowej dawny system obrony południowo-wschodnich kresów Polski przed najazdami Tatarów, Turków i Wołochów. Opierał się on o stałe oddziały zbrojne zaciągane w ramach wojsk kwarcianych i zamkach pogranicznych, których załogi pełniły funkcji obronne[1]. Z racji uwarunkować terenowych i charakteru prowadzenia działań obronno-zaczepnych w Koronie […]
Polityczna aktywność szlachty koronnej w czasie elekcji Henryka Walezego i Stefana Batorego
Rok 1572 dla Rzeczpospolitej Obojga Narodów stał się rokiem przełomowym. Wraz ze śmiercią Zygmunta Augusta zakończyło się dziedziczne panowanie dynastii jagiellońskiej, a rozpoczęła się era wolnych elekcji, która trwała ponad dwa wieki. Czasy tak wielkich zmian politycznych wymagały dojrzałości od szlachty, która, w pełnym znaczeniu tego słowa, była społeczeństwem XVI-wiecznej […]
Warszawska wyprawa pospolitego ruszenia 1670 roku
Bezkrólewie po abdykacji Jana Kazimierza znacząco przyczyniło się do podniesienia politycznej aktywności stanu szlacheckiego. Znakiem czasów był jednak fakt, że aktywność taka objawiała się pospolitym ruszeniem. Już jesień 1668 roku przyniosła popisy w niektórych ziemiach, co zwiastowało rychłe pospolite ruszenie elekcyjne[1]. Nie były to jednak czcze pogróżki panów braci. Sejm […]
Pospolite ruszenie w czasach Zygmunta I Starego i Zygmunta II Augusta
Okres odrodzenia, przypadający w Polsce na czasy rządów Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta, przyniosły kolejne zmiany w strukturze sił zbrojnych. Pospolitego ruszenia już nie zwoływano. Karierę robiły oddziały zaciężne i najemne. Zmienił się też stosunek jazdy do piechoty. Piechota przestała spełniać tylko pomocniczą rolę, otrzymała też lepsze uzbrojenie. W armiach […]