Historia w zasięgu ręki!
Potraktowano ich kolektywnie, zapominając zarówno o wielu katolikach i protestantach, którzy razem z arianami stawali po stronie Szwedów, jak i o tych spośród braci polskich, którzy wytrwali w wierności polsko-litewskiemu władcy. Sytuacja, jaką sprowokował wybuch i przebieg II wojny północnej, doprowadziła do tzw. wygnania arian z Rzeczypospolitej w 1658 roku […]
Janusz Tazbir wiek XVII nazwał trzecim, ostatecznym okresem „walki z arianami”. Wskazuje, że aż do 1658 roku Bracia Polscy zachowywali status prawny równy pozostałym mieszkańcom państwa, to już od początku stulecia można obserwować przypadki dyskryminacji tego wyznania na drodze formalnej[1]. Historycy badali te działania zwłaszcza w kontekście nietolerancji religijnej[2]. Ja […]
Tak, jak kolejne miasta zachodnioeuropejskie koniecznie chciały posiadać na swoim terenie ślady antycznych oppidów, tak wiele miejscowości w Polsce przyznawało się do tego, że w ich granicach funkcjonował niegdyś zbór, albo przynajmniej grobowiec antytrynitariuszy. W pęd ten włączył się także Białystok. Arianie od dawna cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem. Jedna […]
Kto wie jakie niezwykłe różności kryją omijane karty książeczek do nabożeństwa i agend liturgicznych? Lista przedmiotów i zjawisk, które można poświęcić, jest pod tym względem nieprzeliczona. Prawdziwe cuda możemy znaleźć w tych modlitewnikach, które przykrył już kurz wieków. Oto pewna modlitwa z siedemnastego stulecia: „O Boże, któremu w mądrości doskonałej […]
Stowarzyszenie Szlak Braci Polskich wraz z Towarzystwem Przyjaciół Goniądza oraz Stowarzyszeniem „W dawnej Orli” przygotowali nowy projekt, dokumentujący i upamiętniający braci polskich – arian działających w XVI – XVIII wieku na Podlasiu, pod nazwą Szlak Braci Polskich na Podlasiu. Przedsięwzięcie to zostało objęte przez nasz portal patronatem medialnym. Aktualnie kończony […]
,,Państwo bez stosów”, ,,Azyl dla heretyków” – takie określenia często przychodzą na myśl, gdy mówimy o Rzeczpospolitej doby rozwoju reformacji. Słynna polska tolerancja rodziła się właśnie wraz z tym ogólnoeuropejskim ruchem religijnym. Jakie były warunki jego rozwoju w naszym kraju i jaką spuściznę po sobie zostawił? Minęło zaledwie kilkanaście miesięcy […]
W moim artykule zajmę się problematyką wygnania arian z Polski w kontekście tolerancji religijnej. Na początku opiszę kształtowanie się w Rzeczypospolitej tolerancji religijnej, potem poglądy religijne arian oraz najważniejsze wydarzenia podczas ich pobytu w Polsce. Zwrócę uwagę na polemikę teologiczną, którą prowadzili oni z protestantami. Następnie spróbuję wyjaśnić, co doprowadziło […]