Wiek XVII przepełniony był wojnami i wystąpieniami. Był niezwykle burzliwy i chaotyczny dla całej Rzeczypospolitej. Szczególnie dotkliwy był potop szwedzki, trwający aż pięć lat, podczas którego dobra polskie zostały ograbione i wywiezione do Szwecji lub zniszczone. Jak wyglądała Warszawa przed potopem szwedzkim w XVII wieku? W skrócie: Warszawa i Jan […]
Społeczeństwo
Rewolucja Francuska
Rewolucja francuska była wydarzeniem bezprecedensowym, które już na zawsze zmieniło kwestię postrzegania innego człowieka na Starym Kontynencie. Na jej genezę złożyły się zasadnicze sprzeczności panującego w XVIII wieku we Francji ustroju politycznego i społecznego. Jak zawsze, tak i w tej kwestii można mówić o przyczynach pośrednich i bezpośrednich. Dlatego też […]
Reformacja w Niemczech i jej następstwa
Reformacja to obok przemian gospodarczo-społecznych i wielkich odkryć geograficznych jedno z najważniejszych wydarzeń XVI wieku, które wpłynęło na kształt nowej epoki i wytyczyło jej linie rozwojowe. Samo zaś pojęcie „reformacja” oznacza ruch religijno-polityczno-społeczny, zapoczątkowany przez Marcina Lutra i mający na celu odnowę chrześcijaństwa. Był on swoistą reakcją na negatywne zjawiska, […]
Słów kilka Jacka Kowalskiego o sarmatyzmie
Nazwy Sarmacja i Sarmackość pochodzą od starożytnego irańskiego plemienia Sarmatów, które w IV- II w.p.n.e zamieszkiwało tereny nad dolną Wołgą. Następnie przesiedliło się ono nad Dunaj. Dzięki migracji tej o Sarmatach zaczęli pisywać starożytni Rzymianie. Następna epoka przyjęła, za antycznymi pisarzami, że Sarmacja to tereny Europy Środkowej. Jednak to renesans […]
Obraz życia dworskiego w czasach panowania Augusta II i Augusta III Wettynów w pamiętnikach z epoki
„Za króla Sasa jedz pij i popuszczaj pasa”, „Za króla Sasa było chleba i miasa”, „Jadłem dziś jak król Polski” – to tylko niektóre powiedzenia ukute w czasie, gdy Rzeczpospolitą Obojga Narodów rządzili Sasi. Przysłowia te odnoszą się oczywiście do czasów słodkiego pokoju i niestety upadku znaczenia politycznego Rzeczpospolitej za […]
Uchodźcy, migranci czy uciekinierzy – polityka osiedleńcza Królestwa Prus i Rzeczypospolitej Obojga Narodów
Migracje i wymiana ludności wbrew pozorom i powszechnym opiniom, nie jest zjawiskiem, które charakteryzuje czasy nam współczesne – już od czasów starożytnych dochodziło do ruchów grup ludności, jednak w XVIII wieku mogliśmy zaobserwować szczególny ruch w obszarze Mitteleuropy, który został dodatkowo zainicjowany i usankcjonowany przez dysydentów w kuriach biskupich i […]
Geneza folwarku szlacheckiego w Polsce
Patrząc na historię Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz na jej krajobraz nie sposób zwrócić uwagi na folwarki szlacheckie. Tzw. gospodarka folwarczno-pańszczyźniana była ekonomiczną podstawą funkcjonowania szlachty w Rzeczpospolitej. W starszej historiografii utarło się również, że po wschodniej stronie Łaby dominowała tylko i wyłącznie gospodarka folwarczno-pańszczyźniana, natomiast na zachód od tej rzeki […]
Szlachecki model prawny a postępowanie względem Braci Polskich
Janusz Tazbir wiek XVII nazwał trzecim, ostatecznym okresem „walki z arianami”. Wskazuje, że aż do 1658 roku Bracia Polscy zachowywali status prawny równy pozostałym mieszkańcom państwa, to już od początku stulecia można obserwować przypadki dyskryminacji tego wyznania na drodze formalnej[1]. Historycy badali te działania zwłaszcza w kontekście nietolerancji religijnej[2]. Ja […]