W. Gluth – Nowowiejski, Nie umieraj do jutra
Powstanie
warszawskie wybuchło w 1944 roku, aby pokazać Niemcom, że „(..) jeszcze Polska
nie zginęła, kiedy my żyjemy!”. Wielu z tych, którzy wzięli udział w tym zrywie
niepodległościowym, nie dotrwało kolejnego dnia walk. Brak broni,
niedopracowany plan akcji, młodzieńcy i dziewczęta, a nawet dzieci w roli
powstańców – przerażający, a zarówno bardzo szlachetny obraz wojny. Obraz
Warszawy po powstaniu, po jego klęsce, opisuje
w swojej książce Wacław Gluth – Nowowiejski.
2 października 1944 roku, po 63 dniach,
zakończyło się powstanie warszawskie. Mnóstwo osób, które stanęły do walki
przeciw okupantowi straciło życie. Ci, którzy przetrwali, musieli ukrywać się w
ruinach miasta przed Niemcami, czyhającymi na ich życie. Wacław Gluth –
Nowowiejski,
który urodził sięw 1926 roku, był
jednym z powstańców warszawskich i żołnierzem Armii Krajowej. W książce swojego
autorstwa „Nie umieraj do jutra” przedstawia losy warszawskich Robinsonów –
ludzi, którzy w gruzach Warszawy walczyli o życie.
„Nie umieraj do jutra” to dziesięć
historii, opowiadających o życiu w Rzeczpospolitej Gruzów,
jak Robinsonowie nazywali Warszawę po klęsce powstania. Są to opowieści o
kobietach
i mężczyznach, którzy walczyli o każdą minutę życia, ciągle ścigani przez
Niemców. Autor książki
w niezwykle ciekawy sposób opowiada ich losy. Czytelnik ma wrażenie, że
narrator jest gdzieś obok powstańców; niczym wprawiony dziennikarz przygląda
się ich poczynaniom i opisuje je,
nie pomijając żadnego szczegółu walk, ruchu ciała, słów. Z każdym kolejnym
rozdziałem lektury odnosi się wrażenie, że Rzeczpospolita Gruzów jest gdzieś
krok od Czytelnika. Ukrywający się
na strychach, w wieży kościelnej, czy w wannie powstańcy nie maja pojęcia, że
Odbiorca tekstu
na nich „patrzy”.
Dużym walorem książki jest jej przejrzystość i autentyczność. Każdy z rozdziałów opatrzony jest fotografiami przedstawiającymi zgliszcza Warszawy. Na końcu opowiadanych historii zamieszczone są krótkie notki mówiące o tym, co po wojnie działo się z osobami, o których pisał autor „Nie umieraj do jutra”. Krótkie zdania, brak przesady w używaniu środków stylistycznych powodują, że książkę czyta się jednym tchem. Ma się wrażenie, że jest to reportaż, audycja radiowa, mówiąca o tragizmie wojny.
„Nie umieraj do jutra” W. Glutha – Nowowiejskiego opowiada o bezwzględnym okresie w historii Polski. Autor przedstawił sylwetki osób, które walczyły w powstaniu warszawskim, a po jego klęsce musiały walczyć o własne życie. Jest to ciekawa pozycja, która pokazuje, że powstaniec musiał zmierzyć się nie tylko z Niemcami, ale przede wszystkim ze samym sobą.
WYDAWNICTWO: Marginesy
OCENA: 6/6
Karolina Charchowska
