I bitwa pod Bull Run

21 lipca 1861 roku odbyła się I bitwa nad Bull Run

Tego dnia 1861 roku odbyła się I bitwa nad Bull Run w ramach wojny secesyjnej

I bitwa pod Bull Run była pierwszym poważnym starciem wojny secesyjnej, stanowiąc ostry sygnał ostrzegawczy zarówno dla Północy, jak i Południa. Dla obu stron stało się oczywiste, że wojna będzie długotrwała i brutalna.

Bitwa zakończyła się zwycięstwem Konfederacji. Po bolesnej porażce Unii, gen. bryg. Irvin McDowell, który dowodził Armią Unii w północno-wschodniej Wirginii, został zwolniony ze służby i zastąpiony przez gen. dyw. George’a B. McClellana. McClellan zajął się reorganizacją i szkoleniem przyszłej Armii Potomaku.

Zajrzyj też tu: Wojna secesyjna. Geneza wojny amerykańskiej

Choć wojna secesyjna oficjalnie rozpoczęła się wraz z konfederackim atakiem na Fort Sumter w kwietniu 1861 roku, znaczące walki rozpoczęły się dopiero po bitwie pod Bull Run. Starcie to miało miejsce kilka miesięcy później w Wirginii, zaledwie 25 mil od Waszyngtonu.

Pod presją opinii publicznej, aby szybko zakończyć wojnę w ciągu 90 dni, prezydent Lincoln wezwał ostrożnego gen. McDowella do rozpoczęcia kampanii mającej na celu zdobycie Richmond, stolicy Konfederacji. Jednak wojska McDowella zostały zatrzymane pod Bull Run przez siły rebeliantów pod dowództwem gen. bryg. P.G.T. Beauregarda. Siły Unii wycofały się do Waszyngtonu, gdzie administracja Lincolna przygotowywała się do wojny, która miała zebrać obfite żniwo w postaci ludzkich istnień i zasobów finansowych.

Przed bitwą

16 lipca 90-dniowa armia ochotnicza Unii, dowodzona przez McDowella i składająca się z około 35 000 entuzjastycznych, ale słabo wyszkolonych żołnierzy, wyruszyła z Waszyngtonu. Ich celem była stolica Konfederacji, podczas gdy siły konfederackie pod dowództwem Beauregarda, również pozbawione doświadczenia, znajdowały się za Bull Run Creek na zachód od Centreville.

Celem Konfederatów było utrudnienie postępów armii Unii poprzez obronę węzła kolejowego w Manassas, położonego na zachód od Creek. Węzeł ten miał strategiczne znaczenie, ponieważ łączył dolinę Shenandoah z Wirginią. Dodatkowo, inna armia Konfederacji dowodzona przez gen. Josepha E. Johnstona operuje w dolinie Shenandoah była gotowa dostarczyć posiłki Beauregardowi. Plan McDowella polega na szybkim pokonaniu sił Beauregarda, zanim Johnston zdąży do niego dołączyć.

17 lipca obie strony staczają kilka potyczek wzdłuż Bull Run w Blackburn’s Ford, położonym w pobliżu środka linii obronnej Beauregarda. Stracia te nie wyłoniła wyraźnego zwycięzcy, co skłoniło McDowella do zmodyfikowania swojej strategii ataku, której wdrożenie wymagało dodatkowych trzech dni. W międzyczasie nienękane oddziały Johnstona w dolinie Shenandoah docierają 20 lipca na pole bitwy.

I bitwa nad Bull Run

21 lipca McDowell wczesnym rankiem rozpoczął natarcie w górę Bull Run Creek z zamiarem przejścia za lewą flankę Beauregarda. Jednak ambitny plan McDowella wymagający precyzyjnej synchronizacji, napotkał na liczne komplikacje. Niedoświadczeni oficerowie i żołnierze borykają się opóźnieniami podczas marszu, a Konfederaci skutecznie obserwują ich ruchy, ostrzegając Beauregarda.

Późnym rankiem artyleria McDowella rozpoczęła ostrzał pozycji Konfederatów przez Bull Run w pobliżu kamiennego mostu. Dzięki temu dwóm dywizjom udaje się przekroczyć Sudley Ford i ruszyć na południe, ustawiając się za lewą flanką Konfederatów. Beauregard, postrzegając to jako zwykłe odwrócenie uwagi, wysyłał trzy brygady, aby poradziły sobie z sytuacją, planując jednocześnie własny manewr oskrzydlający przeciwko lewemu skrzydłu Unii.

Przez cały ranek siły Unii spychały oddziały Konfederacji ze wzgórza Matthews. Jednak wycofujący się Konfederaci przegrupowali się na wzgórzu w pobliżu rezydencji Judith Henry, gdzie gen. bryg. Thomas J. Jackson zebrał oddziały z Wirginii. Jackson zorganizował konfederacką artylerię w potężną linię na wschodnim zboczu wzgórza, za którą ukrył swoją piechotę.

Gdy Konfederaci umacniali swoje pozycje, McDowell wstrzymał atak i rozpoczął koncentrację swoich sił. Uderzył przez Bull Run i zajął Chinn Ridge, położone na zachód od Henry Hill. McDowell popełnił jednak kluczowy błąd, umieszczając dwie baterie artylerii po zachodniej stronie wzgórza, w niebezpiecznie bliskiej odległości od dział Jacksona. Pułki piechoty Unii szybko stały się celem dla pobliskiej artylerii Jacksona. Doszło do zaciętej wymiany ognia między piechotą a artylerią.

Pomimo krwawych walk ludzie Jacksona utrzymali swoją pozycję. Podczas walk, generał brygady Konfederacji Bernard Bee zachęcał swoją brygadę do połączenia sił z Jacksonem, który, jak twierdzi, stoi jak „kamienny mur”. Mimo że zginął w akcji, powiedzenia Bee’a przetrwało i od tego momentu Jackson był znany jako „Stonewall”.

Późnym popołudniem posiłki Konfederacji pod dowództwem płk. Jubala Early’ego wsprały linię Konfederacji i rozpoczęły atak na prawą flankę Unii na Chinn Ridge. W międzyczasie oddziały Jacksona parły naprzód przez szczyt Henry Hill, odpychając federalną piechotę i zdobywając część ich artylerii. Odwrót sił Unii szybko rozprzestrzenił się z centrum na flanki.

Kawaleria Wirginii pod dowództwem pułkownika Jamesa Ewella Browna „Jeba” Stuarta po przybycou na pole bitwy rusza do ataku na nieuporządkowaną masę pułków Unii. Co całkowicie pieczętuję ich wygraną.

Gdy I bitwa pod Bull Run dobiegła końca, zwycięskie siły były zbyt zdezorganizowane, by ścigać unionistów. Uciekające siły McDowella zmieszały się z hordami uciekających cywilnych widzów, którzy przybyli z Waszyngtonu, aby cieszyć się spektaklem. Do 22 lipca resztki rozbitej armii Unii dotarły do  Waszyngtonu. Ostatecznie McDowell został odwołany.

Comments are closed.