Dowód na najstarszy znany alfabet w historii ludzkości jest wyryty na glinianych cylindrach, wydobytych z grobowca w Syrii przez zespół naukowców z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa.
Pismo, które datowane jest na około 2400 lat p.n.e., wyprzedza inne znane pisma alfabetyczne o około 500 lat, wywracając do góry nogami to, co archeolodzy wiedzą o tym, skąd pochodzą alfabety, jak są wspólne dla społeczeństw i co to może oznaczać dla wczesnych cywilizacji miejskich.
Alfabety zrewolucjonizowały pismo, czyniąc je dostępnym dla ludzi spoza rodziny królewskiej i elity społecznej. Pismo alfabetyczne zmieniło sposób, w jaki ludzie żyli, jak myśleli, jak się komunikowali
– powiedział Glenn Schwartz, profesor archeologii na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa, który odkrył gliniane cylindry.
To nowe odkrycie pokazuje, że ludzie eksperymentowali z nowymi technologiami komunikacyjnymi znacznie wcześniej i w innym miejscu, niż sobie wcześniej wyobrażaliśmy.
Jako archeolog Bliskiego Wschodu, Schwartz bada, w jaki sposób wczesne obszary miejskie rozwijały się w całej Syrii i jak w regionie powstawały mniejsze miasta. Wraz z kolegami z Uniwersytetu w Amsterdamie współkierował trwającymi 16 lat wykopaliskami archeologicznymi w Tell Um-el Marra, jednym z pierwszych średniej wielkości ośrodków miejskich, które pojawiły się w zachodniej Syrii.
W Um-el Marra archeolodzy odkryli grobowce pochodzące z wczesnej epoki brązu. Jeden z najlepiej zachowanych grobowców zawierał sześć szkieletów, złotą i srebrną biżuterię, naczynia kuchenne, grot włóczni i nienaruszone naczynia ceramiczne.
Obok ceramiki naukowcy znaleźli cztery lekko wypalone gliniane cylindry z czymś, co wyglądało na pismo alfabetyczne. Cylindry były perforowane, więc wyobrażam sobie sznurek przywiązujący je do innego przedmiotu, który działał jak etykieta. Być może szczegółowo opisują zawartość statku, a może skąd pochodzi naczynie lub do kogo należał
– powiedział Schwartz.
Nie mając środków do przetłumaczenia pisma, możemy tylko spekulować. Korzystając z technik datowania C-14, naukowcy potwierdzili wiek grobowców, artefaktów i pisma. Wcześniej uczeni sądzili, że alfabet został wynaleziony w Egipcie lub okolicach po 1900 roku p.n.e. Ale nasze artefakty są starsze i pochodzą z innego obszaru na mapie, co sugeruje, że alfabet może mieć zupełnie inną historię pochodzenia, niż myśleliśmy.
Źródło: Oldest known alphabet unearthed in ancient Syrian city, Johns Hopkins University, phys.org [dostęp: 28.11.2024].
Fot. Glenn Schwartz, Johns Hopkins University
