W sercu Ekwadoru, na stanowisku Buen Suceso, archeolodzy natrafili na odkrycie, które rzuca nowe światło na tajemnice prekolumbijskich rytuałów. Wśród wykopalisk znaleziono pochówek, który nie tylko ujawnia zaskakujące elementy kulturowe, ale także budzi pytania o dawnych wierzeniach i praktykach. To właśnie tu, w Ekwadorze, naukowcy natrafili na unikalny pochówek w Ekwadorze, w którym śmierć młodej kobiety i jej brutalne okoliczności kryją historię, której pełne zrozumienie wciąż pozostaje wyzwaniem.
W 2022 roku przeprowadzono badania na stanowisku archeologicznym Buen Suceso w Ekwadorze, które ujawniły niezwykle cenne odkrycie – pochówek datowany na okres od 771 do 953 roku n.e. Miał on związek z kulturą Manteño, która rozwijała się na wybrzeżu Ekwadoru pomiędzy 650 a 1532 rokiem n.e. Pochówek nr 10 jest wyjątkowy ze względu na niezwykłą kombinację elementów, które go charakteryzują.
Obejmuje on szczątki młodej kobiety, która była w ciąży w chwili swojej śmierci. Ciało zostało pochowane wśród licznych przedmiotów kulturowych, w tym muszli, kamieni i ozdób, a także, co jest szczególnie tajemnicze, z oznakami traumy, które sugerują, że mogła zostać złożona w ofierze.
Unikalny pochówek w Ekwadorze z Buen Suceso – wykopaliska i badania
Badanie to zostało przeprowadzone przez dr Sarę Juengst oraz jej zespół, a wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie Latin American Antiquity. Podczas wykopalisk w Buen Suceso odkryto, że pomimo iż to stanowisko archeologiczne jest głównie związane z okresem Valdivia (3750–1475 p.n.e.), pochówek nr 10 pochodził z późniejszego okresu Manteño, z lat 771–953 n.e.
Manteño były prekolumbijską kulturą, której przedstawiciele znani byli z rolnictwa, budowy dużych osad i rozwoju publicznej architektury. Pomimo wspólnych cech, ich kultura różniła się w zależności od regionu. Buen Suceso leży na pograniczu dwóch głównych grup Manteño – Manteño del Norte i Huancavilca, co sprawia, że jest to miejsce szczególne pod względem archeologicznym.
W wyniku wykopalisk odkryto, że pochówek nr 10 obejmował szczątki kobiety w wieku 17–20 lat, która zmarła w wyniku urazu głowy. W jej grobie odnaleziono także fragment czaszki osoby starszej oraz szczątki płodu. Interesującym elementem była także obecność licznych artefaktów związanych zarówno z kulturą Manteño, jak i wcześniejszą kulturą Valdivia.
Artefakty
Pochówek nr 10 wyróżniał się bogatym wyposażeniem, które obejmowało m.in. muszle małży arki (Anadara sp.), fragmenty ceramiki, spondylus w kształcie półksiężyca (zwanymi tuszami do rzęs), kamień gliniany oraz ostrza obsydianowe. Szczególnie intrygujący jest fakt, że niektóre z tych przedmiotów były typowe dla wcześniejszej kultury Valdivia, mimo że Manteño nie używało ich powszechnie.
Zaskakująca była także obecność chaquiry, czyli koralików wykonanych z muszli spondylusa, które nie były obecne w innych pochówkach Manteño, poza jednym innym przypadkiem. Sugeruje to, że pochówek nr 10 był wyjątkowy i mógł mieć szczególne znaczenie.
Wszystko to może wskazywać na to, że kobieta, której szczątki odnaleziono, mogła zostać złożona w ofierze, a jej pochówek miał charakter rytualny. Dr Juengst wskazuje, że obecność zielonego kamienia glinianego może sugerować, że ten rytuał związany był z płodnością, ponieważ podobne kamienie były często wykorzystywane w kontekście kultury Valdivia do rytuałów związanych ze śmiercią i płodnością.
Przyczyny śmierci i usunięcie kończyn
Analizy wykazały, że kobieta w chwili śmierci była w zaawansowanej ciąży. Zgodnie z rozwojem kości płodu, mogła być bliska rozwiązania. W niezwykły sposób w grobie tej kobiety odnaleziono także jej usuniętą lewą nogę i ręce, co sugeruje, że mogła zostać poddana brutalnym rytuałom.
Zgodnie z badaniami, urazy okołopośmiertne, takie jak złamanie czaszki oraz cięcia na kościach dłoni, wskazują, że mogła zostać zabita w wyniku uderzenia w głowę, chociaż nie można tego z całą pewnością stwierdzić. Usunięcie kończyn i inne manipulacje ciałem mogą sugerować, że pochówek ten miał szczególne znaczenie, być może związane z ofiarą z ludzi, choć to zjawisko jest rzadkie w przybrzeżnym Ekwadorze.
Unikalny pochówek w Ekwadorze – rytuał i symbolika pochówku
Rytualne zabójstwa oraz składanie ofiar z ludzi były rzadkością, ale nie były całkowicie nieznane w tej części Ekwadoru. Włoski podróżnik Girolamo Benzoni w swoich relacjach z wybrzeża Ekwadoru opisał praktyki składania ofiar z ludzi, które miały na celu przebłaganie bóstw lub prośby o łaski nadprzyrodzone.
W kontekście pochówku nr 10, elementy takie jak usunięcie kończyn oraz obecność tuszów do rzęs, które były związane z kulturą Valdivia, mogą sugerować, że był to rytuał mający na celu zapewnienie ochrony płodności lub innych pomyślnych wydarzeń dla społeczności.
Analizy archeologiczne wskazują również, że pochówek ten był wyjątkowy ze względu na ilość przedmiotów pogrzebowych. Przedmioty te były starannie zgromadzone, co może wskazywać na ich szczególne znaczenie. Większa ilość artefaktów niż w innych pochówkach Manteño sugeruje, że pochówek ten był uznawany za szczególnie ważny, a jego rytuał mógł wiązać się z próśb o pomyślność lub zapewnienie błogosławieństw od bóstw.
Unikalny pochówek w Ekwadorze – wyzwania interpretacyjne
Pochówek nr 10 stanowi fascynujący przykład enigmatycznej praktyki prekolumbijskiej kultury Manteño, której dokładne znaczenie pozostaje przedmiotem spekulacji. Chociaż nie ma jednoznacznych dowodów na to, że był to rytuał ofiary, wskazówki archeologiczne, takie jak usunięcie kończyn i unikalne artefakty, mogą sugerować takie znaczenie.
Ciekawym elementem jest również połączenie przedmiotów z dwóch różnych kultur – Manteño i Valdivia – co może wskazywać na długotrwałe wpływy i praktyki związane z dawnymi rytuałami. Mimo że nadal pozostaje wiele niewiadomych, odkrycie to rzuca nowe światło na życie, wierzenia i praktyki społeczne prekolumbijskich mieszkańców Ekwadoru.
Źródła:
- Juengst Sara L. i in., An Enigmatic Manteño Burial from Buen Suceso, Ecuador, AD 771–953, Cambridge University Press [dostęp: 14.03.2025].
- Oster Sandee, New study reveals an enigmatic pre-Columbian burial in Ecuador, phys.org [dostęp: 14.03.2025].
