Podwójny pochówek – trzydziestoletniego mężczyzny pozbawionego głowy i kilkuletniego dziecka – odkryli archeolodzy w czasie wykopalisk w obrębie grodziska w Czermnie (woj. lubelskie). To dowód na pogańskie rytuały w schrystianizowanych Grodach Czerwieńskich.
Odkryty podwójny pochówek pochodzi z XII-XIII wieku w dzisiejszym Czermnie mógł się znajdować Czerwień – główny ośrodek Grodów Czerwieńskich, o które toczyli walki Piastowie z władcami ruskiego Kijowa. Bolesławowi Chrobremu udało się je podporządkować, ale po jego śmierci Jarosław Mądry odbił je z powrotem. Dopiero Kazimierz Wielki (1310-1370) włączył Grody Czerwieńskie do Polski. W jamie grobowej, którą wyznaczały w narożach kamienie, spoczywał mężczyzna w wieku ok. 30 lat i dziecko. Mężczyźnie odcięto głowę – na jednym z kręgów szyjnych widoczny jest ślad po tym zabiegu. Głowa nie znajdowała się w grobie. To dla nas duże zaskoczenie, bo był zlokalizowany na wale. Tego typu przypadki są bardzo rzadkie. Układ ciała wskazuje, że zmarłego wciśnięto do grobu. Być może był też skrępowany – wyjaśnia PAP prof. Marcin Wołoszyn z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, który wraz z dr. Tomaszem Dzieńkowskim z Instytutu Archeologii UMCS w Lublinie kieruje wykopaliskami. Dziecko natomiast złożono do grobu z wyraźną troską – na wznak z rękami wzdłuż ciała, tak samo jak innych zmarłych na pobliskiej nekropolii chrześcijańskiej. Zdaniem prof. Wołoszyna pewne jest to, że obu zmarłych umieszczono w grobie jednocześnie, na co wskazuje ich układ. Przypuszczam, że nie byli to chrześcijanie, stąd duchowni odmówili ich pochówku na pobliskim cmentarzu – uważa naukowiec. Jego zdaniem jest więcej poszlak, które wskazują, że zmarli byli poganami. W grobie złożono też kości zwierzęce, m.in. konia. Pod zmarłym dzieckiem umieszczono topór. Z całą stanowczością możemy wykluczyć, że zmarły był wojem, który poległ w czasie obrony wału obronnego, a potem został przypadkowo zasypany – nie walczyłby przecież ramię w ramię z dzieckiem i nie otrzymałby darów grobowych – mówi prof. Wołoszyn. Wykopaliska realizowane są w ramach projektu „Złote jabłko polskiej archeologii” w ramach funduszy przyznanych przez Narodowy Program Rozwoju Humanistyki. W wykopaliskach biorą udział studenci Instytutu Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Źródło: „naukawpolsce.pap.pl”
Fot.: Grody Czerwieńskie w końcu panowania Bolesława Chrobrego – 1025 r na tle granic państwowych 2010 r. Fot. Wikipedia Commons.
Marika Matusiak
