R. Forczyk Wojna pancerna na froncie wschodnim 1941-1942. Schwerpunkt
Działania na froncie wschodnim są zazwyczaj dobrze opisane w historiografii. Jest to bowiem niezwykle interesująca tematyka, poruszająca zmagania dwóch potęg militarnych okresu II wojny światowej. Praca Roberta Forczyka wypada bardzo dobrze na tle konkurencji. Autor jest byłym czołgistą amerykańskim. Służył w Korei. Doświadczenie, które nabył w wojsku, pomogło mu w wyciągnięciu ciekawych wniosków i przekazaniu ich w nieskomplikowany sposób czytelnikowi.
Już na początku książki autor zaznacza, że pragnie obiektywnie przedstawić zmagania wojsk pancernych na froncie wschodnim w latach 1941-1942. Co ważne, nie chce podążać utartą ścieżką tak zwanej historiografii anglosaskiej, która często popadała w pułapkę „niemieckiego spojrzenia” na tamte wydarzenia. Robert Forczyk doskonale zdaje sobie sprawę co powodowało taki sposób rekonstrukcji przebiegu walk. W czasach zimnej wojny względy polityczne oraz dostęp do materiału źródłowego spowodował powstanie mitu Panzerwaffe, czyli doskonałych Tygrysów i Panter, które przegrały z powodu niesprzyjających warunków pogodowych oraz miażdżącej przewagi liczebnej sowieckich czołgów. Nec Hercules contra plures – chciałby się rzec. Autor obala ten mit, przedstawiając logiczne argumenty. Choćby najprostszy i najbardziej logiczny: pogoda jest taka sama dla każdego. Zarówno sowieccy, jak i niemieccy czołgiści musieli sobie z nią radzić. W swoich rozważaniach eksponuje błąd niemieckiego dowództwa, jakim było zlekceważenie klimatu i olbrzymich obszarów ZSRS. Jakby decydenci militarni III Rzeszy nie odrobili lekcji chociażby z dziejów wyprawy Napoleona w 1812 r.
W książce doskonale przedstawiono też rozwój doktrynalny i technologiczny broni pancernej w obu armiach. Robert Forczyk zilustrował również czynniki wpływające na ten proces. Z wielkim zainteresowaniem czytałem ten fragment pracy. Pozwolił on dobrze zrozumieć późniejszy przebieg kampanii wschodniej. Myślę, że każdy zainteresowany wojskowością nie tylko XX wieku powinien zapoznać się z tą częścią książki. Dzięki niej można nauczyć się, jakie czynniki wpływają na rozwój wojsk oraz doktryn militarnych.
W pracy znajdziemy próbę spojrzenia na walki pancerne właśnie pod względem doktrynalnym. Autor chciał uniknąć (i to mu się udało) przedstawienia samej faktografii bez wyciągania z niej wniosków. Oprócz tego czytelnik może się zapoznać z porównaniem sił pancernych III Rzeszy i ZSRS. Dodatkowym atutem wzbogacającym lekturę jest podrozdział Fakty z życia czołgistów. Pozwala poznać codzienność pancerniaków.
Kolejna część pracy została poświęcona rozwojowi sowieckiej broni pancernej, doktrynie jednostek, produkcji oraz rozwojowi czołgów. Jest to niezwykle istotne zagadnienie dla miłośnika drugowojennych zmagań na Wschodzie.
Pozycja zawiera fotografie, mapy. Została przejrzyście skomponowana. Co prawda czasem wydaje się, że tłumaczenie nie jest do końca trafne (np. Z kolei rozwijanie powodzenia wymagało czołgów cechujących się przede wszystkim szybkością i zdolnością manewrowania.) Jednak nie przeszkadza to w odbiorze pracy. Język jest bardzo przystępny. Dla mnie małym minusem było umieszczenie przypisów na końcu pracy, a nie na dole każdej ze stron, jednak to odczucie wynika z moich osobistych upodobań. Praca zawiera rozbudowany wstęp. Pierwszy rozdział jest poświęcony siłą obu stron walczących. Dwa kolejne przedstawiają działania militarne. Na końcu znajduje się podsumowanie oraz ciekawe załączniki. W odbiorze książki pomagają spisy map, fotografii oraz słownik.
Z czystym sumieniem książkę Roberta Forczyka można polecić każdemu pasjonatowi historii. Wojna pancerna na froncie wschodnim 1941-1942. to bardzo dobra pozycja. Lektura tej książki może znacznie rozszerzyć wiedzę o działaniach militarnych na Wschodzie w czasie II wojny światowej oraz stanowić przyjemny sposób na spędzenie wolnego czasu.
Wydawnictwo: Vesper
Ocena recenzenta: 6/6
Błażej Jankowski
