Zapraszamy wszystkich do obejrzenia wystawy „Miłość i obowiązek. Powstanie styczniowe 1863„, która jest prezentowana na Zamku Królewskim w Warszawie w Pałacu pod Blachą. Potrwa jeszcze do 16 kwietnia i została objęta przez nasz portal patronatem medialnym.
Obrazy, grafiki i rysunki takich artystów jak Artur Grottger, Maksymilian Gierymski czy Jacek Malczewski zostały zaprezentowane na wystawie Miłość i obowiązek. Powstanie styczniowe 1863, przygotowanej dla uczczenia 160. rocznicy wybuchu największego polskiego zrywu niepodległościowego w XIX wieku. Na ekspozycji znalazły się ponadto artefakty z epoki: fotografie, stroje cywilne i mundury, broń, biżuteria patriotyczna, a także przedmioty osobiste. Wstawa, przygotowana we współpracy z Litewskim Muzeum Narodowym w Wilnie i w partnerstwie z Muzeum Wojska Polskiego pozwala zrozumieć zarówno historyczne znaczenie powstania, jak i jego bardzo osobisty, ludzki wymiar.
W związku z ekspozycją przygotowaliśmy szereg propozycji dla młodszych widzów, w tym specjalną tematyczną grę miejską zaplanowaną wspólnie z Domem Spotkań z Historią.
Wystawa przybliża powstanie styczniowe w ogólnej perspektywie jego przyczyn, przebiegu i następstw poprzez ukazanie historii ludzi – konkretnych, ukazanych z twarzy
i wymienionych z imienia i nazwiska. To właśnie w indywidualnych losach najpełniej odsłania się wola walki i ofiarność wspólnoty, która stanęła do walki o niepodległość.
Szczególnie istotnym elementem ekspozycji są przedmioty odnalezione w toku prac archeologicznych na Górze Giedymina w Wilnie. W 2017 roku podczas prac mających
na celu ratowanie osuwających się zboczy góry przypadkowo odkryto ludzkie szczątki, które po zbadaniu okazały się należeć do powstańców styczniowych straconych w 1864 roku na placu Łukiskim w ramach publicznych egzekucji. Uroczysty pochówek zidentyfikowanych szczątków odbył się w obecności prezydentów i najwyższych władz Litwy i Polski na wileńskim cmentarzu na Rossie w listopadzie 2019 r.
Celem ekspozycji jest nie tylko utrwalenie wiedzy o powstaniu, ale także pobudzenie wyobraźni historycznej, umożliwiającej przywołanie towarzyszących zrywowi zbiorowych i indywidualnych emocji. Eksponaty pochodzą z muzeów w Polsce, Litwie
i Ukrainie.
Powstanie styczniowe było największą i najdłużej trwającą insurekcją niepodległościową w okresie rozbiorów. Zryw ten w walce z rosyjskim zaborcą zjednoczył Polaków, Litwinów, Białorusinów i Ukraińców, na zawsze odciskając się piętnem we wspólnej pamięci i stając się inspiracją dla kolejnych pokoleń bohaterów walk o wolność.
W szeregach powstańców styczniowych na różnych etapach zmagań walczyło łącznie ponad 200 tysięcy osób, zaś ciężar rosyjskich represji odczuła znaczna część społeczeństwa. Jest to niewątpliwie jedna z najtragiczniejszych kart w historii walk narodowowyzwoleńczych w Europie Środkowo-Wschodniej, jednak jej pokłosiem były nie tylko mogiły i złamane życiorysy. Duchowa scheda powstania styczniowego położyła podwaliny pod nowoczesną tożsamość kilku narodów, wzmocniła solidarność międzystanową, na nowo zdefiniowała poczucie wspólnoty i patriotycznego obowiązku. Stała się także mitem założycielskim dwóch państw, które wybiły się na niepodległość
w 1918 roku – II Rzeczypospolitej i Republiki Litewskiej.
_____________________________________________________________________________________________________
Wystawie towarzyszą:
- publikacja zbioru esejów historycznych związanych z tematyką wystawy
- program edukacyjny
- cykl wykładów
Do bezpłatnego zwiedzania wystawy zapraszamy żołnierzy WOT.
Fot. Zamek Królewski w Warszawie
