Riksdag. Król Zygmunt III Waza

24 lipca 1599 roku Riksdag pozbawił Zygmunta III Wazę korony

Tego dnia 1599 roku szwedzki parlament Riksdag pozbawił Zygmunta III Wazę korony

Po śmierci Jana III Wazy w 1592 roku unia personalna Szwecji i Polski stała się faktem. Niechętny takim wydarzeniom był Karol Sudermański, brat zmarłego króla Szwecji, który budował swoje stronnictwo w celu przejęcia władzy w Szwecji. Mimo coraz śmielszych zabiegów 19 lutego 1592 roku doszło do koronacji Zygmunta III Wazy w Sztokholmie na króla Szwecji.

Po powrocie do Polski jego stryj Karol, stojący na czele rady, coraz śmielej pozwalał sobie na podważanie władzy swojego bratanka. W 1595 roku Karol zwołał nielegalnie Riksdag, na którym delegaci zakwestionowali dotychczasowy system zarządzania krajem. Gdy król potępił nielegalny zjazd, szlachta wycofała się z tych ustaleń i poparła ostatecznie Zygmunta.

Mimo porażki, Karol Sudermański nie porzucił swoich planów i zaczął budować poparcie dla swojej sprawy wśród chłopów mających swoje przedstawicielstwo w parlamencie. Narrację zaczął budować wokół religii, czyli obrony luteranizmu przed katolicyzmem. W 1597 roku ponownie nielegalnie zebrał się Riksdag, udzielając tym razem pełnego poparcia Karolowi i wezwał króla do przybycia do Szwecji w celu uporządkowania spraw.

Postępowanie Karola było jawnym buntem i król odpowiedział na to z całą stanowczością. Zdobył poparcie polskiego parlamentu i ruszył na czele wojsk do Szwecji, w celu zaprowadzenia porządku. Początkowo osiągnięto pewne sukcesy, ale klęska w bitwie pod Linkoping i dostanie się króla w ręce buntowników zniweczyła wszelkie plany. Upokorzony król zobowiązał się zwołać na przyszły rok Riksdag w celu zakończenia konfliktu i wrócił do Polski. Po wyjeździe, za sprawą Karola, jego wpływy ciągle malały, a stronnictwo uległo rozpadowi.

Riksdag zebrał się w Jönköping, już w początku 1599 roku i potwierdził swoje posłuszeństwo Zygmuntowi. Lecz zażądał też, aby zwołał on w przeciągu 4 miesięcy zjazd w Sztokholmie i wziął udział w obradach.

Wobec milczenia, Riksdag pozbawił Zygmunta prawa do korony i ofiarował ją jego synowi, Władysławowi. Żądał wysłania młodego królewicza do Szwecji i wychowania go tam w wierze luterańskiej.
Jednakże, z Rzeczypospolitej nie przyszła żadna wiadomość i w 1600 roku pozbawiono praw do korony całą polską linię Wazów.

Koronę ofiarowano przyrodniemu bratu króla, Janowi. Gdy jej nie przyjął, zwrócono się z propozycją do księcia Karola, który przyjmie ofertę i koronuję się na króla Szwecji jako Karol IX.

Obejrzyj również: Zamach na Zygmunta III Wazę

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*