Na pochodzącej sprzed 5000 lat krowiej czaszce odnaleziono otwór wykonany intencjonalnie za pomocą prymitywnych kamiennych narzędzi, co czyli z niej najwcześniejszy znany przypadek chirurgii czaszkowej przeprowadzonej na zwierzęciu.
Archeolodzy nie mają pewności czy operacja została przeprowadzona na żywym zwierzęciu. Wszystko wskazuje jednak na to, że jeśli zwierzę żyło podczas trepanacji, to po zakończeniu operacji nie przetrwało długo, na co wskazuje brak oznak gojenia.
Nieznana pozostaje również intencja przeprowadzenia operacji. Jeżeli celem trepanacji było uratowanie krowy, to mielibyśmy do czynienia z najstarszą znaną operacją weterynaryjną. Możliwe również jest to, że neolityczni lekarze trenowali przeprowadzanie trepanacji na krowich czaszkach.
Rzeczona czaszka została znaleziona podczas badań w Wandei w latach 1975-1985, a analiza wykazała, że kość należała do dorosłego zwierzęcia żyjącego między 3400 a 3000 p.n.e. Pierwotnie badacze uważali, że dziura mająca wymiary 6,4 centymetra na 4,6 centymetra była wynikiem walki z inną krową. Dopiero ponowne badania z 2012 roku wykazały wyraźne ślady dłubania, co automatycznie doprowadziło do upadku obowiązującej dotąd teorii. Badania przeprowadzone przy użyciu mikroskopu elektronowego wykazały ślady cięć wokół dziury, które z kolei do złudzenia przypominały ślady odnajdowane na czaszkach ludzkich pacjentów, których poddano trepanacji.
Źródło: livescience.com
Fot.: Fernando Ramirez Rozzi
Łukasz Nowok
