Jak ustalili naukowcy kopalnia krzemienia czekoladowego w Orońsku koło Radomia istniała już 12 tysięcy lat wcześniej. Wydobywany minerał był bardzo ważnym surowcem służącym do wyrobu różnego rodzaju narzędzi. Odkryta kopalnia jest jednym z najstarszych stanowisk górniczych na terenie Polski i Europy.
Pierwszy z kilku szybów górniczych w okolicy Orońska, gdzie wydobywany był krzemień czekoladowy, został odkryty już w 1935 roku przez prof. Stefana Krukowskiego. Jednak poważniejsze badania archeologiczne zaczęły się w tym miejscu dopiero w 2016 roku. Prowadzi je Instytut Archeologii i Etnologii PAN w ramach projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. Niedawno na konferencji popularno – naukowej pt. „Orońska czekolada” zaprezentowane zostały wyniki dotychczasowych badań tego terenu. W 2016 roku w obrębie jednego z wykopów badawczych odkryto pozostałości jednego z szybów górniczych. Są to stosunkowo głębokie szyby górnicze, sięgające 3,5 metra w głąb ziemi, o średnicy od 1,5 do 2 metrów. Według naukowców obecność szybów w tym miejscu świadczy o tym, że już w schyłkowym okresie paleolitu społeczności zbieracko – łowieckie pozyskiwały krzemień w sposób zorganizowany. Tworzenie szybu było bardzo pracochłonnym i wymagającym wielkiego wysiłku przedsięwzięciem logistycznym. Wydobywany krzemień spełniał w ramach społeczności lokalnej istotną funkcję – wykonywano z niego wiele przedmiotów codziennego użytku, takich jak narzędzia służące do polowania (groty) i oprawiania skór (noże), narzędzia do obróbki skóry i tzw. przekłuwacze itp. Szyby górnicze były intensywnie eksploatowane – jedne szyby zostały wkopane w drugie, świadczy to o tym, że pradawni górnicy wielokrotnie powracali w to samo miejsce. Dowodem na to, że był to jak na ówczesne czasy prężnie działający ośrodek wydobywczy są ślady dystrybucji tego krzemienia i jego użytkowania, odnajdowane nawet kilkaset kilometrów od Orońska.
Krzemień czekoladowy zawdzięcza swoją nazwę posiadanej barwie – czekoladowej, ciemnobrązowej aż po czarną. Orońsko uważa się za jedno z najstarszych stanowisk górniczych w Polsce i w Europie, datowane na około 12 tysięcy 800 lat temu (schyłek epoki paleolitu). Badania naukowców z PAN będą w tym miejscu kontynuowane do 2019 roku.
Źródła: naukawpolsce.pap.pl
Fot.: Wikimedia Commons
Zenon Purta
