Tego dnia 1025 roku w Gnieźnie odbyła się koronacja Bolesława I Chrobrego na pierwszego króla Polski
Tak! To właśnie dziś! Tego dnia, równo 1000 lat temu odbyła się koronacja Bolesława I Chrobrego na pierwszego króla Polski. Tym samym Polska stała się królestwem! Z pogańskiego, mało znaczącego księstwa, Mieszko I uczynił Państwo Gnieźnieńskie (Civitas Schinesghe). Był to pierwszy krok na długiej drodze do uczynienia z państwa Mieszka I – królestwa. To udało się dopiero jego synowi – Bolesławowi Chrobremu, który miał zmysł do mądrego rządzenia państwem. Szkoda, że na koronę musiał czekać prawie do końca życia, bo należała mu się, jak mało komu…
Koniecznie zajrzyj do naszych tekstów o Bolesławie Chrobrym:
- Obraz Bolesława I Chrobrego w „Rocznikach” Jana Długosza
- Dlaczego Bolesław I zyskał przydomek Chrobry? Znaczenie i legendy
- Co jedzono za Bolesława I Chrobrego?
- Wyprawa Chrobrego na Kijów. Od osobistej zniewagi po imperialne ambicje
Nie będę współrządził z macochą!
Bolesław Chrobry od najmłodszych lat uczył się sztuki rządzenia. Nauczycielem przyszłego króla Polski był margrabia Hodon. Bolesław trafił na niemiecki dwór margrabiego, jako kilkuletni chłopiec. Stało się to po zwycięstwie Mieszka I i jego brata Czcibora w bitwie pod Cedynią (24 czerwca 972 r.). Gdy Bolesław Chrobry wrócił do kraju, jego matka – Dobrawa już nie żyła (zm. 977 r.). Ojciec Bolesława, Mieszko I, ożenił się po raz kolejny. Tym razem jego wybranką została Oda Dytrykówna – córka margrabiego Marchii Północnej – Dytryka.
Książę Mieszko I przed swoją śmiercią, w dokumencie Dagome iudex, w którym oddawał swoje państwo pod opiekę Stolicy Apostolskiej, zawarł między innymi zapis, że jego syn ma współrządzić z macochą – Odą. Przyszły król Polski nie zamierzał respektować tego postanowienia. Zdecydował o wygnaniu macochy wraz z przyrodnim rodzeństwem z kraju. Tym samym przejął samodzielne rządy.
Męczeńska śmierć św. Wojciecha Sławnikowica
23 kwietnia 997 roku zginął męczeńską śmiercią praski biskup – Wojciech Sławnikowic. Duchowny został wysłany przez Bolesława Chrobrego z misją chrystianizacyjną do Prusów. Nie chcieli oni podporządkować się nowej wierze, a biskup został zamordowany. Zginął od wielu ran zadanych oszczepami. Następnie odcięto mu głowę i nabito na pal!
Bolesław Chrobry wykupił ciało Wojciecha Sławnikowica za tyle kilogramów złota, ile ważyły zwłoki męczennika. Następnie przewiózł je do Gniezna, gdzie spoczęły w katedrze gnieźnieńskiej. Już dwa lata po śmierci, Wojciech Sławnikowic został wyniesiony na ołtarze przez papieża Sylwestra II. O tym, że praski biskup został świętym, dowiedział się cesarz Otton III, który koniecznie chciał odwiedzić grób męczennika. Była to ogromna szansa dla Bolesława Chrobrego, by odpowiednio zaprezentować swoje księstwo. W związku zwołał na marzec 1000 roku zjazd w Gnieźnie.
Zjazd w Gnieźnie i domniemana koronacja Bolesławowa I Chrobrego?
W dniach od 8 do 15 marca 1000 roku, odbywał się w Gnieźnie zjazd, na którym gościem specjalnym był cesarz Otton III. Wuj przyszłej polskiej królowej – Rychezy Lotaryńskiej przybył do Gniezna, aby odwiedzić grób św. Wojciecha. Podobno wszedł do miasta na boso.
Bolesław Chrobry długo przygotowywał się na przyjęcie tak znakomitego gościa. Cesarz był oczarowany splendorem całego wydarzenia. W pewnym momencie miał założyć cesarski diadem na głowę polskiego księcia. Niektórzy historycy interpretowali ten akt, jako koronację Chrobrego. Niemniej jednak nie była ona za takową uznawana, a przynajmniej nie w Europie zachodniej. Zachodni władcy uznali dopiero tę z 18 kwietnia 1025 roku.
Podczas tego zjazdu syn Mieszka I i Dobrawy otrzymał od Ottona III włócznię św. Maurycego, która była kopią Włóczni Przeznaczenia, czyli włóczni, którą przebito bok Jezusowi Chrystusowi, gdy skonał wisząc na krzyżu. Polski książę ofiarował cesarzowi ramię św. Wojciecha.
