E. Janeczek- Jabłońska, Staropolskie kobiety władzy w historiografii polskiej doby zaborów
Niezwykła publikacja Ewy Janeczek- Jabłońskiej wprowadza czytelnika w świat polskich kobiet władzy w okresie staropolskim w zupełnie nowym nowatorskim spojrzeniu. Autorka w swojej pracy skupia się przede wszystkim na opinii historyków polskich doby zaborów i ich spostrzeganiu roli małżonek królów czy książąt. Jest to pozycja obowiązkowa zarówno dla osób zajmujących się problematyką kobiet w historii, jak również dla wszystkich pasjonatów dziejów Polski.
Autorka publikacji, Ewa Janeczek-Jabłońska, jest absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach oraz historycznych studiów podyplomowych na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 2018 r. uzykała tytuł doktora nauk humanistycznych w zakresie historii. Autorka w swojej książce przybliża czytelnikowi w jaki sposób historycy doby zaborów widzieli i opisywali polskie kobiety władzy w epoce staropolskiej. Zadanie z jakim musiała się zmierzyć nie należało do najłatwiejszych, ponieważ przez cały wiek XIX historycy poszukiwali odpowiedzi na pytanie, dlaczego Rzeczpospolita upadła. Jest to również epoka, w której dominował romantyzm oraz przeświadczenie o dziejowej roli narodu polskiego. Warto zaznaczyć, że ówcześni badacze historii nie dostrzegali istotnej roli kobiet w dziejach Rzeczypospolitej i na ogół negatywnie wypowiadali się na temat ich działalności politycznej. Poztywnie wypowiadano się jedynie o kobietach, które charakteryzowały się pobożnością, jak również uległością. Niniejsza publikacja jest odpowiedzią na coraz to większe zapotrzebowanie na historię kobiet, ukazującą ich rolę w wpływaniu na dzieje.
Obszerna publikacja Ewy Janeczek- Jabłońskiej składa się z czterech rozdziałów, które dzielą się ze względu na rodzaj wykorzystywanych źródeł, czyli na syntezy historyczne oraz publikacje zwarte, artykuły i szkice. Autorka w swoim dziele wykorzystała badania XIX wiecznych historyków takich jak: Lelewel, Bobrzyński czy Koneczny. Autorka w swojej pracy przybliża czytelnikowi sylwetki mniej lub bardziej znanych małżonek polskich królów czy książąt.
Imponujące w tej publikacji jest to, że autorka zadała sobie olbrzymi trud, aby przebadać nie tylko badania czy opinie historyków doby XIX wieku, ale potrafiła to również skonfrontować z źródłami epoki staropolskiej. Na uwagę zasługują również rozbudowane przypisy, w których Ewa Janeczek- Jabłońska zamieściła informacje odsyłające do szczegółowej literatury badającej dany problem. Bez wątpienia jest to nowe ujęcie badawcze i ukazanie ważnego problemu w historiografii. Autorka w pełni wykorzystała warsztat metodologiczny historyka, poprzez dokonanie szczegółowej analizy badanego materiału. Mimo, iż autorka posługuje się językiem akademickim, czysto naukowym, to lektura jest przyjemna i odbiorca nawet nie zajmujący się tym zagadnieniem naukowo jest wstanie pozytywnie odebrać lekturę i wyciągnąć z niej dla siebie jak najwięcej. Sama konstrukcja pracy wydaje się być bardzo przemyślana i odpowiednia. Na wielki plus zasługuje zarówno obszerny aneks jak i bibliografia, dzięki którym czytelnik może poszerzyć swoją wiedzę. Styl autorki nie budzi żadnych zastrzeżeń, jest przyjemny w odbiorze oraz przystępny dla czytelnika mniej zorientowanego w temacie. Jedynym minusem niniejszej publikacji jest brak rycin, ilustracji.
Podsumowując pozycja ta jest obowiązkowa dla każdego zainteresowanego tematem roli kobiet władzy w epoce staropolskiej. Dzięki przystępnemu językowi książki, osoba nie mająca dużej wiedzy na temat omawianego zagadnienia jest w stanie na podstawie tej lektury znacznie poszerzyć swoją wiedzę.
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Marcin Zawadzki
Ocena: 6/6
