3 października 2025 roku w Mińsku Mazowieckim odbędzie się wyjątkowe wydarzenie kulturalne. Muzeum Ziemi Mińskiej – Dział 7. Pułku Ułanów Lubelskich zaprosi mieszkańców oraz wszystkich miłośników sztuki i historii na uroczyste odsłonięcie najnowszego dzieła wybitnego artysty – Pawła Wociala. Monument nosi tytuł PTSD – rzeźba o traumie wojennej i odwołuje się do trudnych, lecz niezwykle ważnych tematów związanych z doświadczeniami wojennymi i ich wpływem na psychikę człowieka.
„PTSD – rzeźba o traumie wojennej” jako symbol pustki i rozdarcia
Rzeźba przedstawia konia w naturalnych rozmiarach, rozdzielonego na cztery fragmenty. Puste wnętrza poszczególnych sekcji symbolizowały wewnętrzną pustkę oraz rozdarcie, które stają się udziałem osób dotkniętych zespołem stresu pourazowego. Każda część została pomalowana na inny kolor, odpowiadający różnym wymiarom tego zaburzenia:
- psychicznemu,
- fizycznemu,
- społecznemu,
- emocjonalnemu.
Zastosowana forma pozwalała lepiej zrozumieć, że PTSD nie jest tylko kwestią indywidualnych przeżyć, ale dotyka całych społeczności i ma charakter wielowymiarowy.
Koń, od wieków związany z tradycją wojskową w Polsce, stawał się tutaj nie tylko realistycznym przedstawieniem zwierzęcia, lecz także metaforą. To właśnie koń – wierny towarzysz kawalerzysty – przypominał o cenie, jaką żołnierze i społeczeństwo płaciły za doświadczenia wojenne.
„PTSD – rzeźba o traumie wojennej” w kontekście historii i pamięci
Rozczłonkowana sylwetka konia uwydatniała niszczycielską siłę wojny, która rozrywała więzi rodzinne, społeczne i kulturowe. Barwne wnętrza rzeźby symbolizowały niewidoczne rany – te, które nie były dostrzegane gołym okiem, a które na długo odciskały piętno na ludzkiej psychice.
Umiejscowienie dzieła na terenie Muzeum 7. Pułku Ułanów Lubelskich nadawało mu dodatkowego znaczenia. To muzeum pielęgnowało pamięć o etosie polskiej kawalerii i tradycjach wojskowych, a rzeźba stała się refleksyjnym punktem pamięci – miejscem, które nie tylko upamiętniało przeszłość, ale także prowokowało do zadumy nad konsekwencjami wojny dla człowieka i narodu.
Projekt i realizacja – współpraca instytucji i artysty
Projekt został sfinansowany dzięki programowi „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2025”, realizowanemu przez Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku ze środków pochodzących z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Partnerem przedsięwzięcia był Uniwersytet w Siedlcach, z którym Paweł Wocial od lat był związany jako wykładowca.
Dzięki temu wsparciu powstało dzieło, które miało szansę na trwałe wpisać się w krajobraz Mińska Mazowieckiego. Rzeźba nie była jedynie elementem artystycznym – łączyła w sobie sztukę współczesną, historię i edukację, stając się pomostem między przeszłością a teraźniejszością.
Przestrzeń dialogu
Odsłonięcie rzeźby miało charakter otwarty, a organizatorzy podkreślali, że wydarzenie było skierowane zarówno do lokalnej społeczności, jak i do osób zainteresowanych sztuką współczesną w całym kraju. Program uroczystości obejmował:
- przemówienie autora – Pawła Wociala,
- wystąpienie dyrektora Muzeum Ziemi Mińskiej,
- uroczyste odsłonięcie rzeźby w ogrodzie muzeum.
Wydarzenie miało rozpocząć się 3 października 2025 roku o godzinie 18:00 w siedzibie Muzeum przy ul. gen. K. Sosnkowskiego 4 w Mińsku Mazowieckim.
Paweł Wocial – artysta łączący sztukę i refleksję
Paweł Wocial (ur. 1977) to artysta wszechstronny, tworzący przede wszystkim wielkoformatowe rzeźby, instalacje i projekty video. Jako wykładowca Uniwersytetu w Siedlcach aktywnie łączył działalność dydaktyczną z praktyką artystyczną. Jego twórczość była doceniana nie tylko w Polsce, ale i za granicą – uczestniczył w wystawach w Karlsruhe, Watou, Monako, Londynie, Wenecji, Berlinie oraz Paryżu.
Artysta znany był z podejmowania tematów trudnych i ważnych społecznie. W swojej pracy często balansował pomiędzy światem sztuki współczesnej a przestrzenią pamięci zbiorowej. Rzeźba PTSD – rzeźba o traumie wojennej stanowiła kolejny krok w jego twórczości – dzieło, które nie tylko intrygowało formą, ale również zmuszało do głębokiej refleksji nad skutkami konfliktów zbrojnych.