Czy wiesz, że Bolesław Chrobry, rzucał żony, oślepiał buntowników i wygnał braci?
Podczas zjazdu w Gnieźnie omawiano również plany matrymonialne. Książę Bolesław Chrobry planował ożenić, któregoś ze swoich synów z cesarską siostrzenicą – Rychezą Lotaryńską. Początkowo miał to być Bezprym – pierworodny syn Chrobrego, którego doczekał się ze swoją drugą żoną. Nieznaną z imienia Węgierką. Bezprym miał zostać jednak wydziedziczony. Jest kilka hipotez, dlaczego tak się stało.
Według jednej, przyrodni brat Mieszka II Lamberta miał zdecydować o wstąpieniu do klasztoru. Według innej miał zostać wykastrowany przez Czechów za to, że jego ojciec oślepił czeskiego władcę – Bolesława III Rudego i sam koronował się na króla Czech, jako Bolesław IV. Prawdopodobnie jednak to Mieszko II Lambert został okaleczony. Kroniki podają, że przez to miał, jako jedyny król Polski popełnić samobójstwo!
Tak czy inaczej, ostatecznie to Mieszko II Lambert został mężem Rychezy Lotaryńskiej, a do ich ślubu doszło w 1013 roku.
Pokój w Budziszynie, a potem wyprawa kijowska
W 1018 roku zawarto pokój w Budziszynie, który kończył wojnę z Niemcami, która trwała od 1015 roku. Aby przypieczętować ten pokój Bolesław Chrobry pojął za żonę – 3 lutego 1018 roku – córkę margrabiego Miśni – Odę Miśnieńską. To czwarta żona pierwszego króla Polski, ale druga, obok Emnildy Słowiańskiej, której imię znamy. Pierwsze dwie żony władca musiał oddalić i nie zachowały się ich personalia.
Kilka miesięcy po zawarciu pokoju w Budziszynie, Bolesław Chrobry ruszył na Kijów. Celem tej wyprawy było osadzenie na kijowskim tronie zięcia Bolesława Chrobrego – Świętopełka I Przeklętego. Żoną Świętopełka była nieznana z imienia córka Bolesława Chrobrego. Był też i inny cel wyprawy kijowskiej. Polskiemu księciu podobała się siostra kijowskiego władcy, Jarosława Mądrego – Przedsława.
Nie chciał on jednak oddawać Chrobremu ręki swojej siostry. Dla Mieszkowego syna nie był to problem. Postanowił, że sam sobie weźmie. Wjeżdżając do miasta miał zniszczyć Bramę Kijowską, szczerbiąc na niej swój miecz. Tak, według legendy, powstał Szczerbiec – miecz koronacyjny polskich królów. Historia ze zniszczoną Bramą Kijowską jest zmyślona, bo wtedy dopiero powstawała, a zakończenie jej budowy przypada na rok 1024.
Niemniej jednak, Bolesław Chrobry miał zgwałcić córkę Włodzimierza I Wielkiego, a siostrę Jarosława Mądrego. Następnie ją uprowadził i osadził na Ostrowie Lednickim, czyniąc z niej swoją nałożnicę.
Koronacja Bolesława I Chrobrego i Mieszka II Lamberta
Mimo tej rysy na życiorysie polskiego władcy, został on koronowany na pierwszego w historii króla Polski. Aktu koronacji dokonał arcybiskup gnieźnieński Hipolit. Uroczystość miała miejsce w katedrze gnieźnieńskiej – 18 kwietnia 1025 roku. Nie wiadomo czy wraz z Bolesławem Chrobrym, na pierwszą królową Polski była koronowana Oda Miśnieńska. Synowi Mieszka I nie było dane długo cieszyć się polską koroną. Zmarł 17 czerwca 1025 roku. Mimo że królem był tylko 2 miesiące, zapisał się w historii jako pierwszy z nich.
Warto też pamiętać o tym, że pół roku po śmierci ojca – w Boże Narodzenie 1025 roku (25 grudnia 1025 roku) na drugiego króla Polski został koronowany syn Chrobrego i jego trzeciej żony – Emnildy – Mieszko II Lambert. Tym razem już nie ma wątpliwości, że wraz z mężem, na królową Polski została koronowana cesarska siostrzenica – Rycheza Lotaryńska.
Z okazji Millenium Królestwa Polskiego, w całej Polsce organizowane są uroczystości upamiętniające to wiekopomne wydarzenie. Będziemy sukcesywnie o nich informować na łamach portalu Historykon.pl. Zapraszamy do regularnego śledzenia naszej strony.
Bibliografia:
- Janicki Kamil, Żelazne damy. Kobiety, które zbudowały Polskę, Kraków 2015.
- Zakrzewski Stanisław, Mieszko I jako budowniczy państwa polskiego, Kraków 2024.
- Zakrzewski Stanisław, Bolesław Chrobry Wielki, Kraków 2024.
