Decyzje Sejmu i Senatu rozpalają wyobraźnię: przyszły rok ma brzmieć głosami historii i kultury, od sal parlamentu po radiowe archiwa i portowe nabrzeża. W centrum opowieści – patroni 2026 roku – nazwiska i instytucje, które kształtowały państwo, naukę i codzienność: Daszyński, Staszic, Fogg, Ossoliński, Polskie Radio, Gdynia, Czerwiec ’76. To mapa pamięci i wartości, która łączy przeszłość z teraźniejszością, podpowiadając, co naprawdę chcemy świętować.
26 września 2025 roku podczas 41. posiedzenia Sejmu RP X kadencji posłowie podjęli dziewięć uchwał ustanawiających patronów 2026 roku. Wkrótce potem Senat przyjął własne decyzje, dodając kolejne osoby, miejsca i wydarzenia do kalendarza przyszłorocznych rocznic. Jak podaje Polska Agencja Prasowa, obchody obejmą zarówno wybitnych twórców kultury i nauki, jak i ważne instytucje oraz rocznice historyczne.
Z jednej strony przyszły rok będzie należał do wielkich nazwisk – od Ignacego Daszyńskiego i Stanisława Staszica po Mieczysława Fogga czy Józefa Maksymiliana Ossolińskiego. Z drugiej, znajdzie się w nim miejsce dla Polskiego Radia czy symbolicznych dat, takich jak 200-lecie powstania Polskiej Kolei.
Patroni 2026 roku – sylwetki ludzi kultury i nauki
Sejm uchwalił, że wśród patronów znajdą się m.in. Józef Maksymilian Ossoliński, twórca słynnego Ossolineum. Jak czytamy w uchwale, Fundacja Józefa Maksymiliana Ossolińskiego jest jednym z symboli nieustępliwości Polaków w obronie swojej tożsamości i niepodległości.
Ossoliński był nie tylko bibliofilem i historykiem, ale także prekursorem badań nad słowiańszczyzną. W 1817 roku doprowadził do powstania Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, przekazując na jego rzecz imponującą kolekcję liczącą tysiące książek, map i rękopisów. Dziś Ossolineum to jeden z najważniejszych ośrodków polskiej kultury.
Drugą postacią jest Ignacy Daszyński, marszałek Sejmu i premier Rządu Ludowego w Lublinie. Uchwała przypomina, że Aktywność publiczna Ignacego Daszyńskiego była nakierowana na rozwój demokracji parlamentarnej oraz odrodzenie państwa polskiego. To dzięki jego staraniom w konstytucji z 1921 roku znalazło się m.in. prawo do ubezpieczeń społecznych.
W 2026 roku będziemy także wspominać Józefa Czapskiego – malarza, pisarza i świadka zbrodni katyńskiej. Czapski dał świadectwo zarówno okrucieństw, jak i piękna oraz pragnienia prawdy w XX w. – zapisano w dokumencie sejmowym. Artysta pozostawił po sobie bogaty dorobek literacki i malarski, a po wojnie współtworzył paryską „Kulturę”.
Patroni 2026 roku – wybitni twórcy literatury i pieśni
Na liście sejmowych patronów znalazł się również Sergiusz Piasecki, którego życie mogłoby posłużyć za scenariusz sensacyjnego filmu. Był agentem polskiego wywiadu, żołnierzem Armii Krajowej, więźniem, przemytnikiem i autorem bestsellerowej powieści „Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy”. Jak zaznaczono w uchwale, Popularność książki sprawiła, że o ułaskawienie Piaseckiego występowali pisarze i ludzie kultury. (…) W 1937 roku prezydent Ignacy Mościcki ułaskawił Sergiusza Piaseckiego.
