Z inicjatywy Fundacji Wolność i Demokracja zakończyła się rewitalizacja polskiej kwatery wojskowej z lat 1919 – 20 na wileńskim cmentarzu w Rossie. Stare nagrobki wymieniono na nowe, a także odnowiono znajdującą się tam kolumnę.
Z rozmowy z Marcinem Demcio wynika, iż stan kwatery był na tyle zły, ze przeciąganie prac rewitalizacyjnych w czasie groziłoby całkowitym zniszczeniem nagrobków.
Kwatera jest często pomijana przez polskich turystów i przez oficjalne delegacje państwowe przybywające na Rossę z racji tego, że wszystkie ważniejsze uroczystości skupiają się wokół innej kwatery wojskowej, w centrum której znajduje się serce marszałka Józefa Piłsudskiego. Odnowiona kwatera natomiast mieści się obecnie na Nowej Rossie.
Pochowani są tam żołnierze polscy i litewscy, którzy w latach 1919 – 1920 oddali życie w walce o Wilno. Spoczywa tam również 5 żołnierzy z Samoobrony Wileńskiej, którzy zginęli podczas walk ulicznych z bolszewikami i Niemcami na przełomie 1918 – 1919 r. Miedzy grobami polskich i wileńskich żołnierzy stoi kolumna z napisem: ”Wilno swoim wybawcom”.
Rewitalizacja została sfinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Funduszu Promocji Kultury. Rewitalizacje rozpoczęto już w ubiegłym roku poprzez zebranie odpowiedniej dokumentacji. Następnie zostały wykonane nagrobki.
Dogłębną renowację przeszła także kolumna, która była w gorszym stanie niż przypuszczano. Teraz wszystko zależy od władz litewskich, czy pozwolą na umieszczenie orła na kolumnie.
Rozpoczęto renowacje już 10 pomników. A ze środków, które pochodzą z kwest, zostaną odnowione pomniki na cmentarzu Bernardyńskim m.in. zniszczony przez wandali pomnik Antoniego Tyszkiewicza.
Cmentarz na litewskiej Rossie liczący ok. 250 lat składa się z kilku części: Starej Rossy, Nowej Rossy oraz Cmentarzyska z mauzoleum Józefa Piłsudskiego, gdzie spoczywa jego serce oraz prochy jego matki.
W Rossie pochowani są m.in. profesorowie Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, są także groby archeologa i pisarza Eustachego Tyszkiewicza, rzeźbiarza i architekta Antoniego Wiwulskiego, malarzy Franciszka Gucewicza i Franciszka Smuglewicza, a także groby dwojga dzieci kompozytora Stanisława Moniuszki.
Pochowani na cmentarzu w Rossie są również ojciec litewskiego odrodzenia Jonas Basanaviczius, malarz i kompozytor Mikalojus Konstantinas Cziurlionis oraz pisarze Vincas Mykolaitis – Putinas i Balys Sruoga.
Źródło: belsat.eu
Fot. WikimediaCommons
Karolina Deska
