Wpływowe kobiety starożytnego Egiptu, które wpłynęły na historię cywilizacji nad Nilem
W starożytnym Egipcie kobiety rzadko miały okazję obejmować najwyższe stanowiska władzy, a ich rola w społeczeństwie bywała ograniczona. Mimo to, niektóre z nich zapisały się na kartach historii, odważnie przełamując ówczesne normy i oczekiwania. Wśród nich wyróżniają się wpływowe kobiety starożytnego Egiptu, które, mimo trudnych okoliczności, potrafiły rządzić, budować imperia i wyznaczać nowe kierunki dla kraju. Każda z nich pozostawiła po sobie trwały ślad, a ich historie wciąż fascynują współczesnych.
Wpływowe kobiety starożytnego Egiptu
Kobiety, które wywarły niezatarte ślady w historii starożytnego Egiptu, są nie tylko postaciami o niezwykłej sile i charyzmie, ale także symbolami zmieniających się ról władzy, religii i społeczeństwa. Choć Egipt przez wiele wieków był patriarchalnym światem, to te niezwykłe kobiety miały na niego wpływ, zarówno jako matki, żony, kapłanki, jak i faraonki. Ich historie są pełne odwagi, mądrości i determinacji, a ich decyzje kształtowały nie tylko losy ich własnych dynastii, ale i całego kraju.
Neferusobek, Hetpet, Teje, Nefertiti, Hatszepsut, Ahhotep I, Neithhotep, Meritamon, Kleopatra VII – każda z tych kobiet miała swoje miejsce w sercu Egiptu i swoją unikalną rolę w jego wielkiej historii. Były kapłankami, doradczyniami, królowymi i wojowniczkami. Ich wpływ na politykę, kulturę oraz religię, a także ich zdolności przywódcze, były nieocenione. Choć przez wieki były często pomijane w opowieściach o starożytnym Egipcie, dziś możemy je postrzegać jako ikony siły, mądrości i niezłomności.
Neferusobek (Sobekneferu) – pierwsza kobieta-faraon, której rządy na zawsze zmieniły bieg historii Egiptu
Sobekneferu, znana również jako Neferusobek, była pierwszą potwierdzoną królową Egiptu, która rządziła jako faraon, i ostatnim władcą XII dynastii. Jej panowanie rozpoczęło się po śmierci Amenemhata IV, którego pokrewieństwo z nią nie zostało do końca wyjaśnione. Choć przypuszcza się, że mogła być jego siostrą lub żoną, swoją legitymację zapewniła przez ojca, Amenemhata III, co pozwoliło jej przyjąć pełną tytulaturę królewską. Jej panowanie trwało niespełna cztery lata i zakończyło się po śmierci, otwierając drzwi dla II Okresu Przejściowego.
W odróżnieniu od poprzednich władczyń, które nie przyjmowały pełnej tytulatury królewskiej, Sobekneferu związała swoje imię z bogiem krokodylami Sobkiem, co stanowiło istotny element jej legitymacji. Mimo że istnieją liczne wątpliwości co do szczegółów jej życia, zachowały się nieliczne inskrypcje, posągi oraz pieczęcie, które potwierdzają jej panowanie. Należy do nich pieczęć cylindryczna w Muzeum Brytyjskim oraz skarabeusz z jej imieniem. W Nubii odkryto również graffiti, które dokumentuje jej panowanie.
Sobekneferu była córką Amenemhata III i zapewne jedną z wielu jego córek, choć dokładna tożsamość jej matki jest nieznana. Istnieją także spekulacje, że jej brat Amenemhat IV, który miał bardzo krótkie panowanie, mógł być jej mężem. Nie wyjaśniono jednak, dlaczego to ona, a nie potencjalni synowie Amenemhata IV, objęła tron.
