Bogusław Pacek, Wojna hybrydowa na Ukrainie
Historia niekoniecznie musi być odległa. Czasem nawet ciężko określić, czy już się zakończyła, a skutki procesów z przeszłości są jedynie dzisiaj obecne, czy też proces ten nadal trwa i na naszych oczach postępuje. Z pewnością badanie zaszłości historycznych z minionego stulecia stanowi wyzwanie, lecz badanie wydarzeń sprzed kilku lat, które wcale się nie zakończyły wydaje się być niemożliwe. Jedną z książek poruszających tematykę niedawnych konfliktów jest pozycja objęta przez nas patronatem, Wojna hybrydowa na Ukrainie.
A jednak do takich badań dochodzi i choć z pewnością za kilkadziesiąt lat kolejne pokolenia badaczy spojrzą na te same wydarzenia z zupełnie innej strony, to synteza i analiza pędzących wydarzeń jest potrzebna. Od 2014 roku trwa konflikt ukraińsko-rosyjski, a przedstawienia jego analizy podjął się gen. dyw. w st. spocz. prof. dr hab. Bogusław Pacek.
Jego życiorys jest niezwykle bogaty, a jego doświadczenia miały niemały wpływ na kształt owej książki. Był Komendantem Głównym Żandarmerii Wojskowej, zastępcą dowódcy operacji wojskowej Unii Europejskiej w Czadzie i Republice Środkowoafrykańskiej, asystentem szefa Sztabu Generalnego generała Franciszka Gągora ds. Spraw Wojsk Lądowych i Wojsk Specjalnych, doradcą Ministrów Obrony Narodowej Bogdana Klicha i Tomasza Siemoniaka, Rektorem Komendantem Akademii Obrony Narodowej, doradcą NATO do spraw reformy edukacji wojskowej na Ukrainie. Jest także założycielem i pierwszym prezesem Federacji Organizacji Proobronnych i twórcą oddziałów specjalnych Żandarmerii Wojskowej w Warszawie, Mińsku Mazowieckim i Gliwicach. Zainicjował wstępną koncepcję utworzenia jednostki specjalnej Agat. Został wyróżniony tytułem Lidera Bezpieczeństwa Narodowego przez Stowarzyszenie Wspierania Bezpieczeństwa Narodowego w 2015 roku, a w 2012 roku został Honorowym Obywatelem m. Rypina. Jest Laureatem plebiscytu Homo popularis – najpopularniejszy Pomorzanin roku 2015. Jest autorem 20 monografii i ponad 200 artykułów o tematyce związanej z bezpieczeństwem. Ciężko o bardziej odpowiednią osobę do napisania książki o takiej tematyce, której się podjął gen. Pacek.
Charakter konfliktu ukraińsko-rosyjskiego trwającego od 2014 roku określany jest jako hybrydowy. W pierwszym z sześciu rozdziałów autor przedstawił teoretyczne aspekty wojny hybrydowej, opierając się przy tym na wielu źródłach. Zdecydowanym plusem całej pozycji jest wykorzystanie przez autora nie tylko badań NATOwskich, lecz także rosyjskich analiz. Materiał źródłowy jest niezwykle bogaty i pozwala na precyzyjne ujęcie tematu, co wydawało się niemożliwe w takim stopniu. Autor zaznaczył także, że sam hybrydowy charakter wojny nie jest nowym zjawiskiem, lecz termin ten został rozpowszechniony wraz z rozpoczęciem omawianego konfliktu.
Naprzeciw wielu nieścisłościom autor wypunktował najważniejsze cechy wojny hybrydowej, nie pozostawiając wątpliwości, czym w istocie jest taki konflikt. Drugi i trzeci rozdział książki stanowi szczegółowe kalendarium z przebiegu wojny na Krymie i w obwodach donieckim i Ługańskim. Do każdego z kalendariów wprowadza czytelnika, czyniąc zarys konfliktu. Czwarty rozdział jest uzasadnieniem cech wojny hybrydowej w praktyce w kontekście wyników przeprowadzonych badań i jednocześnie wstępem do kolejnego rozdziału. Autor wysuwa w nim własne wnioski z poczynionych badań, uwzględniając również analizy ukraińskie i wprowadza swoją definicję wojny hybrydowej. Najbardziej oddającym charakter wojny rozdziałem jest ostatni, szósty, który zawiera rozmowy z uczestnikami konfliktu. Ich oryginalne wypowiedzi dodatkowo wzmacniają przekaz.
Konstrukcja książki jest logiczna i przejrzysta, co pozwala zrozumieć konflikt w szerszym kontekście. Autor zaczął w pierwszym rozdziale od spraw całkowicie teoretycznych, przechodząc w drugim i trzecim do faktów, przedstawił wyniki badań w kolejnym rozdziale, by wyciągnąć wnioski w następnym, a w ostatnim przedstawił wojnę w najdobitniejszy sposób – oczami świadków.
Książkę można polecić każdemu, kto do trudnej sytuacji międzynarodowej chce podejść w trzeźwy sposób i wyciągnąć samodzielne wnioski. Jest ona syntezą niedawnych wydarzeń i pozwala spojrzeć na wojnę na Ukrainie bez powstałych mitów i nieścisłości.
Wydawnictwo: Rytm
Ocena recenzenta: 6/6
Agnieszka Popiak
dobra recenzja, ciekaw książka