Jeden z najwcześniejszych skarbów z początków państwa bułgarskiego jest prezentowany w Sofii. Został odkryty w XVIII wieku, a na stałe znajduje się w Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu.
Odnaleziony został w roku 1799 przez dwóch braci – Cyryla i Christa Nakowów. Odkryto to w okolicach południowowęgierskiego miasteczka Nagy Szent-Miklos, które w IX wieku należało do Bułgarii. Leży ono w Banacie, historycznej prowincji w Europie południowo-wschodniej, obecnie podzielonej między Węgry, Rumunię i Serbię.
Nawokowie przekazali skarb cesarzowi Józefowi II Habsburgowi. Skarb ważył ok. 10 kg, składał się z 23 naczyń. Cesarz nagrodził Nawoków bardzo hojnie i nadał im tytuły szlacheckie. Bracia pochodzili z naddunajskiego Widdinu. Uciekli po stłumieniu kolejnego powstania antytureckiego.
Sam skarb miał pochodzić z różnych części, a samo złoto, z którego został wykonany, ma inne próby. W jego wyjątkowo bogatej i ciekawej ornamentyce przeplątają się elementy hellenistyczne, zachodnioazjatycka dekoracja (gryfony, tygrysy, sceny łowieckie i mitologiczne) i typowo starobułgarskie (jeździec). Skarb jest również zagadką dla lingwistów. Na kilku naczyniach umieszczone są poszczególne słowa w bliżej nieokreślonym języku starotureckim. Na dwóch innych znajdują się piękne napisy w języku greckim. Te zaś są ułożone wśród krzyżów chrześcijańskich. Dlatego pochodzenie skarbu nie jest pewne. Większość naukowców uważa, że wspomniane napisy starotureckie należą do kultury protobułgarskiej.
Na skarb składa się siedem dużych dzbanów na wino, siedem kielichów, dwie tace oraz kilka mniejszych kielichów, rytonów i pater. Na dwóch są krzyże, co zdaniem archeologów świadczy o wczesnych korzeniach chrześcijaństwa w Pierwszym Państwie Bułgarskim.
Bułgarscy naukowcy są pewni, że skarb należał do pierwszego władcy bułgarskiego chana Asparucha (ok.640–701 n.e.), który jest uznawany za legendarnego założyciela Pliski, stolicy pierwszego państwa bułgarskiego.
Źródła: PAP, dzieje.pl
Foto: Wikipedia Commons
Sandra M. Bożek