Choć w starożytnym Egipcie istniały inne władczynie, jak Merneith czy Nitocris, Sobekneferu była pierwszą, która przyjęła pełny tytuł królewski i związana była z bogiem Sobkiem. Kara Cooney zauważyła, że w Egipcie kobiety mogły zdobywać władzę głównie w okresach kryzysowych, a ich panowanie było często traktowane jako tymczasowe rozwiązanie kryzysu dynastycznego.
Za jej panowania XII dynastia była już na skraju upadku. Wznosiły się nie tylko monumentalne budowle, takie jak piramidy Amenemhata III, ale także wyprawy wojskowe do Nubii i Syrii za czasów jego poprzednika, Senusreta III. Kiedy Sobekneferu objęła tron, jej panowanie miało charakter przejściowy i zakończyło się wraz z upadkiem tej dynastii. Wkrótce potem rozpoczął się II Okres Przejściowy, a tron przejęli władcy XIII dynastii, w tym Sobekhotep I.
Chociaż dowody na jej panowanie są skromne, pozostawiła po sobie kilka wzmianek w Kanonie Turyńskim i Tablicy z Sakkary, gdzie wymienia się jej krótkie panowanie. Co ciekawe, brak jakichkolwiek odniesień do niej w późniejszych źródłach z okresu Ramzesów sugeruje, że jej rządy mogły zostać celowo pominięte w kronikach.
Co ciekawe, choć tradycyjnie uważa się, że Sobekneferu nie doczekała się właściwego grobu, piramida w Północnej Mazghunie jest czasami przypisywana jej, mimo że nie ma na to jednoznacznych dowodów. Możliwe, że była to piramida, której nigdy nie ukończono, a budowa została wstrzymana po jej śmierci. Ostatecznie, Sobekneferu pozostaje enigmatyczną postacią, której panowanie jest świadectwem okresu zmian i niepewności w historii starożytnego Egiptu.
Hetpet – kapłanka, której religijna siła wciąż fascynuje archeologów
Hathor była jedną z kluczowych bogiń starożytnego Egiptu, a jej kult oraz świątynie były niezwykle popularne w całym kraju. Warto zaznaczyć, że była jedną z niewielu bogiń, które miały kobiece kapłanki – zawód ten w starożytnym Egipcie nie był powszechny, a kobiety pełniły wówczas rzadką i wpływową rolę w społeczeństwie.
W lutym 2018 roku ogłoszono sensacyjne odkrycie grobowca Hetpet, kapłanki Hathor z czasów panowania V Dynastii. Grobowiec, który pierwotnie odkryto w 2017 roku niedaleko Kairu, pochodzi z około 2400 roku p.n.e. i od razu przykuł uwagę dzięki bogatej dekoracji wnętrza, która podkreślała wysoką pozycję Hetpet. Na malowidłach w grobowcu przedstawiono ją w trakcie polowań i połowów. Można było również zobaczyć sceny tańczących ludzi, zajmujących się produkcją wyrobów skórzanych i metalowych oraz trzymanie małp – zwierząt domowych w tym okresie.
Warto dodać, że grobowiec Hetpet, liczący 4400 lat, został po raz pierwszy odkryty w 1909 roku przez niemieckiego badacza Carlę Marię Kaufmanna w Gizie, w pobliżu piramid w Kairze. Część zdobionych bloków kamiennych z grobowca trafiła do Muzeum Egipskiego w Berlinie oraz do Liebieghaus we Frankfurcie. W 2017 roku egipska ekspedycja ponownie odkryła grobowiec i znalazła w nim dobrze zachowane malowidła.
Imię Hetpet zostało już wcześniej potwierdzone na podstawie przedmiotów odkrytych w 1909 roku. Była kapłanką Hathor, żyła za panowania V Dynastii, pełniła także rolę dzierżawcy ziemskiego i była bliską znajomą króla. O jej rodzinie wiadomo niewiele – imię jej ojca jest niekompletne, zaczynało się od „Nef”. Do tej pory w grobowcu nie znaleziono żadnych wskazówek na temat jej męża.
