Archeolodzy z Ołomunieckiego Centrum Archeologicznego (ACO) dokonali niezwykłego odkrycia w pobliżu Ołomuńca podczas wykopalisk ratunkowych wzdłuż planowanej trasy autostrady D35 między Křelovem a Neředínem. To największe miejsce pochówku z epoki brązu na Morawach.
Odkryto dwa znaczące miejsca pochówku, w tym największe cmentarzysko związane z kulturą nitrzańską z wczesnej epoki brązu na Morawach Środkowych. To rozległe stanowisko, datowane na lata 2100-1800 p.n.e., jest jednym z najważniejszych odkryć związanych z tą kulturą, z łącznie 130 zidentyfikowanymi grobami.
Analizy laboratoryjne pozwalają nam zrekonstruować wygląd fizyczny ówczesnych ludzi, a także ich zdrowie, dietę, relacje genetyczne i wzorce migracji
– powiedziała główna badaczka Vendula Vránová w komunikacie prasowym.
Groby zawierały nie tylko szczątki szkieletów, ale także różne przedmioty, takie jak miedziane ozdoby, kościane paciorki, kamienne groty strzał, miedziany pierścień i kościane szydła. Warto zauważyć, że niektóre groby wykazywały oznaki manipulacji pośmiertnych, co wskazuje na przejściowe rytuały pogrzebowe wykonywane po śmierci, wskazując na złożony związek ze śmiercią i życiem pozagrobowym w tej kulturze.
Praktyki pogrzebowe ujawniły wyraźne różnice w sposobie pochówku mężczyzn i kobiet. Mężczyźni byli często chowani z kłami dzika i narzędziami myśliwskimi, podczas gdy kobietom towarzyszyła biżuteria i koraliki z poroża. Różnice te podkreślają kulturowe znaczenie ról płciowych w starożytnym społeczeństwie Nitry.
Archeolodzy z Centrum Archeologicznego w Ołomuńcu (ACO) odkryli groby związane z kulturą ceramiki sznurowej obok grobów kultury Nitrzańskiej, które zostały znalezione w tym samym miejscu, ale starannie zachowane, co wskazuje na wzajemny szacunek między tymi dwoma starożytnymi społeczeństwami. Umiejscowienie tych grobów sugeruje, że kopce grobowe mogły oznaczać starsze groby Nitrzańskie, a kultura ceramiki sznurowej uhonorowała te ustalone miejsca bez ich naruszania.
Inna część wykopalisk w pobliżu Křelova-Břuchotína ujawniła obszar wykorzystywany do pochówku w wielu epokach, obejmujący ponad 3000 lat historii. Miejsce to służyło jako miejsce spoczynku od późnej epoki kamienia do IX wieku, co pokrywa się ze słowiańską obecnością na Wielkich Morawach.
Na tym obszarze badacze zidentyfikowali 17 grobów szkieletowych z kultury ceramiki sznurowej, w tym cztery ze szczególnie głębokimi dołami grobowymi i wyszukanymi wyrobami grobowymi, takimi jak naczynia ceramiczne i narzędzia krzemienne.
Każdy grób zawierał dwie siekiery – jedną polerowaną, drugą łuszczoną – które prawdopodobnie były obiektami symbolicznymi. Wokół tych grobów znajdowały się okrągłe rowy, pozostałości drewnianych konstrukcji, które prawdopodobnie oznaczały świętą granicę obszaru pochówku, co czyni to tylko piątym miejscem, w którym potwierdzono takie struktury.
Wśród godnych uwagi odkryć był grób germańskiego wojownika z III wieku, pochowanego z tarczą i żelazną włócznią – rzadkie znalezisko na Morawach. Dodatkowo, odkryto siedem grobów kremacyjnych zawierających celtycką biżuterię metalową, co przyczyniło się do dalszych odkryć.
Wykopaliska ratunkowe wzdłuż planowanej trasy autostrady D35 miały miejsce w okresie od sierpnia 2023 r. do kwietnia 2024 r. Nadchodząca faza skupi się na dogłębnej analizie odkrytych artefaktów i szczątków szkieletowych. Dzięki badaniom laboratoryjnym naukowcy mają nadzieję uzyskać cenny wgląd w cechy fizyczne, zdrowie, dietę i powiązania genetyczne starożytnych społeczności, które kiedyś żyły w tym regionie.
Nasze prace terenowe mogą być zakończone, ale przed nami najważniejszy etap – uważna analiza i interpretacja wyników
– zauważa Vendula Vránová.
Źródło: Czech archaeologists uncover largest Bronze Age burial site in Moravia, Expats.cz [dostęp: 04.11.2024].
Fot. Nikola Orlitová
