Około 250 obiektów sztuki starowierców można obejrzeć na nowej wystawie czasowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Ekspozycja potrwa do 28 września tego roku.
Trzon wystawy „Otwarte okno ikony. Ikony staroobrzędowe ze zbiorów Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej” stanowią ikony powstały w okresie od XVII do XX wieku. Największą liczbę stanowią egzemplarze dziewiętnastowieczne, co odzwierciedla siłę wytwórczą tego okresu.
„Stan niektórych ikon może się wydawać niepokojący ze względu na liczne ubytki i odciśnięte piętno czasu. Autorom wystawy zależało na tym, aby przekazać najbardziej prawdziwy wygląd obrazu kultowego z odczuwalnym śladem modlitwy i pielgrzymiej drogi. Najbardziej namacalnym znakiem modlitwy są wypalenia od świec w dolnych partiach ikony” – czytamy w komunikacie muzealników.
Do najciekawszych obiektów należą tradycyjne ikony na desce pochodzące ze starowierskich warsztatów w Palechu, Chołuju (Hołuju), Wiatki, Fedoskino i Moskwy. Zaprezentowano również inne zabytki w postaci metaloplastyki w postaci krzyży czy plakiet. Poszczególne części ekspozycji odzwierciedlają najpopularniejsze przedstawienia rozpowszechnione w kulcie prawosławnym: wyobrażenia Matki Bożej, wyobrażenia Chrystusa, wyobrażenia świętych.
Celem ekspozycji jest przybliżenie sztuki ikon rozwijającej się w kręgach staroobrzędowców. Większość wybranych zabytków odpowiada kultywowanym przez nich założeniom ikonograficznym. Jednak na wystawie znajdują się też ikony, które wykraczają poza schematy wynikające z kultywowanego przez staroobrzędowców kanonu. W ten sposób starano się ukazać mnogość zachodzących na przestrzeni wieków zmian i związane z nimi bogactwo estetyczne.
Autorem koncepcji, scenariusza i kuratorem wystawy jest Waldemar Górny. Prezentowane zabytki pochodzą z Muzeum Południowego Podlasia, którego zbiór sztuki cerkiewnej zawiera 1600 ikon rosyjskich. To największa tego typu kolekcja w Polsce. Wystawie towarzyszy bogaty program w postaci warsztatów „pisania” ikon dla dorosłych przy współudziale izografów, spotkania z kuratorem i warsztaty artystyczne dla dzieci.
Źródło:www.naukawpolsce.pap.pl
