Etelred I z Nortumbrii

18 kwietnia 796 roku Etelred I z Nortumbrii został zamordowany

Tego dnia 796 roku Etelred I z Nortumbrii został zamordowany

Etelred I z Nortumbrii to jeden z władców anglosaskich z VIII wieku, niezwykle burzliwego okresu w historii Anglii: pełnego spisków i rywalizacji o tron. To właśnie za jego panowania doszło do splądrowania klasztoru Lindisfarne przez Normanów.

Choć nie wiemy dokładnie, kiedy się urodził i kim była jego matka, przypuszcza się, że urodził się około 762 roku. Jego ojcem był Etelwald Moll, szlachcic z nieznanego rodu, który został ogłoszony królem w 759 roku po śmierci Oswulfa, syna Eadberta. W 765 roku stracił poparcie i został zastąpiony przez Alhreda, który w 774 roku również został zdetronizowany, a na tron wstąpił syn Etelwalda Molla, Etelred.

Królestwo Nortumbrii

Królestwo Nortumbrii było jednym z ważniejszych anglosaskich królestw w Anglii przed panowaniem Wilhelma Zdobywcy. Należało do tzw. heptarchii (określenie na 7 królestw anglosaskich w Anglii). Nazwa Nortumbria odnosi się do obszaru na północ od rzeki Humber. Stolicą tego królestwa było Monkchester, obecnie Newcastle upon Tyne. Obszar rozciągał się od Humber do Forth.

Królestwo powstało z połączenia dwóch innych regionów: Deiry i Bernicii. Król Edwin (616 – 632) przyjął chrześcijaństwo w 627 roku i był Bretwaldem (władcą w heptarchii) od 627 do 632 roku. Jego następcy, Oswald (633-641) i Oswiu (641-670), również nosili ten tytuł.

W 810 roku lub krótko wcześniej Eanred, syn Eardwolfa, wstąpił na tron i rządził do 841 roku. Podczas jego panowania Nortumbria uznała zwierzchnictwo Egberta, króla Wesseksu, w 827 roku. Wielka Armia Pogan (duńskich wikingów) wylądowała na brytyjskim wybrzeżu w 867 roku i podbiła Nortumbrię, która stała się częścią Danelaw. W 878 roku powstało duńskie królestwo Jorvik. W 954 Nortumbria została podbita przez Anglików. W ten sposób Nortumbria przestała istnieć jako niezależne królestwo i stała się hrabstwem.

Etelred I z Nortumbrii – panowanie i morderstwo

Pierwsze panowanie Etelreda trwało tylko pięć lat, do 779 roku. Był to burzliwy okres. Choć pewna grupa wpływowych szlachciców pomogła mu zdobyć tron, inni wysoko postawieni możni z Nortumbrii nie byli mu przychylni. Niektórzy historycy wskazują, że przekazał czterech najbardziej wpływowych wrogów w ręce swoich zwolenników. Ci następnie zabili ich za jego zgodą.

Pięć lat po wstąpieniu na tron, podobnie jak jego ojciec, został wygnany, tym razem przez Elfwalda I, wnuka króla Eadberta, którego syna Oswulfa zastąpił ojciec Etelreda. Elfwald rządził do 788 roku i jest opisywany przez Alkuina jako dobry i pobożny król. Jednak jego następca, Osred, który był synem króla Alhreda, panował znacznie krócej. Został wygnany zaledwie rok później i zastąpiony przez Etelreda, który powrócił z wygnania.

Drugie panowanie Etelreda nie trwało dłużej niż pierwsze i było równie burzliwe. Miał on być złym królem, który rządził w sposób gwałtowny i nie miał szacunku dla prawa. Cały VIII wiek w Northumbrii był bardzo burzliwym okresem, w którym wiele rodzin rywalizowało o tron i wręcz prześcigało się w zabijaniu książąt z innej rodziny lub pretendentów, etelingów lub synów króla.

Etelred nie był wyjątkiem, a w 791 roku zamordował dwóch synów Elfwalda, jego następcę i poprzednika, Elfa i Elfwina. Jego małżeństwo w 792 roku z Elfflæd, córką Offy, króla Mercji, powinno być zatem postrzegane, według niektórych historyków, jako sposób na wzmocnienie jego pozycji poprzez zawarcie silnego sojuszu.

Klasztor Lindisfarne w królestwie Nortumbrii

Mimo tego małżeństwa, chaos w Nortumbrii trwał. W 793 roku został splądrowany przez Normanów klasztor Lindisfarne. Podczas swojego panowania Etelred miał nawiązywać relacje z Karolem Wielkim i dworem frankońskim. Miał on gniewnie zareagować na morderstwo Etelreda, które miało miejsce trzy lata później.

Ekspansja Normanów we wczesnośredniowiecznej Europie – katastrofa czy bodziec rozwoju?

18 kwietnia 796 roku Etelred I został zamordowany przez część szlachciców, a w Nortumbrii wybuchł okres anarchii. W tym okresie prawo do tronu na krótko rościł sobie niejaki Osbald, ale wkrótce stracił władzę na rzecz Eardwulfa, który rządził do 808 roku.

Fotografia poglądowa, pochodzi z Kroniki genealogicznej królów angielskich z końca XIII wieku (po lewej). Po prawej stronie znajduje się rewers monety z czasów Etelreda I z Nortumbrii.

Comments are closed.