Nie zabrakło też miejsca dla gwiazdy estrady – Mieczysława Fogga. W 2026 roku przypada 125. rocznica jego urodzin. Piosenkarz, którego głos znała cała Polska, sprzedał ponad 25 mln płyt i zasłynął z takich utworów jak „To ostatnia niedziela”. W czasie wojny walczył w Armii Krajowej i brał udział w Powstaniu Warszawskim. Jak podkreślono, Mieczysław Fogg był nie tylko gwiazdą międzywojennej i powojennej sceny, ale też żołnierzem i bohaterem, odznaczonym Medalem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.
Do grona patronów dołączył również Stanisław Staszic – działacz oświecenia, filozof, geolog i pionier spółdzielczości. Uchwała głosi: Za osiągnięcia na polu nauk o Ziemi Stanisław Staszic otrzymał zaszczytny tytuł ojca geologii polskiej. To on inicjował powstanie wielu szkół i instytucji naukowych, a także zainicjował budowę pomnika Mikołaja Kopernika.
Patroni 2026 roku – Polskie Radio i wielkie rocznice
Ważnym wydarzeniem przyszłego roku będzie także 100-lecie Polskiego Radia. Jak przypomina uchwała Sejmu, W niedzielę 18 kwietnia 1926 roku o godzinie 17 historyczne słowa spikerki Janiny Sztompkówny: „Halo, halo, Polskie Radio. Fala 480 metrów” poprzedziły pierwszą oficjalną audycję.
Od tego momentu radio stało się nie tylko źródłem informacji, ale i „teatrem wyobraźni” Polaków. Kultowe audycje – od „Wesołej Lwowskiej Fali” po „Listę Przebojów Programu III” – towarzyszyły kolejnym pokoleniom. Jak podano w oświadczeniu, Polskie Radio wraz z rozgłośniami regionalnymi nieustannie jednoczy słuchających. (…) W XXI wieku jego znaczenie nie maleje, lecz wzrasta dzięki nowym technologiom.
Sejm zdecydował również o ustanowieniu 2026 roku Rokiem Profilaktyki Zdrowotnej i Rokiem Powstania Polskiej Kolei, co nadaje przyszłorocznym obchodom wymiar zarówno społeczny, jak i historyczny.
Patroni 2026 roku – decyzje Senatu
Senatorowie uzupełnili listę patronów o kolejne ważne postacie i wydarzenia. Wśród nich znalazła się Gdynia, obchodząca 100-lecie uzyskania praw miejskich. Jak czytamy w uchwale Senatu, Niech rok 2026 będzie czasem przypomnienia wyjątkowej historii Gdyni, symbolu dynamicznego rozwoju gospodarczego i nowoczesności w polskiej historii.
Drugim istotnym wydarzeniem są Robotnicze Protesty Czerwca 1976. Naszym obowiązkiem jest przekazanie kolejnym pokoleniom prawdy historycznej o tamtych wydarzeniach. (…) Totalitarna władza przez lata czyniła wszystko, aby umniejszyć ich znaczenie – zapisano.
Do patronów dołączyli także:
- Andrzej Wajda, jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów, którego filmy ukształtowały pamięć historyczną Polaków,
- Jerzy Giedroyć, redaktor paryskiej „Kultury” i twórca Instytutu Literackiego,
- Błogosławiona Matka Elżbieta Róża Czacka, założycielka zgromadzenia sióstr franciszkanek i prekursorka polskiej tyflologii, czyli nauki o niewidomych.
Rok pełen rocznic i pamięci
Jak podaje serwis PolskieRadio24, nigdy wcześniej lista patronów nie była tak zróżnicowana – obejmuje zarówno twórców literatury i nauki, artystów i polityków, jak i instytucje oraz wydarzenia kluczowe dla historii Polski.
Rok 2026 ma być okazją nie tylko do wspomnień, ale także do refleksji nad wartościami, które reprezentowali patroni: niepodległością, solidarnością, twórczością i odpowiedzialnością społeczną.
Czytelne jest jedno przesłanie: Polska pamięta o swoich bohaterach – i to w wielu wymiarach, od sceny politycznej, przez kulturę, aż po historię codzienności.
