Roksolana Władczyni Wschodu

Spójrzmy na mapę Turcji w roku 1520, kiedy na tron tego państwa wstępował Sulejman, nazwany  później Wspaniałym. Widzimy prawdziwego molocha, rozciągającego się od Bałkanów do Mezopotamii i od północnych wybrzeży Morza Czarnego aż po Egipt. Sulejman rozszerzył jeszcze granice tego imperium, rządząc Turcją w okresie, który nazwano potem „złotym wiekiem” tego państwa. Poza powiększeniem terytorium sułtan ten zapisał się w historii jeszcze na wiele innych sposobów – między innymi łamiąc tradycyjne zasady polityki dynastycznej. Dlaczego tak postąpił?

Właściwe pytanie powinno brzmieć nie „dlaczego?”, ale „dla kogo?”. Ogromny wpływ na życie i rządy Sulejmana wywarła bowiem jedna kobieta – „nie klasycznie piękna, chociaż zgrabna i filigranowa”. Nie wiemy dokładnie, jak znalazła się w jego życiu – czy przybyła do pałacu jako zwykła niewolnica, kupiona na targu, czy też sułtan dostał ją w prezencie od usłużnego dworzanina. A może było jeszcze inaczej? Porwana z ukraińskiej wsi przez Tatarów i przewieziona do Stambułu, przez Turków nazwana została Hürrem, a przez Europejczyków – Roksolaną („dziewczyną z Rusi”).

Roksolana. Władczyni Wschodu opisuje losy tej dziewczyny, próbując zrekonstruować jej dzieciństwo, szlak, jakim dostała się do Turcji, a potem karierę w sułtańskim haremie. Poznacie wszystkie przeciwności, jakie musiała pokonać, by przeżyć i wspiąć się w hierarchii coraz wyżej, aż na sam szczyt. Dowiecie się, jak przezwyciężyła barierę językową i różnice kulturowe, pokonała wszystkie rywalki, a ostatecznie zyskała tak wysoką pozycję, że nie musiała się już obawiać niczego ani nikogo.

Zmiany, których dokonała w tureckim krajobrazie, ale także w myśleniu poddanych sułtana – w tym zwłaszcza kobiet! – pozwoliły na stopniową emancypację tych ostatnich w późniejszych wiekach i wzrost ich znaczenia w imperium osmańskim. Niewielu ludzi w historii może się poszczycić podobnym dziedzictwem. Jak to osiągnęła? O tym opowie Leslie Peirce, autorka Roksolany. Władczyni Wschodu.

O Autorce

Leslie Peirce zainteresowała się historią dynastii osmańskiej i Turcji podczas pracy w ramach misji Korpusu Pokoju w tym państwie. Wykładała na Uniwersytecie Cornella, Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley oraz na Uniwersytecie Nowojorskim. Jej działalność naukowa i dydaktyczna skupia się wokół imperium osmańskiego, a w jej dziełach powtarza się wątek współpracy kobiet i mężczyzn w rozmaitym kontekście politycznym i społecznym. Jej pierwsza książka – The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire (1993) – badała zmiany w naturze imperialnej polityki, stawiając w centrum zainteresowania pałacowy harem. Podobnie było w przypadku jej drugiej książki, Morality Tales: Law and Gender in the Ottoman Court of Aintab (2003), opowiadającej o aspektach prawnych sytuacji kobiet i ich pozycji przed sądami. Książki te przetłumaczono na wiele języków, a także uhonorowano licznymi nagrodami. Obecnie autorka Roksolany… mieszka i pracuje w Nowym Jorku.

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*