Badania ciał dwóch egipskich mumii liczących 5000 lat ujawniły obecność jednych z najstarszych dotychczas odkrytych tatuaży figuratywnych na świecie. Tatuaż przedstawiający dzikiego byka i kozę znajdował się na ramieniu męskiej mumii, podczas gdy ramię i górna część mumii kobiecej nosiły motywy w kształcie litery „S”.
Naukowcy dokonali odkrycia najstarszej na świecie znanej sztuki tatuażu – ukrytej w egipskiej mumii, która przez ostatnie 100 lat była eksponowana w Muzeum Brytyjskim w Wielkiej Brytanii. Wcześniej wszyscy naukowcy i goście muzealni byli w stanie zobaczyć jedynie słabe, ciemne smugi znajdujące się na prawym ramieniu mężczyzny. Jednak ostatnio przeprowadzone badania z użyciem podczerwieni wykazały, że znaki te w rzeczywistości są tatuażami przedstawiającymi dwa zwierzęta – olbrzymiego dzikiego byka i dzikiego północnoafrykańskiego stwora wyglądem przypominającego kozę. Prawdopodobnie mężczyzna nosił swoje tatuaże by zaznaczyć swoją siłę i męskość, mógł być kimś w rodzaju męskiego macho. Przez większość starożytnych oba rodzaje zwierząt kojarzone były z męskością, męską siłą, płodnością i stworzeniem. Rysunki dwóch zwierząt znajdujące się na ramieniu mężczyzny zostały wytatuowane około 5200 lat temu. Byk przedstawiony na większym z dwóch tatuaży mężczyzny reprezentował wymarły gatunek olbrzymiego dzikiego byka, znanego jako tur. Drugi wizerunek, zwierzęcia podobnego do kozy lub owcy grzywiastej symboliką również mógł nawiązywać do męskości bądź męskiej seksualności. Odkryto także drugą starożytną egipską osobę z tatuażami, pochodzącą z tego samego okresu. Druga z mumii, kobiety, miała na ciele wytatuowane bardziej abstrakcyjne wzory – serię małych znaków w kształcie litery „S” i linię z lekko zakrzywionym górnym końcem, znajdujące się na prawym ramieniu. Motyw na ramieniu kobiety mógł być symbolem władzy. Zarówno mężczyzna, jak i kobieta ulegli mumifikacji naturalnej, w wyniku bardzo suchych warunków klimatycznych. W muzeach w Egipcie, Kanadzie i we Włoszech znajduje się co najmniej 14 bardzo wczesnych mumii egipskich. Prawdopodobnie niektóre z nich zostaną zbadane za pomocą urządzeń do obrazowania w podczerwieni, w nadziei, że uda się znaleźć więcej wczesnych tatuaży. Aż do ostatnich odkryć Muzeum Brytyjskiego, najstarszy znany starożytny egipski tatuaż pochodził z koło 2000 roku p.n.e. – około 1200 lat później, niż tatuaże, o których odkryciu poinformowało niedawno Muzeum Brytyjskie. Podobnie jak w czasach współczesnych, tatuaże w świecie starożytnym były zjawiskiem występującym globalnie.
Mumie poddane badaniu w podczerwieni pierwotnie odkryte zostały ponad 100 lat wcześniej na starożytnym, przeddynastycznym cmentarzu egipskim w Gebelein w południowym Egipcie. O dokonanym odkryciu poinformowało czasopismo naukowe „Journal of Acheological Sience”. Daniel Antoine, jeden z głównych autorów artykułu naukowego i Kurator Antropologii Fizycznej w Muzeum Brytyjskim powiedział, że „wykorzystanie najnowszych metod naukowych, w tym skanowania CT, datowania radiowęglowego i obrazowania w podczerwieni, zmieniło nasze dotychczasowe rozumienie mumii Gebelein”.
Źródła: livescience.com, independent.co.uk, cnn.com
Fot.: Copyright Trustees of the British Museum
Zenon Purta
