Elżbieta Cherezińska, Turniej Cieni
Ogromna, licząca osiemset piętnaście stron, książka sprawia, że czytelnik zagłębia się w dziewiętnastowieczną historię, politykę, wreszcie – w geografię, gdyż podróż, w jaką zaprasza go Elżbieta Cherezińska wiedzie przez Petersburg, Kabul, Londyn, Berlin, Rzym, Paryż. Książkę wydało wydawnictwo Zysk i S – ka.
W swojej powieści Cherezińska wykorzystuje postacie historyczne. Rufin Jozafat Piotrowski, Jan Prosper Witkiewicz i Adam Gurowski istnieli naprawdę. Przygotowując książkę, autorka zapoznała się z wieloma źródłami: polsko – , francusko -, i anglojęzycznymi. I tak wśród tych źródeł miejsce najważniejsze zajmują – i nie dziwota – źródła wytworzone przez samych bohaterów, jak na przykład Pamiętniki z pobytu na Syberii Piotrowskiego, a także korespondencja.
Głównym zamierzeniem książki było przypomnienie postaci Piotrowskiego, Witkiewicza i Gurowskiego. Sama autorka przyznaje, że losy tych ludzi są wymarzone, by opisać je na kartach książki. Piotrowski był uczestnikiem powstania listopadowego, członkiem Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. Skazany na katorgę – uciekł z niej i o tej właśnie ucieczce pisze Cherezińska. Swoje wyżej wspomniane pamiętniki wydał w 1860 roku nakładem Księgarni Jana Konstantego Żupańskiego. Zmarł w Tarnowie w 1872 roku i tam spoczął. Jan Prosper Witkiewicz był stryjecznym dziadkiem Stanisława Ignacego ,,Witkacego”. Jako dyplomata i poliglota – wysłannikiem cara w rejonie Środkowej Azji. Zginął tragicznie w Petersburgu w wieku trzydziestu jeden lat. Hrabia Adam Gurowski z kolei przeszedł bodaj najburzliwszą drogę – na początku swojej drogi był związany z ,,kaliszanami” (czyli legalną opozycją w królestwie polskim), później służył dla Imperium Rosyjskiego, a koniec końców znalazł się w Stanach Zjednoczonych i tam w 1866 roku zmarł. Pamiętać należy, że książka jest fikcją literacką, autorka sama przyznaje, że nie wie, czy w rzeczywistości Piotrowski, Witkiewicz i Gurowski się spotkali, aczkolwiek wykluczyć tego nie można.
Elżbieta Cherezińska urodziła się w 1972 roku w Pile. Z wykształcenia jest teatrologiem – ukończyła Wydział Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej w Warszawie. Debiutowała w 2005 roku. Jest autorką książki Byłam sekretarką Rumkowskiego. Dzienniki Etki Daim, w której przedstawione zostały realia łódzkiego getta. Prócz wyżej wymienionej oraz Turnieju Cieni, jest autorką również następujących pozycji: Koronia śniegu i krwi, Legion, Gra w kości, Z jednej strony, z drugiej strony – jak również następujących cykli powieściowych: Północna Droga i Odrodzonego Królestwo.
Myślę, że Turniej Cieni powinny przeczytać przede wszystkim te osoby, które są zafascynowane historią XIX wieku. Nagromadzenie miejsc, osób, splot losów, z jakimi ma do czynienia czytelnik książki – wymagają od osoby niezajmującej się XIX wiekiem, naprawdę bardzo, bardzo dużego skupienia, tym bardziej, że książka nie należy do cienkich. Na kartach Turnieju Cieni – jakkolwiek napisanego bardzo sprawnym piórem – zawarto tak dużo informacji, że kogoś, kto albo nie jest historykiem, albo pasjonatem dziewiętnastowiecznych dziejów – może to wszystko przyprawić o lekki zawrót głowy. Przyznaję, że ja sama, czytając tę książkę, niejednokrotnie cofałam się o wiele, wiele stron, by przypomnieć sobie, do jakich wydarzeń autorka nawiązuje, o jakich osobach pisze… Niewątpliwe chapeau bas należy się Elżbiecie Cherezińskiej za dokładne przygotowanie bazy źródłowej książki. Ocena 5/6 jest oceną jak najbardziej zasłużoną.
Ocena recenzenta: 5/6
Helena Sarna