Teje (Tiy) – matka, doradczyni i niezłomna władczyni za kulisami, której wpływ trwał przez pokolenia
Teje (ok. 1398 p.n.e. – 1338 p.n.e.), pisana także jako Teye, była wielką żoną królewską faraona Amenhotepa III i matriarchą rodziny Amarnów. Jej rodzice, Yuya i Thuya, byli zamożnymi członkami wyższych warstw społecznych z Achmim w Górnym Egipcie. Thuya miała liczne tytuły związane z kultami religijnymi, a Yuya był właścicielem ziemskim i nadzorcą wołów. Istnieją przypuszczenia, że jego pochodzenie mogło być azjatyckie, co miało wpływ na późniejsze poglądy polityczne i religijne Teje.
Teje poślubiła Amenhotepa III w jego drugim roku panowania, wówczas jeszcze młody faraon potrzebował wzmocnienia swojej pozycji poprzez silny związek z królewską linią. Małżeństwo to zaowocowało wieloma dziećmi, w tym synem Echnatonem, który później przejął tron. Istnieją także sugestie, że jej córka, Sitamun, została żoną swojego ojca, a więc otrzymała tytuł Wielkiej Królewskiej Żony w wyniku quasi-symbolicznego małżeństwa.
Jako żona faraona, Teje miała ogromny wpływ na dworskie sprawy i politykę. Była mądra i silna, pełniąc rolę doradcy i powiernika Amenhotepa III, a także negocjowała z zagranicznymi dygnitarzami, jak Tuszratta z Mitanni. Była pierwszą królową, której imię pojawiło się w oficjalnych dokumentach. W jej przedstawieniach artystycznych, Teje była często ukazywana z atrybutami bogini Hathor, a jej rola stała się niemal boska, co wyrażały symbole takie jak krowie rogi czy tarcza słoneczna.
Po śmierci męża, Teje nadal sprawowała wpływy na dworze, być może doradzając swojemu synowi Echnatonowi. Z kolei korespondencja z Tuszratta z Mitanni w listach z Amarny wskazuje na jej kontynuację wpływów politycznych, pomimo zmiany władzy.
Amenhotep III zbudował dla niej liczne świątynie, w tym w Sedeinga, gdzie była czczona jako Hathor. Jej postać ukazywała się również na licznych monumentach, często w roli przypominającej sfinksa, co było niezmienne dla królewskiej rodziny.
Tiye zmarła w wieku około 60 lat, a jej mumię odkryto w 1898 roku obok mumi Amenhotepa III. Ostatnie badania DNA potwierdziły, że jej mumią była „Starsza Pani” z grobowca Amenhotepa III. Ponadto znaleziono jej włosy w grobowcu Tutanchamona, co dodatkowo potwierdziło jej związek z tą dynastią.
Mimo niepewności co do daty jej śmierci, przyjmuje się, że zmarła w 1338 roku p.n.e., a jej wpływ na politykę Egiptu pozostał odczuwalny przez długi czas, zarówno za życia, jak i po jej śmierci.
Nefertiti – ikona piękna i władzy, która nie tylko zdobyła serca, ale i na stałe zapisała się w historii
Nefertiti, królowa XVIII dynastii Egiptu, była żoną faraona Echnatona, który panował w latach 1352-1338 p.n.e. w okresie amarneńskim. Uważana za jedną z najważniejszych postaci tego okresu, Nefertiti stała się znana dzięki swojemu popiersiu, które jest obecnie w Neues Museum w Berlinie. Imię Nefertiti, oznaczające „Piękna, która przybyła”, idealnie odzwierciedla jej rolę w historii Egiptu.
