Monika Śliwińska, Książę. Biografia Tadeusza Boya- Żeleńskiego
Tadeusz Żeleński, pseudonim ,,Boy”. Człowiek, o którym można śmiało powiedzieć, iż był jedną z najbardziej barwnych postaci II RP. Z wykształcenia – lekarz. Z wykonywanego (przez zdecydowaną większość życia) zawodu – poeta. I bohater książki Książę. Biografia Tadeusza Boya- Żeleńskiego Moniki Śliwińskiej.
Urodzony wprawdzie w Warszawie, natomiast mocno związany z Krakowem, w którym – po przeprowadzce rodziny – spędził dzieciństwo i młodość. Niepokorny student wydziału medycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. By zostać zwolnionym z odbycia zasadniczej służby wojskowej – symulował chorobę psychiczną.
Dziś być może ktoś pokusiłby się o określenie Boya słowami: ,,rogata dusza”. Powody takiego określenia? Nie bał się odważnie kroczyć obraną sobie drogą. Głosił poglądy, które śmiało można określić mianem antyklerykalnych, za co był ostro zwalczany przez środowiska prawicowe. Działał na rzecz świadomego macierzyństwa, występował przeciwko podziemiu aborcyjnemu poprzez propagowanie legalizacji terminacji ciąży.
Twórca kabaretowy (pracował między innymi przy słynnym krakowskim ,,Zielonym Baloniku”). Tak – życiorysem ,,Boya” (bo należy pamiętać, iż – wbrew temu, co można by sądzić widząc dwuczłonowy zapis ,,Boy – Żeleński” – był to pseudonim, a nie pierwszy człon nazwiska) spokojnie dałoby się obdzielić przynajmniej kilka osób.
Tytaniczną pracę opisania życia ,,Boya” wykonała Monika Śliwińska, na co dzień pracowniczka lubelskiego Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN. Spod Jej pióra wyszły – poza Księciem – także cztery inne biografie. Najstarsza chronologicznie z nich – ,Muzy Młodej Polski. Życie i świat Marii, Zofii i Elizy Pareńskich – została wydana dziesięć lat przed biografią Boya, a jedną z jej bohaterek jest późniejsza żona Żeleńskiego, Zofia z Pareńskich Żeleńska.
Lektura Księcia zmotywowała mnie do sięgnięcia po inne książki pani Śliwińskiej i właśnie jestem w trakcie finalizacji zakupu wyżej wspomnianych Muz Młodej Polski. Pieczołowicie opisane zostały poszczególne etapy życia i twórczości autora Słówek (którego twórczość osobiście bardzo sobie cenię) – począwszy od wywodu genealogicznego (sięgającego pokolenia dziadków bohatera biografii), aż po śmierć na zboczu Wzgórz Wuleckich w gronie profesorów lwowskich w 1941 roku.
Autorka oparła swoją pracę na archiwach nie tylko polskich, ale też ukraińskich (Archiwum Lwowskiego Uniwersytetu Iwana Franki) i austriackich (Oesterreisches Staatsarchiv w Wiedniu).
Książkę polecam zwłaszcza miłośnikom biografii – jej lektura to wielka przyjemność, ale też możliwość dokładnego zapoznania się z życiorysem i pisarstwem Tadeusza Żeleńskiego.
Wydawnictwo Literackie
Ocena recenzenta: 6/6
Helena Sarna-Bujak
Recenzja powstała we współpracy z Wydawnictwem Literackim.
