Na ogarniętym pożogą wojenną kontynencie europejskim Polskie Państwo Podziemne stanowiło fenomen. W żadnym innym okupowanym przez Trzecią Rzeszę kraju nie rozwinęły się na taką skalę tajne struktury cywilne i wojskowe organów państwowych. Podlegały one Rządowi Polskiemu na uchodźstwie. W okupowanej Polsce funkcjonowały w konspiracji instytucje rządowe, rozwijały się kultura i prasa, w podziemiu działały oświata i sądownictwo oraz formowano oddziały wojskowe. Ruch oporu i walki z okupantem obejmował niemal wszystkie dziedziny życia ludności. Jako symboliczny początek tworzenia struktur Polskiego Państwa Podziemnego przyjmuje się dzień 27 września 1939 r. Wówczas to powołano konspiracyjną organizację zbrojną Służbę Zwycięstwu Polski, która w późniejszym okresie przekształciła się w Związek Walki Zbrojnej, a następnie Armię Krajową.
Aby uczcić przypadającą w tym roku 75. rocznicę powstania struktur Polskiego Państwa Podziemnego zostały 26 i 27 września 2014 r. zorganizowane Dni Otwarte w Muzeum Niepodległości. W ramach dwudniowych obchodów przewidziany jest bezpłatny wstęp do naszych placówek muzealnych w Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów, Muzeum Więzienia Pawiak oraz Mauzoleum Walki i Męczeństwa.
W piątek 26 września program zostanie zainaugurowany o godzinie 10.00 wykładami dr Janusza Gmitruka: Jan Piekałkiewicz (1892-1943) – współtwórca Polskiego Państwa Podziemnego, delegat Rządu na Kraj, więzień Pawiaka w Muzeum Więzienia Pawiak przyul. Dzielnej 24/26 oraz Witolda Żarnowskiego w Mauzoleum Walki i Męczeństwa w al. Szucha 25 o książce zatytułowanej Raczej zginąć, niż zdradzić sprawę. Areszt śledczy gestapo w al. Szucha 25. Następnie od godziny 12.00 do 16.30 jest przewidziana konferencja naukowa o Polskim Państwie Podziemnym w sali widowiskowej Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów w al. Solidarności 62. Na godzinę 17.00 zaplanowano specjalny koncert dla uczestników konferencji, szkół oraz dla środowisk kombatanckich. Wystąpi zespół Due flauti: Bernadetta Gromek-Caputa, Aleksandra Zapała i Anna Huszczo.
W sobotę 27 września obchody rozpoczną się o godzinie 11.00 konferencją naukową zatytułowaną Generał Józef Haller – patriota, żołnierz, wychowawca młodzieży, społecznik. Następnie odbędzie się prezentacja wystawy planszowej Generał Józef Haller (1873-1960) oraz przedstawienie dorobku zespołu szkół o profilu mundurowym uczestniczących w programie Polski System Walki Wręcz HALLER. O godzinie 15.00 w ramach Dnia Polskiego Państwa Podziemnego odbędzie się koncert chóru „Harfa”.
Współorganizatorami imprez odbywających się w Muzeum Niepodległości są Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Polski System Walki Wręcz HALLER oraz Zbigniew Czaplicki – pełnomocnik Zarządu Województwa Mazowieckiego ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Serdecznie zapraszamy na obchody 75. rocznicy powstania struktur Polskiego Państwa Podziemnego przygotowane przez Muzeum Niepodległości.
Korzystając z okazji pragniemy jednocześnie poinformować o kolejnych imprezach organizowanych przez Muzeum Więzienia Pawiak. Są to odbywające się 1-4 października 2014 r. „Dni Pamięci Pawiaka” oraz inauguracja 28 listopada 2014 r. obchodów 50-lecia Muzeum Więzienia Pawiak.