Tego dnia 1957 urodził się Mario Grech, maltański duchowny, obecnie kardynał diakon
Kim jest kardynał Mario Grech, duchowny, który od lat odgrywa istotną rolę w strukturach Kościoła Katolickiego? Jego droga prowadziła od niewielkiej wyspy Gozo do najwyższych stanowisk w Watykanie. Jako sekretarz generalny Synodu Biskupów i członek najważniejszych watykańskich kongregacji, Grech aktywnie uczestniczy w kształtowaniu współczesnych debat kościelnych. Porusza kwestie społeczne, jak podejście do migrantów, oraz moralne, w tym trudne tematy związane z rodziną i seksualnością.
Droga ku posłudze kapłańskiej
Mario Grech urodził się 20 lutego 1957 roku w Qala, na maltańskiej wyspie Gozo, gdzie tego samego został ochrzczony w kościele św. Józefa. Był synem Stelli Attard i George’a Grecha. Niedługo po jego narodzinach rodzina przeniosła się do pobliskiego Kerċem. Tam rozpoczął edukację w szkole prowadzonej przez Siostry Karmelitanki Misjonarki św. Teresy od Dzieciątka Jezus, a następnie kontynuował naukę w szkole podstawowej.
Po ukończeniu szkoły średniej w Wiktorii, w 1977 roku zdecydował się na dalszą naukę w Seminarium Najświętszego Serca na Gozo, gdzie studiował filozofię i teologię, czując coraz silniejsze powołanie do kapłaństwa.
Święcenia kapłańskie przyjął 26 maja 1984 roku w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z rąk biskupa Nikola Josepha Cauchiego. Mając zaledwie 27 lat, został inkardynowany jako kapłan diecezji gozytańskiej. Wkrótce wyjechał do Rzymu, gdzie na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim uzyskał licencjat z prawa kanonicznego i cywilnego (utroque iure).
Doktorat zdobył na Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza z Akwinu, pisząc pracę na temat Harmonizacji religijnego i cywilnego wymiaru małżeństw kanonicznych na Malcie. W czasie pobytu w Rzymie pełnił też funkcję eksperta prawa kanonicznego w Wikariacie i Trybunale Roty Rzymskiej, prowadząc jednocześnie działalność duszpasterską w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Po powrocie na Gozo w 1988 roku został wykładowcą prawa kanonicznego w seminarium diecezjalnym i objął różne funkcje administracyjne w kurii diecezjalnej, m.in. odpowiadając za relacje z mediami. W 1993 roku mianowano go wikariuszem sądowym Trybunału Kościelnego na Gozo oraz sędzią Trybunału Kościelnego Malty. Był członkiem Kolegium Konsultorów oraz komisji diecezjalnych ds. teologii, rodziny i mediów. Prowadził działalność duszpasterską w ważnych miejscach kultu, takich jak sanktuarium Ta’ Pinu czy katedra w Wiktorii.
Brał także udział jako sędzia śledczy w procesach beatyfikacyjnych Służebnic Bożych: Małgorzaty od Najświętszego Serca Jezusowego, założycielki Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Serca Jezusowego, oraz Josepha De Piro, twórcy Towarzystwa Misyjnego św. Pawła. Współtworzył Radio RTK oraz Centrum Medialne Lumen Christi, a także wspierał działalność świeckiej wspólnoty konsekrowanej Anawim.
Jego zaangażowanie duszpasterskie i administracyjne znalazło zwieńczenie 13 listopada 2004 roku, kiedy objął funkcję proboszcza parafii Matki Bożej Wspomożycielki i św. Grzegorza w Kerċem.
Początki posługi biskupiej
Ówczesny papież Benedykt XVI 25 listopada 2005 roku mianował Mario Grecha ósmym biskupem Gozo, kiedy miał zaledwie 48 lat. Zastąpił wtedy Nikola Josepha Cauchiego, który zrezygnował z urzędu po osiągnięciu wieku emerytalnego. Uroczysta sakra biskupia odbyła się 22 stycznia 2006 roku w katedrze na Gozo, a głównym konsekratorem był sam Cauchy. Towarzyszyli mu Joseph Mercieca, metropolita Malty, oraz nuncjusz apostolski Félix del Blanco Prieto.
Grech przyjął biskupie motto In fractione panis – słowa nawiązujące do epizodu z Ewangelii według św. Łukasza, w którym uczniowie rozpoznali Jezusa po geście łamania chleba podczas wieczerzy w Emaus.
Już na początku swojej posługi zyskał lokalne uznanie – w październiku 2006 roku otrzymał Nagrodę Ġieħ Kercem od Rady Miejskiej Kerċem. Niedługo potem rozpoczął międzynarodowe misje duszpasterskie, odwiedzając wspólnoty maltańskie w USA, Albanii, Kanadzie, Brazylii, Australii i Peru. Jego obecność była okazją do umocnienia więzi między diasporą a ojczystą diecezją.
Podczas swojej kadencji Grech wprowadził wiele inicjatyw duszpasterskich. Wśród najważniejszych znalazły się Klinika Terapii Rodzinnej (2011), Komisja ds. Ochrony Dzieci i Bezbronnych Dorosłych (2017) oraz Centrum Sztuki Liturgicznej Eikon (2017). Utworzył także internat dla studentów z Gozo studiujących na Malcie i zreformował Sąd Kościelny na Gozo. W 2014 roku rozpoczął proces beatyfikacyjny Dun Mikiela Attarda, a pięć lat później – brata Grazzja Gauci.