Choć jej pochodzenie nie zostało jednoznacznie ustalone, istnieje kilka teorii. Jedna z nich sugeruje, że była córką Eje, który później objął tron. Inna hipoteza wskazuje na jej pochodzenie z Mitanni, jednak wielu badaczy odrzuca tę wersję, ponieważ Nefertiti nosiła egipskie imię. Francuski egiptolog Jean Yoyotte potwierdził, że jej imię było jednym z imion bogini Hathor, co wskazuje na jej egipskie korzenie.
Nefertiti miała sześć córek, w tym Meritaton i Meketaton, które pojawiają się w różnych wizerunkach królewskich. Z czasem para królewska doczekała się kolejnych dzieci, w tym Anchesenamon oraz Neferneferuaton. Istnieją kontrowersje dotyczące tego, czy Tutanchamon był synem Nefertiti, gdyż badania DNA wskazują, że jego matką mogła być siostra Echnatona.
Kiedy Echnaton wprowadził monoteizm i oddał cześć tylko Atonowi, Nefertiti odgrywała ważną rolę zarówno polityczną, jak i religijną. W niektórych scenach przedstawiana była w czynnościach, które zazwyczaj były zarezerwowane dla faraona, co sugeruje, że miała wpływ na rządy. Została nawet mianowana współregentką, co potwierdzają inskrypcje z jej imieniem otoczonym pełnym kartuszem królewskim.
Po czternastym roku panowania Echnatona Nefertiti zniknęła z publicznych zapisów, co wywołało wiele spekulacji. Jedna z teorii sugerowała, że mogła umrzeć w wyniku epidemii, inna, że straciła łaskę i została zastąpiona przez Kiyę, jego nową żonę. Jednak badania egiptologa Ateny Van der Perre wskazują, że Nefertiti żyła jeszcze w szesnastym roku panowania Echnatona, co podważa te teorie.
Po śmierci Echnatona, Nefertiti prawdopodobnie rządziła jako faraon pod imieniem Neferneferuaton w latach 1334-1332 p.n.e. Jest możliwe, że miała wpływ na rządy Tutanchamona, choć po jego wstąpieniu na tron jej rola w polityce stopniowo malała.
Jej śmierć, podobnie jak pochówek, pozostaje tajemnicą. Istnieje przypuszczenie, że początkowo pochowano ją w Achet-Aton, ale jej mumia mogła zostać przeniesiona do Doliny Królów. W 2015 roku Nicholas Reeves, archeolog, zasugerował, że Nefertiti może spoczywać w ukrytym pomieszczeniu za grobowcem Tutanchamona.
Sławne popiersie Nefertiti, wykonane przez rzeźbiarza Totmesa, zostało odkryte w 1912 roku i stało się jednym z najważniejszych przykładów egipskiego realizmu. Badania wykazały, że popiersie jest dziełem sztuki o niezwykłej precyzji, choć niektóre elementy, jak brakujące lewe oko, wskazują na pewne uszkodzenia.
W 2007 roku amerykańska pisarka Michelle Moran opublikowała powieść historyczną o życiu Nefertiti, która stała się inspiracją do dalszego zgłębiania historii tej fascynującej postaci.
Hatszepsut – królowa-faraon, która przełamała tradycje, ustanawiając własne zasady w historii Egiptu
Hatszepsut była pierwszą żoną faraona Totmesa II i sama rządziła jako faraon XVIII dynastii Egiptu. Jej imię oznaczało „pierwsza wśród kobiet”, a drugie imię, Maâtkare, znaczyło „sprawiedliwa jest z Re”. Jest uznawana za jedną z nielicznych kobiet-faraonów, a jej panowanie trwało około 22 lata, co było rekordem wśród monarchiń starożytnego Egiptu. Informacje na temat jej życia pochodzą z tekstów autorów takich jak Sekstus, Juliusz Afrykański czy Flawiusz Józefus, którzy bazowali na zapiskach Manethona.
