Historia w zasięgu ręki
Część I: Kształtowanie wojownika Rośnij, rośnij, Władysławie! Głos twój ludy w krąg szanują – i dla sławy twojej prawie sto ci koron wszędy kłują Ivan Gundulić, Osman Bawiący w 1636 roku w Rzeczpospolitej nuncjusz Honoriusz Visconti takimi słowami opisywał Władysława IV Wazę: „Lubo z przyrodzenia jest żywego temperamentu, ma jednak […]
Przemiany w wojskowości i wojny z Moskwą. W historiografii utarło się, że Batory dokonał reform wojskowych. Wydaje się jednak, że jest to pewna nadinterpretacja, bowiem przemiany w wojskowości Rzeczpospolitej zachodziły już od czasów ostatnich Jagiellonów. Batory zaimplementował pewne rozwiązania, które miały miejsce już za panowania Zygmunta Augusta. Mitem jest twierdzenie, […]
Patrząc na historię Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz na jej krajobraz nie sposób zwrócić uwagi na folwarki szlacheckie. Tzw. gospodarka folwarczno-pańszczyźniana była ekonomiczną podstawą funkcjonowania szlachty w Rzeczpospolitej. W starszej historiografii utarło się również, że po wschodniej stronie Łaby dominowała tylko i wyłącznie gospodarka folwarczno-pańszczyźniana, natomiast na zachód od tej rzeki […]
Jan Skrzetuski, czyli jeden z dwóch najważniejszych bohaterów Ogniem i Mieczem jest jedną z bardziej znanych postaci literackich w Polsce. Sienkiewicz wykreował tego porucznika husarskiego na wzór rycerza idealnego – odważnego i szlachetnego chrześcijanina, który gotów jest się bić za ojczyznę i świętą wiarę rzymską. Bolesław Prus z pewnym przekąsem […]
Jest to pierwszy z czterech artykułów z serii „Na odsiecz Wiedniowi”. W tym wywodzie przybliżę czytelnikowi co skłoniło Jana III Sobieskiego do udzielenia pomocy stolicy Cesarstwa. Dlaczego wojska koronne znalazły się pod Wiedniem i jak wyglądała skomplikowana sytuacja polityczna z lat 1676-1683. Zagrożenie osmańskie w Europie Środkowo-Wschodniej w II połowie […]
We wpisie postanowiłem poruszyć kwestię najazdów tatarskich na Rzeczpospolitą w momencie, gdy należała ona do Ligi Świętej. Temat jest o tyle ciekawy, że front podolsko-ukraiński był w wojnie z Ligą dla Osmanów frontem drugorzędnym, a najcięższe walki toczyły się wówczas na Węgrzech – tam też najczęściej walczylli Tatarzy. W tekście […]
Henryk Sienkiewicz w swojej Trylogii na zawsze unieśmiertelnił postać Michała Jerzego Wołodyjowskiego. Mały pułkownik na stałe wpisał się w kanon polskiej popkultury i stał się jedną z najbardziej znanych postaci literackich w naszym kraju. Sienkiewicz miał w zwyczaju czynić z mało znaczących postaci historycznych głównych bohaterów Trylogii. Również i Mały […]
Zwycięstwo hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego pod Kłuszynem jest jedną z bardziej chlubnych kart polskiego oręża. Szczupłe siły hetmana pobiły wielokrotnie większą armię moskiewską oraz wspierającą ją armie szwedzkich najemników. Niestety tak naprawdę do dziś nie wiadomo jaki był prawdziwy przebieg jednej z najsłynniejszych bitew husarii. Brak dostatecznego materiału źródłowego […]