Na kamieniu nazębnym z żuchwy kobiety żyjącej w czasach średniowiecza odnaleziono drobinki ultramaryny (drogiego błękitnego pigmentu pozyskiwanego z lazurytu). Jest to dowód, że nie tylko mnisi, ale też mniszki przepisywały kosztowne manuskrypty.
O klasztorze w Dalheim w Niemczech badacze posiadają niewiele informacji. Nie jest znana data powstania budynku klasztoru, jednak naukowcy są zdania, że powstał w X wieku. Najwcześniejsze zapiski dotyczące konwentu pochodzą z 1224 roku. Wiemy, że mieszkało w nim 14 kobiet.
Badacze z Instytutu Nauki o Historii Człowieka Maxa Planca, Uniwersytetu Yorku i wielu innych instytucji przebadali teren przyklasztornego cmentarza w Dalheim i kobiecych szczątków, które się tam znajdowały.
Analiza kamienia nazębnego jednej z pogrzebanych kobiet dała naukowcom ciekawe wskazówki. Odnaleziono na nim drobinki ultramaryny, co odkryto dzięki mikrospektroskopii Ramana i spektroskopii dyspersji energii promieniowania rentgenowskiego. Zakonnica odeszła prawdopodobnie między 1000 a 1200 rokiem. Umierając miała 45 – 60 lat, a jej szkielet nie wskazuje na urazy, czy zakażenie.
Monica Tromp z Instytutu Maxa Planca podaje, że naukowcy spędzili dużo czasu na dywagacjach na temat tego, skąd niebieski pigment znalazł się w jamie ustnej mniszki. Ostatecznie ustalono, że kobieta najprawdopodobniej w czasie malowania brała pędzelek do ust i oblizywała jego czubek.
Korzystanie z tego pigmentu było używane jedynie przy produkcji luksusowych manuskryptów (podobnie było ze srebrem i złotem). Takich środków mogli używać tylko skrybowie i wyjątkowo uzdolnieni malarze – podaje Alison Beach z Uniwersytetu Stanowego Ohio.
Odkrycie jest niezwykle zadziwiające. W okresie średniowiecza Niemcy były ośrodkiem, w którym na szeroką skalę wytwarzano takie księgi, ale do tej pory nie było dowodów potwierdzających, że kobiety miały swój wkład w tworzenie manuskryptów. Wielu malarzy w średniowieczu nie podpisywało swoich dzieł. Do tej pory naukowcy uważali, że kobiety nie trudniły się tą pracą w tamtym czasie.
Naukowiec z Uniwersytetu Harvarda, Michael McCormick, dodaje, że Europa w XI wieku miała większe zapotrzebowanie na ten drogi pigment, a kobieta, która go używała stała się częścią globalnej sieci dotyczącej ekonomii Europy.
Źródło: kopalniawiedzy.pl
Fot. Wikimedia Commons
Karolina Charchowska