Hatszepsut była córką Totmesa I i królowej Ahmose. Po śmierci ojca, jej przyrodni brat Totmes II objął tron, a Hatszepsut została jego pierwszą żoną. Miała także córkę, Neferoere, którą przyszły faraon Totmes III miał pojąć za żonę. Na początku panowania Hatszepsut pełniła funkcję regentki dla młodego Totmesa III, ponieważ była jego ciotką. Z czasem, po siedmiu latach regencji, koronowała się na faraona, rezygnując z tytułu Małżonki Bożej Amona na rzecz swojej córki. W tym czasie zaczęła prezentować się w sposób bardziej męski, nosząc męskie ubrania i brodę, co miało podkreślić jej nową, dominującą rolę.
Pomysł, aby kobieta została faraonem, był wówczas niezwykły i budził kontrowersje. Po jej śmierci, Totmes III, jej pasierb, starał się usunąć jej wizerunki z historii, uważając jej panowanie za hańbę dla rodziny. Choć nie jest pewne, czy rzeczywiście zniszczył wszystkie jej inskrypcje, istnieje przypuszczenie, że zrobił to z powodu jej nietypowej roli w konserwatywnym Egipcie.
W trakcie swojego panowania, Hatszepsut zreorganizowała międzynarodowe stosunki handlowe, zlecając wyprawy do krajów, z którymi Egipt utracił kontakty. Jednym z ważniejszych przedsięwzięć była ekspedycja do kraju Poent, który znajduje się na terenie dzisiejszego Sudanu Południowego lub Erytrei. Zorganizowana wyprawa przywiozła z powrotem cenne towary, w tym żywe drzewa, które posadziła wokół swojej świątyni grobowej w Deir el-Bahri.
Hatszepsut zmarła w średnim wieku, a jej śmierć najprawdopodobniej miała charakter naturalny, ponieważ nie znaleziono dowodów na gwałtowne zakończenie życia. Dopiero w 2007 roku Zahi Hawass, egiptolog, ogłosił, że mumia znalezioną w grobowcu KV60a w Dolinie Królów należy do Hatszepsut, potwierdzone badaniami DNA. Jednak nie wszyscy naukowcy zgadzają się z tym stwierdzeniem, uznając dowody za niewystarczające.
Hatszepsut była również mistrzynią propagandy. Dzięki wsparciu arcykapłanów Teby, potrafiła wykreować obraz siebie jako pełnoprawnego faraona, nie tylko nosząc męskie insygniami, ale również kreując wizerunek, w którym rzadko była ukazywana jako kobieta. Jej panowanie stało się inspiracją do dalszej dyskusji na temat roli kobiet w starożytnym Egipcie. Niektórzy uważają, że jej pasierb zniszczył jej wizerunki po jej śmierci, ponieważ uważano ją za anomalię, której nie można było zaakceptować w ówczesnym społeczeństwie.
Za czasów jej panowania w Egipcie powstało wiele budowli, w tym świątynia Hatszepsut w Deir el-Bahri, która była jednym z najbardziej imponujących osiągnięć budowlanych w historii Egiptu. Hatszepsut współpracowała z architektami Ineni i Senenmutem, którzy przyczynili się do licznych projektów, w tym obelisków w Karnaku oraz grobowca w Dolinie Królów. Pomimo kontrowersji i usunięcia jej z wielu zapisów historycznych, pozostaje jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnego Egiptu.
Ahhotep I – wojownicza matka, która w walce o przetrwanie kraju stała się symbolem nadziei i siły
Ahhotep I, znana również jako Pokój Księżyca, była królową Egiptu z XVII dynastii tebańskiej, która odegrała kluczową rolę w historii tego kraju. Urodziła się jako córka królowej Tetisheri i faraona Ta’a I. Po śmierci męża Tao II, który rządził tylko Górnym Egiptem, a Hyksosi zajęli Dolny Egipt, Ahhotep przejęła rolę regentki.
