Ludzie w okresie Sangam mogli być piśmienni już w VI wieku przed naszą erą. Jest to duży przełom w badaniach nad odczytaniem pisma, którym posługiwali się mieszkańcy starożytnej doliny Indusu. Odkrycie może rzucić nowe światło na kolebkę cywilizacji europejskiej i języków indoeuropejskich.
Wskazują na to przedmioty znalezione w trakcie wykopalisk w Keeladi (w języku tam.: கீழடி) w Tamilnadu, w dystrykcie Sivagangai, w południowo-wschodnich Indiach. Być może udało znaleźć się archeologiczne powiązania pisma tamilskiego brahmi (starożytnej odmiany współczesnej tamilskiej abugidy, czyli pisma alfabetyczno-sylabicznego) z nieodczytanym dotąd pismem Cywilizacji Doliny Indusu, a tym samym daje to możliwość zbliżenia się do poznania języka tej kultury, ulokowanej czasowo pomiędzy pięcioma tysiącami lat, a połową drugiego tysiąclecia p.n.e. Spekulowano wiele na temat pochodzenia ludów zamieszkujących te tereny i ich języka. Uważano, że mieszkańcy mogli przenieść się na z okolic współczesnego Pakistanu na południe Indii, a sam język zapisany za pomocą zestawu około 300 znaków, mógł należeć do drawidyjskiej rodziny językowej. Dzięki ostatnim odkryciom wiemy, że kultury zarówno Drawidów z południa, jak i północny lud znad Indusu mogły być ze sobą powiązane. Świadczą o tym przykłady napisów określanych przez uczonych jako „graffiti”, będące wyrytymi na wielu przedmiotach codziennego użytku, np. dzbanach i innej ceramice. „Graffiti” to etap ewolucji pisma pomiędzy zaniknięciem najstarszego pisma znad Indusu – „Indus script”, a pojawieniem się Brahmi, które wywodzi się z niego. Prócz tego znaleziono też przykłady tamilskiego Brahmi, pochodzących sprzed 600 lat p.n.e. Badacze dowodzą, że Drawidowie musieli nauczyć się posługiwać sztuką pisania już wcześniej. Udhayachandran, komisarz departamentu archeologicznego w Tamilnadu mówi: „To pierwsze znaleziska. Badacze zauważyli, że jest luka pomiędzy pismem Cywilizacji Doliny Indusu i tamilskim Brahmi, a te graffiti mogą uzupełnić tę lukę. Znaleźliśmy tysiąc różnych śladów zapisu. Mamy wybranych kilka, które są wyraźnie powiązane z induskim pismem. Badania trwają.” Wszyscy uczeni podkreślają ogromną wagę znaleziska. W świetle ostatnich badań genetycznych możliwe jest, że przed przybyciem nad Indus ludów posługujących się indoeuropejskimi językami, oryginalnym językiem kultury CDI był język drawidyjski, a lud, ludem drawidyjskim. Kolejnym znaczącym odkryciem jest to, że kultura Sangam, która rozwijała się nad brzegami rzeki Vaigai jest w istocie znacznie starsza, niż dotychczas sądzono. Jak wyżej napisałem wskazuje na to odkrycie pisma prototamilskiego, ale też to, że 2,500 lat temu kultura ta przeżywała swój złoty wiek. Była to kultura miejska, potrafiąca zarządzać zasobami wodnymi, ale także o wysokim stopniu piśmienności. Na skorupach ceramicznych odczytano napisane w tamilskim Brahmi imiona: np. Aadhan lub Kudhiranaadhan. Liczne pozostałości świadczą tu też o rozwoju przemysłu garncarskiego. Pan Udhayachandran przygotowuje kolejną fazę wykopalisk w Keeladi, a także chce zacząć poszukiwania w nowych miejscach, oraz rozpocząć poszukiwania starego Maduraju.
Źródła: The News Minute, The Times of India, archaeology.org
Bartłomiej Małczyński
