Tego dnia 801 roku zakończyło się oblężenie Barcelony, Ludwik Pobożny odbił ją z rąk Maurów
W cieniu nieustannych wojen o władzę i terytoria, jedno z najważniejszych miast Europy przez 80 lat znajdowało się pod muzułmańską dominacją. Zaledwie w kilka miesięcy, z pomocą strategicznych manewrów i nieustępliwych żołnierzy, los Barcelony miał się odmienić na zawsze. To wszystko działo się podczas jednej z najbardziej złożonych operacji wojskowych średniowiecza – oblężenie Barcelony. Historia tej militarnej potyczki to opowieść o walce, determinacji i nieoczekiwanym przełomie w dziejach regionu.
W VIII wieku, po upadku Królestwa Wizygotów, jego terytoria zostały podbite przez muzułmańskie wojska kalifatu Umajjadów. W wyniku tej agresji Barcelona znalazła się pod kontrolą muzułmańskiego emiratu Al-Andalus. W 711 roku, pod dowództwem Al-Hurry ibn Abd al-Rahmana al-Thaqafiego, miasto zostało zdobyte i włączone do Górnej Marchii Al-Andalus. Zaledwie kilka lat po tym wydarzeniu, w wyniku porażek muzułmanów w bitwach pod Tuluzą (721 r.) oraz Tours (732 r.), kontrola nad miastem została umocniona przez władze Al-Andalus, choć nie bez trudności.
Od 759 roku Królestwo Franków rozpoczęło rozszerzanie swoich terytoriów, obejmujących także obszary znajdujące się pod muzułmańską dominacją. Kluczowym wydarzeniem tej ekspansji było zdobycie Narbony przez wojska Pepina Krótkiego, ojca Karola Wielkiego, który przesunął granicę Franków aż do Pirenejów.
Jednak kolejne próby podboju przez Karola Wielkiego zakończyły się porażkami, zwłaszcza w bitwie pod Roncevaux, gdzie poniósł on klęskę z ręki Basków sprzymierzonych z muzułmanami. Mimo to, w 785 roku, bunt mieszkańców Girony, którzy otworzyli bramy dla Franków, znacząco osłabił pozycje muzułmanów w regionie i otworzył drogę do Barcelony. W tym czasie Rostaing, krewny Karola Wielkiego, otrzymał zadanie zarządzania terytoriami w regionie, w tym w rejonie Girony, Empúries i Besalú.
Kryzys w Emiracie Kordoby
Pod koniec VIII wieku, w 796 roku, emir Al-Hakam I objął tron w Kordobie po śmierci swojego poprzednika, Hiszama I. Początkowo jego władza była zagrożona przez buntujących się krewnych, Sulajmana i Ubajda-Allaha Abu-Marwana, którzy stawiali roszczenia do tronu. W 798 roku Wilhelm z Gellone, hrabia Tuluzy i markiz Septymanii, podjął działania zmierzające do zdobycia Górnej Marchii Al-Andalus, w tym organizując zjazd w Tuluzie, w którym udział wzięli ambasadorowie Alfonsa II z Asturii oraz Bahlul Ibn Marzuq, lider muwalladów (muzułmanów pochodzenia chrześcijańskiego) walczący przeciwko emirowi Al-Hakamowi I.
W 799 roku Bahlul zdobył Huescę po wypędzeniu lojalnych wobec Al-Hakama I bojowników z rodu Banu Salama. Te działania miały duże znaczenie, gdyż osłabiły strukturę muzułmańską w regionie i zbliżyły Franków do samej Barcelony.
Oblężenie Barcelony
20 sierpnia 800 roku, armia pod dowództwem Ludwika Pobożnego, syna Karola Wielkiego, wyruszyła, by zdobyć Barcelonę. Wojska te, złożone z oddziałów z Akwitanii, Gaskonii, Burgundii i Septymanii, były dobrze przygotowane do oblężenia, posiadając liczne maszyny oblężnicze i podzielone na trzy korpusy. Pierwszy z nich, pod dowództwem Rostainga, przeprowadził oblężenie u podnóża miasta. Drugi, dowodzony przez Wilhelma z Gellone i Adhemara z Narbony, miał za zadanie zablokować możliwość przybycia muzułmańskich oddziałów ratunkowych z Kordoby. Trzeci korpus, dowodzony przez samego Ludwika Pobożnego, chronił dolinę Roussillon.
Wojska Rostainga dotarły pod mury Barcelony w październiku 800 roku. W tym czasie muzułmański dowódca Sa’dun al Ruayni, widząc, że oblężenie jest nieuniknione, postanowił udać się po pomoc do Kordoby. Jednak został on schwytany przez wojska frankijskie, a po przewiezieniu na dwór w Akwizgranie, skazano go na wygnanie. Po jego ucieczce, Harun objął dowództwo nad Barceloną.
Zimą 800–801 roku wojska Wilhelma z Gellone i Adhemara kontynuowały oblężenie Lleidy i Hueski, pustosząc okoliczne tereny. W tym samym czasie na zachód od Pirenejów, Pampeluna wystąpiła z buntem przeciwko muzułmańskiej okupacji, co stanowiło istotną dywersję, odciągając część wojsk od frontu w Barcelonie.
Na wezwanie Ludwika Pobożnego, który przybył do Barcelony w lutym 801 roku, rozpoczęto ostateczny szturm na miasto. Po kilku miesiącach walk, 4 kwietnia 801 roku, Harun, dowódca Barcelony, zgodził się na warunki poddania miasta, które zostało wyniszczone przez głód, braki w zaopatrzeniu i ciągłe ataki wojsk karolińskich. Mieszkańcy Barcelony otworzyli bramy miasta, umożliwiając wejście armii karolińskiej.
Ludwik Pobożny wkroczył do Barcelony, a jego przybycie zostało uczczone przez duchowieństwo, które śpiewało psalmy na jego cześć. Ludwik udał się następnie do kościoła, aby złożyć Bogu dziękczynienie za zwycięstwo.
Oblężenie Barcelony – skutki
Po zdobyciu Barcelony, Karolingowie uczynili ją stolicą nowo utworzonego hrabstwa Barcelony, które zostało włączone do Marchii Hiszpańskich. Władzę w mieście powierzono hrabiemu i biskupowi. Pierwszym hrabią Barcelony został Bera, syn Wilhelma z Gellone, hrabiego Tuluzy.
Choć Karolingowie zdobyli Barcelonę, obszar ten pozostawał zagrożony, a jego granice wciąż były wrażliwe na ataki ze strony muzułmanów. W kolejnych latach próbowano podbić inne muzułmańskie terytoria, takie jak Tortosa i Huesca, jednak te próby kończyły się niepowodzeniem. Granica Karolingów, przebiegająca przez dolinę Llobregat, była narażona na ataki, co wymagało dalszej reorganizacji i wzmacniania obrony.