Pomogła w zjednoczeniu kraju, wspierając swoich synów Kamose i Ahmose w walce z najeźdźcami. Jej działania doprowadziły do wygnania Hyksosów, co stanowiło przełomowy moment w historii Egiptu, zapowiadający początek Nowego Państwa. Ahhotep była również matką dwóch faraonów, Kamose i Ahmose I.
Jako regentka Ahhotep dbała o stabilność i bezpieczeństwo kraju, a także pełniła funkcję wojskową. W nagrodę za swoje zasługi wojenne została pochowana z honorami wojskowymi. W jej grobowcu, który odkryto w 1859 roku w Dra’ Abu el-Naga w Tebach, znaleziono liczne cenne przedmioty, w tym złote medale, sztylety oraz modele statków wykonane ze srebra i złota. Jej mumia, choć w złym stanie, była pochowana w pozłacanej trumnie z licznymi klejnotami i broniami.
Ahhotep była uważana za pierwszą „bożą niewiastę” Amon, co podkreślało jej status w religii i polityce Egiptu. Została również odznaczona za swoje osiągnięcia wojskowe, w tym odznakami wojskowymi i ceremoniami, które potwierdzały jej rolę jako wojowniczej królowej.
Przez wielu historyków uważana jest za założycielkę XVIII dynastii, choć nie wszyscy zgadzają się z tym twierdzeniem. Jej postać pozostaje jednym z fundamentów zjednoczonego Egiptu, którego panowanie rozpoczęło Nowe Państwo.
Neithhotep – pierwsza małżonka faraona, która wywarła ogromny wpływ na fundamenty dynastii
Neithhotep była pierwszą królową Egiptu z I dynastii, żyjącą na przełomie IV tysiąclecia p.n.e. u boku faraona Narmera. Została matką króla Hor-Aha i zmarła podczas jego panowania. Pochodziła prawdopodobnie z Nagady, a jej grobowiec, odkryty w 1897 roku, był jednym z największych w tym regionie. Jego budowa, wykonana z glinianych dachówek, wskazuje na wysoką rangę królowej.
Imię Neithhotep jest związane z egipską boginią Neith, czczoną głównie w Saïs. W inskrypcjach znaleziono również imiona innych osób związanych z Neith, co podkreśla religijny kontekst jej tytułu. Królowa mogła pełnić rolę regentki, być może rządząc w imieniu swojego wnuka Dżera, gdyż przypuszcza się, że był on zbyt młody, by objąć tron. Pieczęcie z jej grobowca zawierały imiona Narmera i Aha, co sugeruje, że miała duży wpływ na sprawy państwowe. Istnieje teoria, że mogła nawet rządzić samodzielnie, ponieważ jej imię pojawiało się na serechu – symbolu władzy, który zwykle używany był przez mężczyzn.
Grobowiec Neithhotep był pierwotnie mylony z miejscem pochówku samego Menesa, pierwszego władcy zjednoczonego Egiptu, co sugerowały kontrowersyjne znaleziska. Mimo że została pochowana w Górnym Egipcie, jej pochodzenie mogło być związane z Dolnym Egiptem, co w kontekście małżeństwa z Narmerem mogło symbolizować zjednoczenie obu części kraju.
Tytuły, które nosiła, takie jak „Pierwsza wśród kobiet” czy „Małżonka między dwiema kobietami”, świadczą o jej wyjątkowej pozycji i wpływach. Jej grobowiec, chociaż częściowo zniszczony przez erozję, pozostaje jednym z ważniejszych świadectw wczesnej historii Egiptu.
Meritamon – królewska córka, której rola w dziejach Egiptu była bardziej wpływowa, niż mogłoby się wydawać
Meritamen była córką Ramzesa II i jego pierwszej królowej Nefertari. Urodziła się jako część rodziny królewskiej XIX dynastii i była jedną z jego najstarszych córek, obok kilku braci, takich jak Amun-her-khepeshef i Meryatum, oraz siostry Henuttawy. Zgodnie z inskrypcjami na ścianach w Abu Simbel, była czwartą z kolei w rodzeństwie. Po śmierci matki, około 24. lub 25. roku panowania Ramzesa, Meritamen została mianowana Wielką Królewską Małżonką, razem z przyrodnią siostrą Bintanath.
