David Silver, amerykański kolekcjoner fotografii odnalazł na pchlim targu dziewięciominutowy film przedstawiający San Francisco w roku 1906, tuż po przejściu przez miasto jednego z największych trzęsień ziemi w historii Kalifornii. Silver sprzedał film innemu kolekcjonerowi, Jasonowi Wrightowi. Nowy właściciel wraz z historykiem Davidem Kiehnem przygotowuje film do digitalizacji.
18 kwietnia 1906 roku miasto San Francisco zostało uderzone przez trzęsienie ziemi. Jego skala była ogromna. Dziś jest ono uważane za jedno z największych trzęsień w historii stanu Kalifornia. Fale trzęsienia i następujące po nich pożary zniszczyły 28 budynków, zabiły co najmniej 700 osób, a ok. 400 tysięcy uczyniły bezdomnymi. Zachowało się niewiele materiałów filmowych przedstawiających miasto w okresie po uderzeniu trzęsienia. David Silver, amerykański kolekcjoner fotografii odnalazł niedawno jeden z takich filmów na pchlim targu. Rolka z filmem była ukryta w kadłubie samochodu. Silver sprzedał film Jasonowi Wrightowi, innemu kolekcjonerowi fotografii. Wright postanowił wspólnie ze swoim przyjacielem historykiem Davidem Kiehnem, zeskanować i zabezpieczyć film.
Film trwa dziewięć minut. Przedstawia miasto ok. dwa tygodnie po uderzeniu trzęsienia. Zdaniem Kiehna jest on dziełem braci Miles, słynnych pionierów kina działających w San Francisco na początku XX wieku. Ich najsłynniejsze dzieło to Trip Down Market Street. Ten trwający trzynaście minut film przedstawia ulice San Francisco z perspektywy tramwaju liniowego, który porusza się w dół głównej ulicy miasta. Ów film datowany jest na koniec 1905 roku lub początek 1906. Film odnaleziony przez Silvera również został nakręcony z perspektywy pojazdu poruszającego się w dół Market Street. Tym razem jednak ukazane miasto wygląda zupełnie inaczej. Wiele budynków zostało powalone na ziemie. Na ulicy widać mnóstwo zaprzęgów konnych i dorożek. Tłumy ludzi czekają w porcie na prom do Oakland, miasta znajdującego się po drugiej stronie zatoki. Najprawdopodobniej ci ludzie postanowili opuścić miasto na stałe. Podobieństwo formy obu filmów ma zdaniem Kiehna dowodzić, iż mają one tych samych autorów. Gdyby tak w istocie było oznaczałoby to, że odnaleziony film jest częścią ok. dwugodzinnego materiału na którym bracia Miles zarejestrowali miasto zniszczone przez trzęsienie. Większość tego materiału jest uważana za zaginioną.
Wright i Kiehn postanowili zorganizować publiczny pokaz filmu. Odbędzie się on już 14 kwietnia br. w Niles Essanay Silent Film Museum. Oprócz tego chcą opublikować zdigitalizowaną wersję filmu. Jako wstępny termin realizacji tego przedsięwzięcia podali koniec lata bieżącego roku.
Źródła: livescience.com, abcnews.go.com, npr.org.
Fot.: Kadr z filmu Trip Down Market Street, źródło: wikimedia.commons.org
Damian Sideł
