Historia w zasięgu ręki!
Arianizm był jednym z odłamów Reformacji, który powstał w drugiej połowie XVI w. w wyniku sporów wśród zwolenników Jana Kalwina. Bracia polscy podczas swojej obecności na ziemiach Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego uczestniczyli w dyskusjach m.in. nad sprawami teologicznymi i bezpośrednio związanymi z ustrojem Rzeczpospolitej Obojga Narodów. W skrócie: Początki […]
Potraktowano ich kolektywnie, zapominając zarówno o wielu katolikach i protestantach, którzy razem z arianami stawali po stronie Szwedów, jak i o tych spośród braci polskich, którzy wytrwali w wierności polsko-litewskiemu władcy. Sytuacja, jaką sprowokował wybuch i przebieg II wojny północnej, doprowadziła do tzw. wygnania arian z Rzeczypospolitej w 1658 roku […]
Janusz Tazbir wiek XVII nazwał trzecim, ostatecznym okresem „walki z arianami”. Wskazuje, że aż do 1658 roku Bracia Polscy zachowywali status prawny równy pozostałym mieszkańcom państwa, to już od początku stulecia można obserwować przypadki dyskryminacji tego wyznania na drodze formalnej[1]. Historycy badali te działania zwłaszcza w kontekście nietolerancji religijnej[2]. Ja […]
Tak, jak kolejne miasta zachodnioeuropejskie koniecznie chciały posiadać na swoim terenie ślady antycznych oppidów, tak wiele miejscowości w Polsce przyznawało się do tego, że w ich granicach funkcjonował niegdyś zbór, albo przynajmniej grobowiec antytrynitariuszy. W pęd ten włączył się także Białystok. Arianie od dawna cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem. Jedna […]
Kto wie jakie niezwykłe różności kryją omijane karty książeczek do nabożeństwa i agend liturgicznych? Lista przedmiotów i zjawisk, które można poświęcić, jest pod tym względem nieprzeliczona. Prawdziwe cuda możemy znaleźć w tych modlitewnikach, które przykrył już kurz wieków. Oto pewna modlitwa z siedemnastego stulecia: „O Boże, któremu w mądrości doskonałej […]
W moim artykule zajmę się problematyką wygnania arian z Polski w kontekście tolerancji religijnej. Na początku opiszę kształtowanie się w Rzeczypospolitej tolerancji religijnej, potem poglądy religijne arian oraz najważniejsze wydarzenia podczas ich pobytu w Polsce. Zwrócę uwagę na polemikę teologiczną, którą prowadzili oni z protestantami. Następnie spróbuję wyjaśnić, co doprowadziło […]