Meritamen była znana z licznych przedstawień w świątyniach. W Ramesseum znajduje się jej słynny wapienny posąg, znany jako „Biała Królowa”. Choć początkowo przypisywano go Tuyi, matce Ramzesa II, dziś uznaje się, że przedstawia on właśnie Meritamen. Królową można również zobaczyć na fasadzie świątyni w Abu Simbel, gdzie znajduje się posąg przedstawiający ją u boku ojca. Meritamen towarzyszyła także matce na innych pomnikach, takich jak w Luksorze, gdzie jej postać znajduje się na kolosach Ramzesa II.
W Tanis i Achmim zachowały się posągi, które ukazują ją w różnych rolach, od królewskiej córki po Wielką Małżonkę. W jednej ze scen jest przedstawiona, stojąc obok ojca, na co dzień w towarzystwie innych kobiet królewskich. W El Kab również można ją zobaczyć w scenach z Bintanath.
Meritamen nosiła liczne tytuły, takie jak Pani Górnego i Dolnego Egiptu, Córka Króla i Wielka Żona Króla. Była także uznawana za prorokinię Hathor oraz pieśniarkę Mut. W jej grobowcu w Valley of the Queens (QV68) znaleziono sceny, w których składała ofiary Ozyrysowi i Hathor, a jej tytuły zostały uwiecznione na wieku sarkofagu, który obecnie znajduje się w Berlinie.
Kleopatra VII – królowa, która podbiła świat swoją inteligencją i charyzmą, walcząc o przetrwanie swojego imperium
Kleopatra VII urodzona w 69 roku p.n.e., była ostatnią królową Egiptu z dynastii Ptolemeuszy, ostatnią władczynią tego państwa o korzeniach grecko-macedońskich. Mimo że była Greczynką, stała się pierwszym członkiem swojej rodziny, który nauczył się języka egipskiego. Władała Egiptem wspólnie z ojcem, bratem i synem, jednak jej życie i panowanie były pełne dramatycznych zmian i konfliktów.
Kiedy w 51 roku p.n.e. zmarł jej ojciec, Kleopatra, mając zaledwie 18 lat, objęła współrządy z młodszym bratem, Ptolemeuszem XIII. Zgodnie z tradycją egipską poślubiła go, jednak wkrótce zaczęła dążyć do większej niezależności, co doprowadziło do zamachu stanu, w wyniku którego została wygnana. Powróciła na tron po interwencji Juliusza Cezara, z którym związała się nie tylko politycznie, ale i osobiście. Z tego romansu urodziła syna, Ptolemeusza Cezara, znanego jako Cezarion.
Po zamordowaniu Cezara w 44 roku p.n.e., Kleopatra połączyła siły z Markiem Antoniuszem, z którym miała troje dzieci, w tym bliźniaki. Związek ten wywołał konflikt z Oktawianem, spadkobiercą Cezara, który stał się jej głównym rywalem.
W 31 roku p.n.e. doszło do decydującej bitwy morskiej pod Akcjum, w której flota Antoniusza i Kleopatry poniosła klęskę. Po tej porażce oboje popełnili samobójstwo. Antoniusz zginął, rzucając się na miecz, a Kleopatra, według tradycji, miała zabić się ukąszeniem węża, choć inne źródła sugerują inną metodę samobójstwa.
Kleopatra pozostawiła po sobie niezatarte ślady w kulturze, w tym w sztuce, literaturze i filmie. Choć jej grób nigdy nie został odnaleziony, jej legenda trwa w historii jako symbol potęgi, inteligencji i tragicznego upadku.