Między 2008 a 2012 rokiem Grech reprezentował Konferencję Episkopatu Malty (CEM) w strukturach Komisji Konferencji Episkopatów Wspólnot Europejskich (COMECE). W 2017 roku został powołany do tej roli ponownie, a także brał udział w zgromadzeniach Konferencji Episkopatu Włoch (CEI).
W 2010 roku Grech miał zaszczyt gościć papieża Benedykta XVI podczas jego wizyty na Malcie z okazji 1950. rocznicy katastrofy statku św. Pawła. Rok później aktywnie doradzał w kampanii przeciwko legalizacji rozwodów w referendum z 28 maja. W 2012 roku, podczas wizyty w Watykanie, przedstawił papieżowi sytuację diecezji Gozo i jej wyzwania.
Mario Grech w gronie kardynałów
25 października 2020 roku podczas niedzielnej modlitwy Anioł Pański papież Franciszek ogłosił, że duchowny zostanie wyniesiony do godności kardynalskiej podczas konsystorza zaplanowanego na 28 listopada następnego roku. W momencie tej nominacji miał 63 lata, stając się trzecim Maltańczykiem w historii, który otrzymał prestiżowy tytuł kardynała. Przed nim zaszczytu tego dostąpili jedynie: Fabrizio Sceberras Testaferrata (1757–1843) oraz Prospero Grech, O.S.A. (1925–2019).
Kilka tygodni później, 16 grudnia 2020 roku, został także mianowany członkiem Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan – tym samym jeszcze bardziej umocnił swoją pozycję w kręgach watykańskich. Jego rosnące znaczenie zostało potwierdzone również 21 czerwca 2021 roku, kiedy papież powołał go na członka Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej – najwyższego organu sądowniczego Stolicy Apostolskiej.
Oficjalne objęcie diakonii świętych Kosmy i Damiana nastąpiło 26 września 2021 roku, co było formalnym aktem potwierdzającym jego pełne wejście w struktury kardynalskie.
Kolejna nominacja przyszła 1 czerwca 2022 roku, kiedy to został powołany na członka Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, odpowiedzialnej za kwestie związane z liturgią oraz dyscypliną sakramentów w całym Kościele Katolickim.
Mario Grech – stanowiska moralne i społeczne – dialog, otwartość i odpowiedzialność
W wywiadzie z grudnia 2018 roku duchowny wyraził swoje stanowisko na temat dialogu z osobami o innych przekonaniach. Szczególnie docenił rozmowy z ateistami, którzy – jak stwierdził – precyzyjnie formułują swoje poglądy, co czyni dyskusję bardziej wartościową.
Odniósł się również do kwestii związanych z rodziną i seksualnością. Podkreślił swoje otwarte podejście do osób homoseksualnych. Zaznaczył także, że nie jest zwolennikiem odrzucania kogokolwiek na podstawie orientacji seksualnej. Dawne podejście, według którego należało najpierw uporządkować swoje życie, a potem rozpocząć drogę ku Bogu, uznał za nieaktualne. Teraz liczy się przede wszystkim zbliżenie do Jezusa Chrystusa, ponieważ to właśnie wiara ma pomóc uporządkować życie danej osoby.
Swoje rozważania podsumował refleksją o naturze moralnych dylematów: Biały i czarny nadal istnieją, ale szara strefa znacznie się rozszerzyła. To właśnie w tych szarych obszarach musimy szukać odpowiedzi.
Diecezja Gozo, mimo że jest niewielką wyspą liczącą zaledwie 32 000 mieszkańców, leży blisko wybrzeży Afryki Północnej. To położenie sprawiło, że duchowny wielokrotnie zabierał głos w sprawie migrantów.
W kontekście wydarzenia związanego z ratowaniem 49 migrantów przez organizacje Sea-Watch i Sea-Eye, skrytykował instrumentalne traktowanie tej sytuacji i odniósł się do współczesnych przejawów populizmu, które – według niego – często wypaczają prawdziwe znaczenie solidarności.
W rozmowie dotyczącej obrony najsłabszych podkreślił, że pomimo upływu 70 lat od uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, świat wciąż wykazuje zbyt dużą obojętność wobec ochrony podstawowych praw człowieka.
Zwrócił także uwagę na potrzebę spokojnego, ale odpowiedzialnego podejścia do problemu migrantów.
W wywiadzie dla lokalnego radia duchowny skrytykował polityków, którzy – jego zdaniem – instrumentalnie wykorzystują wiarę chrześcijańską, aby uzasadniać swoje poglądy przeciwko przyjmowaniu migrantów. Szczególnie odniósł się do gestu Matteo Salviniego, wicepremiera Włoch, który publicznie eksponował różaniec podczas swoich wystąpień.
Duchowny przyznał, że widok ten był dla niego bolesny, ponieważ manipulowanie wiarą dla celów politycznych godzi w prawdziwe przesłanie chrześcijaństwa.
W swoich refleksjach podkreślił również problem starzejącej się Europy oraz erozji wartości duchowych, o czym mówił także papież Franciszek. Zakończył apelem skierowanym do przywódców politycznych, wzywając ich, by otworzyli drzwi dla potrzebujących i pamiętali o głębokiej odpowiedzialności za los innych ludzi.
