Rzadki hełm koryncki z brżu ze starożytnej Grecji zostanie sprzedany na aukcji w Londynie jeszcze w tym miesiącu. Hełmy te, będące synonimem walki greckiej piechoty, stały się ikonicznymi symbolami starożytnego świata.
Hełm, pochodzący z okresu między 500 a 450 rokiem p.n.e., zostanie sprzedany przez Apollo Art Auctions. Według firmy jest to dobrze zachowany artefakt ukazujący kunszt i rzemiosło starożytnej Grecji.
Hełmy korynckie charakteryzują się konstrukcją, która zakrywa większość twarzy, pozostawiając jedynie wąskie otwory na oczy i usta. Pomimo ich nazwy, nie ma ostatecznego dowodu na to, że pochodzą one z miasta-państwa Korynt, znanego ze swojego kulturalnego i militarnego znaczenia. Archeolog Anthony Snodgrass z University of Cambridge zauważył w swojej książce Arms and Armor of the Greeks (1998), że takie hełmy były powszechnie używane przez wojowników z różnych greckich miast-państw, w tym Sparty.
Ivan Bonchev, dyrektor Apollo Art Auctions, opisał hełm jako rzadkie znalezisko, które może mieć powiązania ze spartańskim wojownikiem, zapewniając cenny wgląd w starożytne greckie działania wojenne i wzornictwo.
Dobrze zachowane hełmy korynckie są rzadkością, choć ich fragmenty zostały odkryte na licznych stanowiskach archeologicznych.
Przewiduje się, że ten konkretny hełm, sprzedawany przez prywatnego kolekcjonera, osiągnie cenę od 72 000 do 108 000 dolarów. Zgodnie z oświadczeniem na stronie aukcji, Art Loss Register zweryfikował, że artefakt nie został skradziony ani wymieniony jako zaginiony.
Hełm koryncki (znany w starożytnej Grecji jako κόρυς κορινθίη) był rodzajem hełmu z brązu, który w późniejszych wersjach obejmował całą głowę i szyję, wyposażony w otwory na oczy i usta. Dodatkowo, długa, zakrzywiona płyta ochronna osłaniała kark, podobnie jak w późniejszych hełmach rzymskich typu cassis oraz niemieckich Stahlhelmach.
Dowody archeologiczne sugerują, że hełm koryncki był jednym z najpopularniejszych typów hełmów w okresie archaicznym i klasycznym, co potwierdzają zarówno znaleziska artystyczne, jak i archeologiczne. Z biegiem czasu jednak został wyparty przez tańszy w produkcji typ Pylos, który nie ograniczał wzroku ani słuchu użytkowników.
W IV wieku p.n.e. hełm koryncki ustąpił miejsca innym typom, takim jak hełm tracki, chalcydyjski czy attycki. Liczne egzemplarze tego hełmu zostały odnalezione w trakcie wykopalisk, a jego wizerunki często pojawiały się także na ceramice starożytnej Grecji.
Herodot, w swoich Dziejach, wspomniał o hełmie korynckim, pisząc o Machlyerach i Auzejczykach, dwóch plemionach żyjących wzdłuż rzeki Tryton w starożytnej Libii, obejmującej także część współczesnej Tunezji. Plemiona te corocznie wybierały dwie grupy najpiękniejszych dziewic, które rywalizowały w ceremonialnej walce przy użyciu kijów i kamieni.
Uczestniczki były ubierane w pełne greckie zbroje, w tym hełmy korynckie. Walka ta była częścią festiwalu ku czci bogini Ateny. Młode kobiety, które odniosły rany podczas tego rytuału, uważano za te, które kłamały w kwestii swojego dziewictwa (jak podaje Herodot. Dzieje IV, 180).
Źródła:
- Metcalfe Tom, Rare 'Corinthian’ helmet from ancient Greece is up for auction, and stunningly preserved, Live Science [dostęp: 20.01.2025].
- liveauctioneers.com [dostęp: 20.01.2025].
Fot. Apollo Art Auctions