Oryginalna płyta z nagrobka Władysława Sikorskiego została oficjalnie przekazana do zbiorów Muzeum Historii Polski w Warszawie. Uroczystość, w której uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Konsulatu Generalnego RP w Manchesterze, miała nie tylko wymiar symboliczny, ale i głęboko historyczny. Jak podkreślają organizatorzy, to powrót ważnego materialnego śladu losów Polaków na emigracji.
Przekazana do Polski płyta została wykonana z piaskowca i ma formę typową dla nagrobków Commonwealth War Graves Commission – prostą, surową, ale pełną znaczenia. Takie płyty, stosowane w miejscach pochówków żołnierzy Wspólnoty Brytyjskiej, są symbolem równości i wspólnoty żołnierskiego losu, bez względu na narodowość czy stopień wojskowy.
Jak poinformowało Muzeum Historii Polski, płyta trafiła do jego zbiorów z zasobów Konsulatu Generalnego RP w Manchesterze, gdzie była przechowywana od momentu, gdy Rada Miasta Newark, opiekująca się miejscowym cmentarzem wojskowym, przekazała ją stronie polskiej.
Konsul Generalny RP w Manchesterze, Ireneusz Truszkowski, zaznaczył podczas uroczystości: To symbol pamięci i wspólnego losu polskich żołnierzy na emigracji.
Dodał również: To wyjątkowy dzień dla polskiej służby dyplomatycznej – możemy uchronić jedną z nielicznych już dziś pamiątek po generale Władysławie Sikorskim. Płyta z jego nagrobka w Newark to oryginalny kamień, symbol pamięci i wspólnego losu polskich żołnierzy na emigracji.
Władysław Sikorski – premier, naczelny wódz, symbol niepodległej Polski
Generał Władysław Sikorski był premierem rządu RP na uchodźstwie i Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych w czasie II wojny światowej. Zginął tragicznie 4 lipca 1943 roku w katastrofie lotniczej w Gibraltarze. Jego śmierć do dziś budzi emocje i jest przedmiotem licznych analiz historyków.
Pogrzeb generała odbył się 16 lipca 1943 roku na cmentarzu polskich lotników w Newark-on-Trent w Anglii – miejscu szczególnym dla Polaków, którzy po wojnie nie mogli wrócić do kraju. Przez dziesięciolecia grób Sikorskiego był celem pielgrzymek polskiej diaspory i miejscem uroczystości patriotycznych.
Po wojnie na mogile ustawiono prostą płytę z piaskowca, która znajdowała się tam aż do 1993 roku, kiedy to szczątki generała przeniesiono do krypty w katedrze na Wawelu. W Newark pozostawiono pamiątkową tablicę, natomiast oryginalną płytę zdeponowano w miejskich zbiorach.
Płyta z nagrobka Władysława Sikorskiego wzbogaca kolekcję Muzeum Historii Polski
Jak podaje Polska Agencja Prasowa, uroczyste przekazanie płyty odbyło się w siedzibie Muzeum Historii Polski w obecności przedstawicieli instytucji państwowych i dyplomatycznych. Wiceszef MHP, Krzysztof Niewiadomski, podkreślił, że pozyskanie tego obiektu to ważny krok w budowie narodowej kolekcji muzealnej:
Budowa kolekcji to jeden z kamieni węgielnych Muzeum Historii Polski. Gromadzimy i udostępniamy obiekty po to, by zachować dziedzictwo i kształtować pamięć – tak, by kluczowe postaci i wydarzenia naszej historii zyskiwały nowe znaczenia w oczach kolejnych pokoleń.
Muzeum zapowiedziało, że płyta zostanie poddana konserwacji, a następnie wyeksponowana w jednej z przyszłych wystaw stałych, poświęconych historii polskiej emigracji i wysiłkowi wojennemu Polaków podczas II wojny światowej.
Obiekt ten nie jest jedynie artefaktem. To materialny ślad po jednym z najważniejszych przywódców Polski XX wieku, a zarazem przypomnienie o tysiącach żołnierzy, którzy walczyli o wolność kraju poza jego granicami.
Dzięki współpracy między instytucjami polskimi i brytyjskimi możliwe było zabezpieczenie oryginalnej płyty, która przez dziesięciolecia stanowiła centralny punkt pamięci o generale w Newark. Teraz, po latach, wraca do Polski jako część narodowego dziedzictwa.
